Jaki produkt w ostatnim czasie wdarł się szturmem na rynek suplementów dla zwierząt towarzyszących i zdobył ogromną popularność? Odpowiedź na to pytanie jest prosta – to oleje i wszelkiego rodzaju inne preparaty zawierające kannabidiol, czyli CBD. Innymi słowy, odpowiednio przygotowany wyciąg z konopi. Choć surowiec, z którego są one wytwarzane, może budzić zrozumiałe kontrowersje, nie ma obaw – te preparaty są całkowicie bezpieczne dla zwierząt. Jednak, podobnie jak wszystkie suplementy, spełnią swoje zdanie tylko wtedy, kiedy będą podawane we właściwych sytuacjach. Jakie problemy czworonożnych pupili i ich opiekunów rozwiązują środki zawierające kannabidiol? I w jakich sytuacjach warto polecać je kupującym?
dr n. wet. Joanna Zarzyńska
redaktor naczelna magazynu „ZooBranża”
Magia konopi
Konopie siewne (Cannabis sativa L.) i ich legalizacja dla ludzi to wciąż gorący temat. Fanów „zioła” interesuje przede wszystkim efekt psychoaktywny, który zawdzięczamy THC (delta-9-tetrahydrokannabinol). Jednak to nie jedyna aktywna substancja izolowana z konopi, a właściwie z żywicy pozyskiwanej z kwiatostanów tej rośliny. Oznaczono w niej bowiem niemal 200 różnych fitokannabinoidów, w tym CBD (kannabidiol) oraz CBN (kanabinol), a także terpenoidy, terpeny, flawonoidy. W przypadku zwierząt nie ma mowy o stosowaniu THC, ponieważ np. psy mają w mózgu dużą liczbę receptorów dla THC powiązanych ze szlakami dla innych neuromediatorów, mogą zatem niezwykle silnie reagować na THC (dawka śmiertelna THC dla psa to 3000 mg/kg). THC jest toksyczne także dla kotów, więc pozwalanie kotu na podgryzanie liści konopnych nie jest najlepszym pomysłem. Natomiast stwierdzono, że CBD może pozytywnie wpływać na zdrowie zwierząt, stąd coraz bogatsza oferta rynku suplementów z dodatkiem CBD. Nie należy się obawiać, że CBD ma właściwości narkotyczne, nie działa psychoaktywnie, CBD jest też jak najbardziej legalny w Europie. CBD angażuje naturalny układ endokannabinoidowy zwierzęcia. Receptory CB1 i CB2 są przystosowane do reakcji na endogenne kannabinoidy wytwarzane naturalnie przez mózg. A podaż kannabinoidów pochodzenia roślinnego jak CBD zwiększa reaktywność i pomaga utrzymać homeostazę oraz zrównoważone działanie organizmu.
Jak działa CBD?
CBD działa antystresowo, uspokajająco i może redukować odczucie bólu, nie daje efektów psychotycznych. Jednak żeby mieć pewność, że stosujemy bezpieczny preparat, trzeba sprawdzić, z czego został wytworzony, jakie zawiera fitokannabinoidy (i w jakich ilościach) i czy na pewno są naturalne (organiczne, a nie syntetyczne). Zawartość THC nie powinna przekraczać 0,2%. Nie podawajmy podopiecznym produktów bez dobrze opisanych składów czy dawek ani preparatów dla ludzi – mogą one zawierać sztuczne aromaty, kofeinę czy teobrominę, które są szkodliwe dla zwierząt. Niektóre firmy gwarantują bezpieczeństwo swoich produktów, wykonując badania na zawartość pestycydów, fungicydów, metali ciężkich oraz całkowicie usuwając THC. Są też preparaty tzw. full spectrum zawierające oprócz samego CBD inne kannabidoidy (np. CBG, CBC, CBN) – działają przez efekt synergii. Preparaty z samym CBD określa się jako „broad spectrum”.
Komu polecać CBD?
Przede wszystkim pamiętajmy, że preparaty z CBD nie są lekami i nie służą leczeniu żadnych chorób. Mogą natomiast wspierać postępowanie lecznicze oraz wspomagać zwierzęta z problemami behawioralnymi przez działanie relaksujące, przeciwlękowe i uspokajające. Kiedy i w jakich sytuacjach warto je polecać?
1. Psom z epilepsją; CBD ogranicza liczbę i nasilenie napadów drgawkowych, a także ich efekty uboczne. Sprawdza się też przy padaczce lekoopornej.
2. Przy problemach układu kostno-stawowego; potwierdzono działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, podawanie zwiększa mobilność psów.
3. Przy cukrzycy w celu ograniczenia jej powikłań.
4. W chorobach nowotworowych; dzięki działaniu przeciwbólowemu poprawiają komfort życia pacjenta.
5. W celu poprawy dobrostanu zwierzęcych seniorów – oprócz chronicznego bólu w starszym wieku często pojawiają się lękliwość, trudności z zasypianiem, niepokój, nadwrażliwość, płaczliwość. Relaksujące, uspokajające i przeciwbólowe działanie CBD z pewnością przyda się seniorom.
