Autor dr n. wet. Joanna Zarzyńska
To, że koty „lubią myszy”, wie każde dziecko (wystarczy zresztą przyjrzeć się zabawkom dla kotów, których bardzo wiele jest stylizowanych na te gryzonie). Czy jednak wiecie, dlaczego? Jednym z powodów jest fakt, że myszy mają futro, które zawiera wiele związków siarki. A te są niezbędne kotu w celu uzupełnienia pewnych swoistych niedoborów mineralnych. Innymi słowy, natura w swojej nieskończonej mądrości „nauczyła” koty jeść myszy po to, aby zapewnić tym drapieżnikom odpowiednią dietę. To tylko jeden z przykładów − domowy kot, pozbawiony możliwości polowania i samodzielnego kształtowania własnego jadłospisu, wymaga dostarczenia mu w pokarmie lub w dodatkowych suplementach co najmniej kilku specyficznych składników. Jakich? O tym opowiemy już za chwilę.
Zacznijmy od tauryny…
Najbardziej znanym egzogennym (czyli pochodzącym z zewnątrz, niemożliwym do samodzielnego wytworzenia przez organizm) składnikiem w diecie kotów jest tauryna. Z chemicznego punktu widzenia to po prostu kwas 2-aminoetanosulfonowy o wzorze chemicznym C2H7NO3S. Pod względem biologicznym pełni on w organizmie (nie tylko kocim) funkcję β-aminokwasu biogennego. Powstaje na skutek degradacji aminokwasu siarkowego − cysteiny. Na przykład człowiek jest w stanie samoczynnie wytwarzać jej niewielkie ilości w wątrobie, mózgu, jelitach i mięśniach szkieletowych (ale organizm kota nie syntetyzuje odpowiednich ilości).
Tauryna pełni wiele ważnych funkcji metabolicznych. Między innymi bierze udział w przemianach kwasów żółciowych przed wydaleniem ich z wątroby. Dzięki niej tworzą się sole kwasu taurocholowego i taurochenodeoksycholowego, co zwiększa rozpuszczalność tych substancji i podnosi ich zdolności emulgacyjne względem tłuszczów znajdujących się w przewodzie pokarmowym (czyli ułatwia ich trawienie). Poza tym tauryna bierze udział w transporcie kreatyny do mięśni, przez co wspomaga ich działanie i przyspiesza regenerację (to dlatego tauryna wchodzi w skład odżywek dla sportowców oraz popularnych napojów energetycznych). Przyczynia się również do detoksykacji organizmu oraz wspomaga pracę serca, wzmacniając siłę jego skurczów. Chroni koty przed groźną kardiomiopatią rozstrzeniową. Jest wreszcie skutecznym neuroprzekaźnikiem wpływającym na ośrodkowy układ nerwowy. Badania udowodniły, że zwiększa metabolizm komórek glejowych oraz neuronów, przez co poprawia funkcje poznawcze i pomaga w nauce. Tauryna odgrywa rolę przeciwutleniacza oraz immunomodulatora.
Podsumowując − u kotów tauryna odpowiada za prawidłową pracę serca i układu nerwowego, przyczynia się również do właściwego tempa wzrostu i rozwoju kociąt. Niedobory tauryny mogą prowadzić do degeneracji siatkówki oka.
Tauryna jest wrażliwa na gotowanie (obróbka cieplna znacząco obniża jej zawartość w mięsie), stąd zgodnie z zaleceniami żywieniowymi karmy wilgotne w puszkach zawierają wyższe jej ilości.
Naturalnym źródłem tauryny jest mięso, owoce morza, a zwłaszcza mięczaki, takie jak ostrygi, a także ryby. Wśród surowców roślinnych jej znaczne ilości zawierają soczewica i groch. Jest również obecna w serwatce. Do celów suplementacji pozyskuje się ją także syntetycznie. Jej masowa produkcja z roku na rok rośnie, głównie za sprawą zwiększającej się popularności napojów energetycznych.
