Kot – karmy dla seniora

Autor dr n. wet. Joanna Zarzyńska

Koty należą do najpopularniejszych domowych pupili. W Polsce żyje ich co najmniej 6 milionów. Dzięki zdobyczom nowoczesnej dietetyki w ciągu kilkudziesięciu lat przeciętny wiek jaki osiągają wydłużył się nawet trzykrotnie! Rezultatem tego zjawiska jest pojawienie się pokaźnej grupy kocich seniorów, którym należy zapewnić specyficzną dietę. Jakimi cechami powinny odznaczać się karmy dla dojrzałych zwierząt tego gatunku i jak przekonać klientów do ich zakupu?

W związku z poprawą warunków utrzymania (wiele kotów to typowe „mieszczuchy’) koty żyją coraz dłużej, rekordziści ponad 20 lat. Jednak nie należy zapominać, że podobnie jak ludzie podlegają procesom starzenia się – jest to zjawisko naturalne. Wiąże się je m.in. z działaniem wolnych rodników, które mogą uszkadzać DNA, czy budulce błon komórkowych (białka i tłuszcze). Mówi się o tym, że najwięcej wolnych rodników powstaje w narządach o wysokim zapotrzebowaniu na tlen (mózg, mięśnie, serce, nerki). A ich wytwarzanie zwiększa się z wiekiem – co osłabia działanie komórek i tkanek. Z wiekiem pogarsza się też praca narządów wewnętrznych, pojawiają się choroby itp. Na wydolność organizmu wpływają czynniki genetyczne, a także wspomniane już warunki utrzymania.
Jeśli chcemy, aby kot przeżył w dobrym zdrowiu i kondycji długie lata, oprócz dobrej opieki weterynaryjnej (regularne wizyty kontrolne, wczesne rozpoznanie i leczenie chorób) trzeba dostosowywać dietę do potrzeb wieku zwierzęcia. Już w wieku 7 lat kot wchodzi w wiek średni i czas pomyśleć o zmianie diety. Kolejnym kluczowym punktem zwrotnym jest ukończenie przez zwierzę wieku 12 lat, wtedy już mówimy o optymalizacji procesu starzenia i wydłużeniu życia oraz poprawie jego jakości (w tym funkcjonowania mózgu). Dobierając karmę trzeba się koniecznie zapytać właściciela czy kot jest wykastrowany/wysterylizowany, jaką wykazuje aktywność oraz czy wychodzi na zewnątrz.
Koty po ukończeniu 7. roku życia czasem jeszcze nie wykazują po wyglądzie zmian wskazujących na wiek (brak lub niewiele siwych włosów), nie ma też zmian zachowania. Co najwyżej wspomina się, że zwierzę staje się bardziej „stateczne”, częściej posypia. Problemem większości kotów typowo domowych może być nadwaga. Obserwuje się zmiany jakości okrywy włosowej (włos bardziej matowy, przesuszony).

 

W karmach dla kotów 7+ (u niektórych producentów 8+) ważne jest prawidłowe zbilansowanie energii, dostarczanie odpowiedniej ilości białka (wystarczającej do utrzymania masy mięśniowej, ale bez dostarczania źródła niepotrzebnych kalorii) i ograniczenie zawartości tłuszczu. Producenci wykorzystują dodatki substancji aktywnych, takich jak przeciwutleniacze (chronią komórki przed procesami starzenia oraz uszkodzeniem przez wolne rodniki), jak np. witamina C, beta-karoten, luteina. Dodatek L-karnityny pobudza wykorzystanie rezerw tłuszczowych, utrzymanie prawidłowej masy ciała, bez utraty masy mięśniowej. Istotna jest także ochrona nerek, starsze koty mają zwiększoną tendencję do problemów urologicznych. Nadmierne gromadzenie się fosforu w organizmie może prowadzić do zaburzeń hormonalnych (związanych z nadczynnością przytarczyc) – zatem w karmach dba się o niski poziom fosforu i sodu. Profilaktyce dróg moczowych sprzyja również lekko kwaśny odczyn pokarmu. Kolejną ważną kwestią jest utrzymanie w dobrej kondycji stawów zwierzęcia, aby ograniczyć problemy ruchowe (GAGi, chondroityna, kwasy omega EPA-DHA). Dodatek kwasów omega poprawia jakość okrywy włosowej.
Niektórzy producenci dodatkowo wyróżniają linie specjalistyczne karm 7+, na przykład przeznaczone dla kotów wychodzących (outdoor) i niewychodzących (indoor) oraz dla zwierząt z nadwagą (light).

