dr n. wet. Joanna Zarzyńska
Zarówno psy, jak i koty wymagają do prawidłowego funkcjonowania wielu różnych minerałów, witamin i innych dodatków dietetycznych. Dobrym rozwiązaniem są liczne suplementy oferowane przez wielu producentów. Dlatego w bieżącym numerze ZooBranży przyjrzymy się bliżej tej grupie produktów, podpowiemy komu i w jakiej sytuacji je polecać i jak dobrze na nich zarobić.
Suplementacja diety – dla kogo?
Coraz liczniejsza grupa właścicieli psów i kotów ma dużą świadomość na temat potrzeb żywieniowych pupili i w sklepie zoologicznym poszukuje nie tylko odpowiedniej karmy, ale także jest zainteresowana dodatkami żywieniowymi. Producenci karm pełnoporcjowych deklarują, że karma jest zbilansowana i dostarcza niezbędnych składników odżywczych, mineralno-witaminowych oraz energii. Jednak nie wszyscy korzystają z karm gotowych, mamy żywienie domowe (tzw. „gotowanie”), a także diety typu BARF (surowe jedzenie) – wtedy zdecydowanie zachodzi konieczność uzupełniania pokarmu o pewne funkcjonalne dodatki żywieniowe. Ich niedobory mogą bowiem prowadzić do nieprawidłowości układowych, pogorszenia kondycji fizycznej, a nawet chorób. Przykładowo, mięso zawiera niewielkie ilości wapnia, a gotowanie powoduje utratę części składników. O suplementacji diety warto pomyśleć także u zwierząt młodych, rosnących, suk/kotek w ciąży i karmiących, zwierząt w okresie rekonwalescencji. A także u zwierząt z obniżoną odpornością, pacjentów onkologicznych, zabranych ze złych warunków (jak schronisko). Psy, które pełnią specjalne funkcje użytkowe (pracujące, sportowe, wystawowe) także można tu wymienić.
Suplementy – na co zwrócić uwagę?
Rynek suplementów jest bardzo bogaty, stale rośnie, zatem warto posiadać wiedzę, która pozwoli odpowiednio doradzić i dobrać preparat do potrzeb zwierzęcia. Niektóre substancje czynne, bądź nutraceutyki są znane klientom z reklam, czy jako dodatki do karm, wtedy oczywiście łatwiej jest przekonać taką osobę o ich znaczeniu w diecie. Doboru preparatów powinno się dokonywać po rozmowie z klientem, ważne informacje to wiek, rasa, masa ciała i płeć psa/kota, stan fizjologiczny, ew. problemy, czy też co ma być poprawione (np. jakość okrywy włosowej, wspomaganie stawów). Warto dowiedzieć się też o preferowaną formułę preparatu.
Hanna Jerzakowska
Product Manager
www.beaphar.pl
Niedostatek witamin w pożywieniu odbija się w ekspresowym tempie na wyglądzie sierści i funkcjonowaniu skóry. Łatwo zatem zauważyć ich niedobór. Ale zamiast czekać na straty, lepiej profilaktycznie zadbać o ich odpowiedni poziom w diecie zwierzęcia. Najistotniejsze dla skóry są witaminy z grupy B, witamina A oraz tzw. witamina „F” czyli grupa nienasyconych kwasów tłuszczowych, które są bardzo ważne w metabolizmie i funkcjonowaniu skóry oraz kluczowe dla prawidłowej pracy układu nerwowego. Popularnym i bardzo cenionym przez klientów jest nasz topowy produkt z tego segmentu Beaphar Laveta Super wzmacniający skórę i sierść oraz zapobiegający nadmiernemu linieniu.
Ze względu na konkurencyjność na rynku na efekt sprzedażowy może wpłynąć dość poważnie atrakcyjność opakowania (kolorystyka – działa zwłaszcza na kobiety, ale także poręczność i typ zamknięcia), informacje na nim umieszczone oraz cena preparatu – zatem najkorzystniejsze dla sklepu jest posiadanie towarów z różnych półek cenowych. Warto pomyśleć o transakcjach typu cross-selling, czyli proponowanie suplementów diety przy innych zakupach dla psa – tutaj też dobrym chwytem marketingowym jest odpowiednia ekspozycja (np. przy kasie – strategia sprzedaży impulsowej).
Jakie ogólne kategorie preparatów możemy wyróżnić? Są takie dedykowane konkretnym problemom oraz tzw. multipreparaty, zwierające kilka substancji aktywnych. W składzie znajdziemy źródła substancji czynnych np. drożdże, białko zwierzęce i roślinne, hydrolizaty białka, algi, oleje roślinne, produkty mleczne, ekstrakty z roślin zielnych, wyciągi roślinne, czy pulpę buraczaną.