Witamina A
Kolejnym niezbędnym składnikiem diety, którego organizm kota nie jest w stanie samodzielnie wyprodukować, jest witamina A. Z chemicznego punktu widzenia to organiczne związki z grupy retinoidów, z których najistotniejszy jest retinol. W organizmie pełni wiele istotnych funkcji, między innymi przyczynia się do prawidłowego widzenia, regulując odbieranie bodźców wzrokowych w siatkówce oka. Poza tym odpowiada za integralność błon komórkowych oraz za prawidłowe funkcjonowanie komórek tkanki nabłonkowej. Dba również o prawidłową kondycję skóry, włosów i pazurów, a także zębów (regulując wzrost tkanki kostnej). Kontroluje różnicowanie wielu typów komórek oraz wzmacnia odporność organizmu. Jako silny przeciwutleniacz wykazuje wreszcie działanie ochronne przed wolnymi rodnikami oraz ma właściwości przeciwnowotworowe.
W naturze duże ilości witaminy A występują w rozmaitych składnikach diety, zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego (w tych ostatnich głównie w postaci β-karotenu, czyli prowitaminy przekształcanej później przez organizm). Wśród produktów zwierzęcych najwięcej jej jest w wątrobie i innych podrobach, a także w rybach (niezwykle bogatym źródłem witaminy A jest tran) i w jajach. Jeśli chodzi o warzywa, najwięcej występuje jej w słodkich ziemniakach, marchwi, jarmużu, szpinaku i dyni.
Specjalista Chorób Psów i Kotów
,,Szczególną grupą kotów są zwierzęta starsze i osłabione. Wymagają dodatkowych składników, które wykazują ukierunkowane działanie. Należy tu m.in. betaglukan, który wspiera odporność u tych zwierząt. Szczególnie polecany jest Pleuran, betaglukan o najwyższym stopniu oczyszczenia, który dzięki temu wykazuje wysoką skuteczność w stymulowaniu odporności. Wchodzi on w skład produktu Genomune, smacznego syropu, który jest chętnie zjadany przez koty.”
Witamina B3
Kolejną substancją odżywczą, której kot nie jest w stanie samodzielnie syntezować, jest witamina B3, czyli niacyna. Jej główną rolą w organizmie jest współdziałanie w syntezie i rozkładzie węglowodanów, kwasów tłuszczowych i aminokwasów, czyli w przemianach metabolicznych, których zadaniem jest uwalnianie energii. Współuczestniczy również w tworzeniu czerwonych krwinek oraz ma działanie osłonowe, chroniąc organizm przed licznymi toksynami. Wpływa wreszcie pozytywnie na wygląd skóry oraz wykazuje dobroczynne działanie na układ nerwowy, wpływając na dobry stan psychiki zarówno u ludzi, jak i u kotów. Najbardziej znanym objawem niedoboru witaminy B3 jest tzw. pelagra. Jej objawami są postępujące zmiany skórne, biegunki oraz apatia i otępienie. Nieleczona choroba może prowadzić nawet do śmierci zwierzęcia.
Naturalnym źródłem witaminy B3 są mięso i podroby, jej spore ilości znajdują się też w ziarnach zbóż oraz w drożdżach.
Marketing, Beaphar Polska Sp. z o. o.
,,LACTOL KITTY MILK to preparat mlekozastępczy pełnoporcjowy, przygotowany z myślą o osieroconych oraz nienajadających się kociętach (w przypadku dużego miotu) od momentu urodzenia do 35. dnia życia. Produkt może być również uzupełnieniem diety kotek w czasie ciąży oraz podczas laktacji. Dlaczego używać Kitty Milk? Zwykłe mleko krowie nie dostarcza niezbędnych ilości białka i tłuszczu młodym kociętom. Skład Kitty Milk został tak zmodyfikowany, aby zapewnić najlepsze źródło składników odżywczych niezbędnych dla bardzo młodych kociąt. Kitty Milk dostarcza optymalnie zbilansowane ilości tłuszczu oraz wszystkie niezbędne witaminy i minerały dla jak najlepszego rozwoju młodego organizmu. Preparat został wzbogacony o DHA (NKT omega-3 naturalnie obecny w mleku kotek). Dzięki specjalnemu procesowi suszenia proszku białko zawarte w Kitty Milk jest łatwo przyswajalne, zapewniając kociętom znaczące korzyści. Kitty Milk zawiera wiele niezbędnych aminokwasów, witamin i pierwiastków śladowych.”