6. Alergikom dla poprawienia stanu skóry – przy chorobach autoimmunologicznych, ale także ogólnie na poprawę stanu skóry przesuszonej.
7. Zwierzętom z zaburzeniami funkcji przewodu pokarmowego, jak np. IBD; ograniczają wymioty i nudności, pomagają zaradzić problemom z apetytem.
8. Zwierzętom o obniżonej odporności – wspomagają pracę układu immunologicznego.
9. Zwierzętom po przejściach wykazującym lęki separacyjne i społeczne, fobie dźwiękowe. Tutaj wskazuje się na działanie przeciwlękowe CBD, relaksujące, poprawiające nastrój, obniżające nadmierne pobudzenie mózgu przez pobudzanie aktywności GABAergicznej (łatwiejsze radzenie sobie ze stresem, lepsza jakość snu). CBD wpływa na neuroplastyczność hipokampu odpowiadającego za funkcje poznawcze i emocje.
10. Przed stresującymi sytuacjami – jak podróż, wizyta w gabinecie weterynaryjnym czy u groomera, pobyt w hotelu. Również podkreśla się rolę CBD w poprawie nastroju i relaksacji (stosowanie doraźne).
11. Dla koni; na problemy mięśniowo-stawowe, poprawę apetytu, wsparcie trawienia, pobudzenie układu odpornościowego i ograniczenie reakcji skórnych; u koni stosujemy większe dawki!
12. Dla małych zwierząt towarzyszących (fretki, szynszyle, szczury).
Jak określić dawkę?
Zawartość CBD w preparatach podaje się najczęściej na całe opakowanie, np. jako „olej CBD 100” (100 mg w opakowaniu). Producenci podają stężenie CBD w kropli preparatu i w mililitrze – ułatwia to dozowanie (zazwyczaj wskazuje się, ile kropli należy podać – aplikator pipetor w buteleczce jest dostosowany do dozowania kropli). Dawki dla zwierząt zależą od ich wielkości (od 0,2–0,5 mg/kg), najlepiej zawsze zaczynać od dawki najmniejszej i stopniowo w kolejnym tygodniu stosowania ją zwiększać, aż do uzyskania pożądanych efektów. Przy długotrwałym stosowaniu również należy używać mniejszych dawek. Co ciekawe, nawet niewielkie wchłanianie powoduje, że CBD skutecznie dociera do mózgu i osiąga tam wysokie stężenia. Żeby jednak zwiększyć wchłanianie z przewodu pokarmowego, warto stosować preparaty zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe – czyli oleje (olej rybny, oliwę z oliwek, olej z nasion konopi, olej z wiesiołka, olej kokosowy). Są też preparaty wzbogacane o witaminy, związki mineralne, a preparaty na stawy mogą zawierać dodatkowo aktywne składniki, jak czarci pazur, MSM, siarczan chondroityny, wyciąg z omułka. Natomiast preparaty na skórę są wzbogacane o kwas gammalinolenowy.
Jak podawać CBD?
Samo podawanie nie jest skomplikowane. Można dozować bezpośrednio do pyszczka albo zmieszać z jedzeniem. Dla problematycznych konsumentów wymyślono ciasteczka z CBD (nie mylić z ciasteczkami z marihuaną) czy pastylki dla kotów – jednak wskazuje się, że najlepiej będzie działać preparat w płynie – łatwiej też o precyzyjne jego dozowanie. Uwaga, szarpaki z konopi nie zawierają CBD, powstają z włókien konopnych, które są bardzo wytrzymałe. Jeśli interesuje nas głównie działanie na skórę, to olej można stosować zewnętrznie w postaci wcierek lub kremu transdermalnego czy balsamu. Najważniejsza jest regularność – CBD działa najlepiej, kiedy podaje się go 2–3 razy dziennie, aby podtrzymywać ilość aktywnej substancji w organizmie.
Trzeba pamiętać, że efekt po zastosowaniu oleju z CBD nie będzie natychmiastowy, nie należy się szybko zniechęcać, warto przeprowadzić kurację przez kilka tygodni, z zastosowaniem wzrastających dawek, jak wskazano wyżej – obserwując reakcje zwierzęcia. Obserwacja pupila jest bardzo istotna, ponieważ podczas stosowania CBD mogą się pojawić skutki uboczne: suchość w jamie ustnej (spadek produkcji śliny), wymioty, biegunka, senność, zaburzenia równowagi. Ponieważ po stosowaniu u psów wykrywano zwiększone poziomy enzymu ALP, należy ostrożnie stosować CBD u psów z problemami wątrobowymi. Duże dawki mogą spowodować przejściowe spadki ciśnienia. Nie poleca się stosowania u kotów z FIV. Zawsze, kiedy mamy wątpliwości, czy zastosować preparat u swojego zwierzęcia (i w jakiej dawce), warto skonsultować się z lekarzem weterynarii.
Olej CBD i olej konopny nie są tożsame. Do ich wytworzenia wykorzystuje się inne części roślin oraz technologię produkcji. Olej konopny powstaje z nasion, zawiera duże ilości białka, może służyć jako dodatek do sałatek – ale też może uzupełniać preparaty z CBD.