Preparaty witaminowe/mineralno-witaminowe
– bogate w wartościowe składniki, które często nie są bilansowane w codziennej diecie, a są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Oparte na kompleksach witamin: ADEK – rozpuszczalnych w tłuszczach, witaminach z grupy B, biotyny (wspomagają procesy przemiany materii, wzmacniają barierę skórną i sierść), a także szeregu makro- i mikroelementów, w tym niezbędnych pierwiastków śladowych. Często wzbogacane w kwasy omega 3 i 6, flawonoidy, a także niezbędne aminokwasy egzogenne. Obecne naturalne przeciwutleniacze (witamina E, C i cynk) – wzmacniają odporność organizmu, chronią komórki i opóźniają procesy starzenia. Preparaty te są dobrze przyswajalne, mają wysoką wartość biologiczną. Poprawiają kondycję, utrzymują zwierzę w dobrym zdrowiu. Mogą być uniwersalne, lub dedykowane np. dla psów dorosłych, psów ras dużych, czy seniorów (wzbogacane żeń-szeniem). Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na witaminy i minerały wzrasta w okresie ciąży i karmienia szczeniąt/kociąt. Preparaty mineralno-witaminowe mogą mieć formę tabletek, płatków, płynów, pasty (koty) lub proszku do mieszania z karmą. Dozowanie jest zależne od masy ciała zwierzęcia.
Preparaty na sierść
i skórę
– osłabienie bariery skórnej może być związane z alergiami, nadwrażliwością pokarmową oraz niedoborami. Takie suplementy często poleca się dla zwierząt wystawowych – którym potrzebna jest dobra jakość włosa. Dodatek NNKT (omega-3, -6, -9) poprawia jakość sierści (nadaje jej miękkość i połysk) oraz ogranicza jej wypadanie, wzmacnia skórę. Regularnie stosowane zmniejszają podatność na reakcje alergiczne (poprawa barierowości skóry – kwasy omega 6 wchodzą w skład bariery hydrofilowej skóry). Inne składniki funkcjonalne, które można wymienić, to: aminokwasy siarkowe (niezbędne do syntezy keratyny), biotyna, lecytyna, kompleksy antyoksydantów, chelatowany cynk, kompleksy witamin z grupy B. Kompleksy witamin z grupy B to: cholina – B4, niacyna/PP- B3, kwas pantotenowy – B5, pirydoksyna- B6, wit. H-B7 – biotyna, kwas foliowy/wit. M/B9. Kwas linolowy, w połączeniu z cynkiem (wysoki poziom i kwasem gamma-linolenowym (GLA) zapewnia elastyczność skóry i połysk szaty włosowej. Witamina A przyspiesza regenerację skóry. Wyciąg z drożdży reguluje wydzielanie serum, stabilizuje funkcje bariery skórnej. Drożdże są bogate w witaminy z grupy B, enzymy i sole mineralne, zalecane w przypadku zaburzeń w procesie rogowacenia naskórka. Efekty obserwuje się po dłuższym stosowaniu (3-4 tygodnie). Preparaty poprawiają koloryt sierści, ograniczają linienie, sierść staje się błyszcząca. Są dostępne w formie olejów roślinnych/rybnych, proszku, kapsułek lub past. Niezbędne jest dawkowanie zgodne z zaleceniami producenta.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT)
– kwasy omega są obecnie dobrze rozpoznawalne, także bardzo wiele osób pyta się o takie suplementy. Kwasy omega opóźniają procesy starzenia oraz obniżają efekty stresowe, wzmacniają układ odpornościowy, wspomagają pracę stawów, wspomagają funkcjonowanie skóry, mózgu, serca,. Wspierają układ krążenia (omega 9; obniżenie ciśnienia krwi, rozszerzają naczynia, działanie przeciwmiażdżycowe) oraz procesy widzenia. Mają korzystny wpływ na układ nerwowy. Kwasy tłuszczowe omega 3 (DHA, EPA) działają przeciwzapalnie. Często poszukiwane są oleje roślinne lub z ryb morskich jako najlepsze źródło kwasów omega (oleje rybne bogatsze w omega 3, są łatwo przyswajalne dla psów). Olej lniany, olej konopny, olej sojowy też są bogate w kwasy omega 3, ale w formie ALA (alfa linolenowy). Oleje z wiesiołka, ogórecznika, z nasiona dyni i olej słonecznikowy są bogate w kwasy tłuszczowe omega 6. Ważna jest nie tylko ilość suplementowanych kwasów, ale też ich proporcje. Stosunek omega 6:3 powinien wynosić min. 10:1, a najlepiej 5:1. Dla kotów poleca się także raczej źródła zwierzęce tłuszczu. Należy pamiętać, że suplementy te są wysokokaloryczne. A przy tym, jako tłuszcze, łatwo ulegają procesowi psucia (jełczenia) tracąc korzystne właściwości. Jełczenie może być inicjowane przez światło, zatem należy unikać opakowań przezroczystych (szklanych czy plastikowych) i należy chronić produkty przed światłem.