Suplementacja diety − kiedy warto polecać?
Oferowane obecnie w sprzedaży dobrej jakości karmy dla kotów − zarówno te suche, jak i mokre − teoretycznie powinny zapewniać odpowiednią ilość tauryny, witaminy A, witaminy B3 oraz innych niezbędnych substancji odżywczych. W wielu przypadkach suplementacja diety nadal jest jednak wskazana, zwłaszcza jeśli zwierzę ma specjalne potrzeby, np. jest chore lub starsze. Suplementacja diety bardzo często jest też konieczna w przypadku kotów żywionych samodzielnie przez opiekunów (np. diety typu BARF). Surowe mięso, choć stanowi naturalny składnik diety kota, może bowiem powodować niedobory niektórych substancji odżywczych. Dzieje się tak dlatego, że najczęściej opiekunowie podają tylko mięśnie szkieletowe plus ewentualnie podroby. Tymczasem w naturze koty uzyskują zbilansowaną dietę, zjadając swoje ofiary, takie jak wspomniane na wstępie drobne gryzonie wraz z futrem, szkieletem i wnętrznościami, w tym zawartością ich przewodów pokarmowych. Taki jadłospis dość trudno jest odzwierciedlić w warunkach domowych (choć oczywiście istnieją filozofie odżywiania, takie jak whole prey czy franken prey), dlatego umiejętnie prowadzona suplementacja może wydatnie przyczynić się do utrzymania dobrej kondycji zdrowotnej zwierzęcia, chroniąc go przed groźnymi dla jego zdrowia niedoborami.
Właściwie dobrany pokarm stanowi źródło cennych składników, pozwalających zachować zdrowie kota. To nie przypadek, że koty lubią myszy, ponieważ dostarczają im one niezbędnej tauryny. Czym je zastąpić w domowej diecie? Może Fileciki…? Zawarta w Filecikach Super Benek tauryna jest niezwykle cennym dla kotów aminokwasem egzogennym tzn. takim, który musi być dostarczany w pokarmie. Ma ona wpływ na funkcjonowanie kota w każdym wieku; to ona w pewnym stopniu odpowiada za liczbę kociąt w miocie. Jej niedobór skutkuje poważnym schorzeniem serca (kardiomiopatia), które szczególnie u starych zwierząt może doprowadzić do przerostu i niewydolności mięśnia sercowego. Dowodem na to jest natychmiastowa poprawa stanu zdrowia po uzupełnieniu niedoboru tauryny. Ponad to tauryna odpowiada za właściwy stan siatkówki oka ale również wpływa na regulację ciśnienia osmotycznego, transport jonów, chroni komórki nerwowe przed uszkodzeniem. Sięgając po karmę pamiętajmy, że prócz walorów smakowych (ważnych!) warto zwrócić uwagę na zawarte w niej składniki, które pomogą zadbać o prawidłowe widzenie naszych kocich podopiecznych. ”
Jak podawać?
Rynek oferuje obecnie bardzo szeroki wybór suplementów dla kotów przygotowanych w różnej postaci, począwszy od klasycznych tabletek, przez proszek do posypywania pokarmu, preparaty płynne (w tym różne oleje), pasty, a nawet przysmaki funkcjonalne zawierające suplementowane substancje. Formę preparatu najlepiej wybrać wspólnie z opiekunem kota, w zależności od upodobań zwierzęcia (np. nie wszystkie koty chętnie przyjmują tabletki, i to nawet starannie ukryte w pokarmie ϑ). Tabletki i pasty mają zachęcające kota smaki − rybne czy np. wątróbkowe. Mogą mieć formę przysmaków − wówczas można ich używać jako nagrody dla zwierzaka. W taurynę często wzbogacane są preparaty multiwitaminowe − warto znać ofertę, jaką oferuje nasz sklep, żeby umiejętnie doradzić klientowi. Suplementy są korzystne dla kotów w każdym wieku, ale zwłaszcza polecajmy je kotom odratowanym z trudnych warunków, kotom rekonwalescentom czy kotom wystawowym. Czasem klient pyta o dodatki na piękną sierść − zapytajmy wtedy, czy pamięta o taurynie.