Preparaty na kości
i stawy
– często na bazie morskich mięczaków. Wzmacniają stawy, stabilizują układ kostny, poprawiają ruchliwość, dzięki odpowiednim proporcjom substancji aktywnych, takich jak wapń, proteoglikany, chondoroityna, glikoproteiny, glikozaminoglikany (GAG). Chondoroityna poprawia elastyczność stawów, glukozamina usprawnia stawy i hamuje rozpad chrząstki. Witaminy C i E działają jako przeciwutleniacze. Glukozamina dodatkowo działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo, a także zapobiega odwapnieniu kości. Witamina C jest niezbędna w procesie syntezy kolagenu oraz aminokwasów siarkowych (Met, Cys) i kwasów omega 3 (spełnia zadanie substancji przeciwzapalnej i przeciwbólowej; dla stawów korzystny jest niski stosunek kwasów omega 6 do omega 3). Wzbogacane witaminami i minerałami (np. miedź – poprawia metabolizm tkanki łącznej, mangan – niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania kości i chrząstek). W celu obniżenia dolegliwości bólowych stosuje się dodatek np. ekstraktu z imbiru, czarci pazur. Preparaty tego typu chronią stawy, wspomagają produkcję mazi stawowej, łagodzą stany zapalne. Pomocne u osobników młodych rosnących (zwłaszcza psów ras dużych i olbrzymich, ale też dużych ras kotów, jak np. Maine coon), osobników starszych, otyłych (nadmierne przeciążenie stawów), po urazach, u psów wyczynowych (np. wyścigowych, zaprzęgowych – zminiejszają ryzyko przeciążenia stawów). Można podawać je również w okresie stawiania uszu u psów rasowych – wzmocnienie chrząstki. U suk/kotek w końcowej fazie ciąży preparaty wspomagają budowę tkanki łącznej płodów. Jeśli produkty oparte są na mączkach kostnych i zawierają wysokie ilości wapnia niezmiernie istotne jest ich odpowiednie dozowanie zgodnie z zaleceniami producenta!
Tauryna
– suplement dla kotów. Tauryna jest aminokwasem siarkowym. Koty wykazują na nią duże zapotrzebowanie, jest niezbędna w procesach przemiany materii, wspomaga pracę serca. Jest konieczna do prawidłowego trawienia tłuszczów, wspomaga rozród oraz procesy widzenia. Działa także jako przeciwutleniacz (wspiera układ odpornościowy), poprawia jakość sierści. U kotów jest w znacznej mierze egzogenna – musi być dostarczana z zewnątrz. Synteza endogenna z Met i Cys jest bardzo niewielka i nie pokrywa zapotrzebowania. Niedobory mogą prowadzić do kardiomiopatii i retinopatii oraz zaburzeń w rozrodzie (jak obniżenie płodności, czy poronienia lub degeneracje płodu). Co więcej, koty tracą duże ilości tauryny wraz z moczem i kałem. Uzupełnianie tauryny jest wskazana zwłaszcza jeśli żywimy kota mięsem gotowanym (spadek ilości do 25-50%) lub wysoce przetworzonymi karmami (te z półki Premium i Super Premium są suplementowane). Zalecana dawka tauryny dla kociąt i dorosłych osobników to 400 mg/kg masy ciała i minimum 500 mg/kg (nawet do 2000) dla kocurów reproduktorów i kotek hodowlanych. Preparaty syntetyczne w obecnej technologii cechują się podobną wchłanialnością jak ze źródeł naturalnych. Są dostępne w różnej postaci (np. proszek) do zmieszania z karmą lub rozpuszczenia w wodzie. Tauryna może być dodawana jako środek wzbogacający do preparatów witaminowych lub mleka dla kotów.
Pasty odkłaczające dla kotów
– pasty słodowe (Malt); ułatwiają naturalne wydalanie połkniętych włosów przez przewód pokarmowy. Są smaczne, więc koty chętnie je jedzą. Można je podawać bezpośrednio z tubki (np. jako nagrodę) lub dodatek do jedzenia. Zawierają tłuszcze i oleje (roślinne i z ryb), słód, sacharydy oraz włókno pokarmowe, prebiotyki (np. MOS – wyciąg z drożdzy, FOS-pulpa buraczana). Niektóre także dodatki ziołowe. Poprawiają pasaż jelitowy oraz funkcjonowanie bioty bakteryjnej jelit. Zawarte w produkcie tłuszcze i słód są dodatkowym źródłem energii.
Mleko dla kotów
– niektórzy właściciele kotów opierając się na stereotypach uważają, że kot powinien dostawać mleko, mimo iż w rzeczywistości wiele kotów ma nieprzyjemne dolegliwości gastryczne po zwykłym krowim mleku (problem z trawieniem laktozy). Stąd pomysł na specjalną linię produktów – mleko dla kotów (linie dla kociąt oraz osobników dorosłych). Ma ono obniżony poziom laktozy (jest łatwiej strawne, unika się problemów gastrycznych). Zawiera białka mleka, dodatki mineralne i witaminowe (wit. A, D, E, wapń) oraz taurynę. Pakowane jest w praktyczne, plastikowe butelki, w których mieści się 4-5 porcji. Po otwarciu trzeba je przechowywać w lodówce i zużyć w czasie określanym przez producenta. To dobry wybór zwłaszcza dla kotów, które mają zalecenie pobierania dużej ilości płynów, a niechętnie piją wodę.
Preparaty dla kotów ograniczające powstawanie kamieni moczowych
– zawierają wyciągi ziołowe (perz, szparag lekarski, jesion wyniosły) i chlorek amonu, wspomagające tradycyjne leczenie. Zmniejszają ból i dyskomfort, poprawiają mikcję.
Preparaty na trawienie; preparaty pobudzające apetyt
– wspomagają funkcjonowanie przewodu pokarmowego (dodatek włókna pokarmowego, FOS i MOS), wzmacniają korzystną biotę przewodu pokarmowego (np. po kuracji antybiotykowej, czy problemach gastrycznych), a co za tym idzie wspomagają odporność miejscową. Zawierają hydrolizaty białka, które są łatwiej wchłaniane. Mają w składzie wiele substancji czynnych (np. kwasy humusowe, hemicelulozy, żelazo, wapń, magnez). Poprawiają wykorzystanie karmy. Uzupełniają niedobory związane z jednostronną dietą. Często na bazie torfu/borowiny lub alg. Redukują nieprzyjemny zapach z pyska.
Tabletki /drażetki dla kotów z wysoką zawartością suszonej trawy lub kocimiętki
– mogą być stosowane jako alternatywa dla hodowli domowej/doniczkowej nasion traw czy zbóż. Trawa jest naturalnym źródłem włókna pokarmowego oraz minerałów. Ułatwia pasaż jelitowy i poprawia trawienie. Wspomaga walkę z nadmiernymi wymiotami u kotów (w związku z tworzeniem się kul włosowych). Tabletki są bardzo atrakcyjne, aromatyczne, chętnie zjadane przez koty. Wzbogacane o składniki funkcjonalne: sacharydy z mleka, oleje i tłuszcze, wyciąg z drożdży oraz witaminy.
Preparaty dla szczeniąt/kociąt i psów młodych
– tutaj szczególnie ważne jest wsparcie wzrostu (kościec, stawy), wzmocnienie zębów, wspomaganie aktywności zwierzęcia. W preparatach możemy znaleźć witaminy (w tym D3) , minerały (w tym wapń), przeciwutleniacze, kwasy omega 3.
Niektóre firmy oferują także suplementy diety o działaniu uspokajającym (np. do podawania przed podróżą; na bazie wyciągów roślinnych, np. melisy), czy przeciwpasożytniczym (na bazie roślinnej, w tym czosnku; bezpieczny dla szczeniąt/kociąt i matek karmiących). Jak również wzmacniające odporność (na bazie jeżówki). Dostępne są także suplementy dla psów czyszczące zęby – zawierają składniki aktywne dbające o ograniczanie ilości płytki nazębnej, pielęgnujące dziąsła i odświeżające oddech.
Na efekty działania suplementów diety trzeba poczekać kilka czy nawet kilkanaście tygodni – trzeba o tym uprzedzić kupującego. Należy pamiętać, że nadmiar (np. niektórych witamin) czy nieprawidłowe proporcje (np. Ca:P, omega 3:6) składników aktywnych również mogą być szkodliwe. Formuły preparatów zostały specjalnie opracowane dla zwierząt, co należy podkreślać, jeśli klient ma wątpliwości i zastanawia się nad stosowaniem u psa czy kota suplementów przeznaczonych dla ludzi.