 

U kotów powyżej 12. roku życia dochodzi do spowolnienia metabolizmu. Pogarsza się trawienie, a zalegające resztki pokarmowe mogą prowadzić do zaburzeń gastrycznych. Także słabiej działają zmysły, jak smak i węch, co może powodować spadki apetytu, a koty stają się bardziej wybredne. Spada masa ciała w związku z utratą masy mięśniowej. Zwierzęta coraz mniej się ruszają, kończyny wydają się sztywne, wiąże się to także z bolesnością stawów. Widać też wyraźnie, że kot nie poświęca już tyle czasu na codzienną toaletę, co rzutuje na jakość i stan sierści. Obserwuje się także zmiany w zachowaniu, część osobników staje się bardziej przytulna, inne wręcz unikają kontaktu z opiekunem, przestają lubić głaskanie (może się to wiązać z bolesnością). Badania wskazują, że u osobników w tym wieku obniżają się zdolności poznawcze – czyli osłabia się praca mózgu. Może dochodzić do zaburzeń orientacji przestrzennej (koty wychodzące mogą mieć trudności z powrotem do domu), lokalizacji, trudności z trafianiem do kuwety (trzeba się upewnić, czy kuweta nie jest zbyt wysoka, przez co zwierzę nie może do niej wejść). Poczucie bezpieczeństwa zapewnia im codzienna rutyna, bardzo źle znoszą zmiany i sytuacje stresowe.

W karmach 12+ (u niektórych producentów 10+ lub 11+) receptury zostały dobrane w taki sposób, aby zwierzę jak najwięcej składników mogło wykorzystać i przyswoić (w tym dodatek FOS i MOS). MOS (np. wyciąg z drożdży, zawiera beta-glukany) pobudzają miejscową odporność błony śluzowej jelit, a także hamują wzrost patogennej flory bakteryjnej. FOS, czyli prebiotyki, chemicznie to węglowodany – z grupy włókien rozpuszczalnych, zakwaszają treść jelitową. Karmy mają wysoką wartość biologiczną. Zapewniają wspomaganie strawności (np. poprzez zastosowanie białka o wysokiej strawności) oraz gwarantują dostarczanie aminokwasów egzogennych (aminokwasy siarkowe m.in. wspomagają kondycję okrywy włosowej) oraz tauryny (funkcjonowanie serca, wspomaganie widzenia). Karmy są opracowane tak, aby były jak najbardziej smakowite. Funkcje kognitywne są także wspomagane (kwasy omega, witaminy z grupy B, lecytyna, cynk). Karmy zawierają również dodatki przeciwutleniaczy (w tym substancji aktywnych jak polifenole, czy likopen z pomidorów). Wzmacniane są stawy (dodatki funkcjonalne wspomniane wyżej). Dużą wagę przywiązuje się do dobrej pracy układu moczowego (nadmierne zakwaszenie moczu jest niekorzystne dla zwierzęcia, także karmy mają umiarkowany odczyn pH). A jakość sierści wspomagana jest dodatkiem NNKT (zwykle źródłem są oleje rybie). Wiele karm zawiera także dodatki ziołowe.

 

Jeśli kot utracił dużo zębów lub cierpi na choroby dziąseł i przyzębia, należy przypomnieć opiekunowi aby namaczał karmę suchą przed podaniem, albo żeby zwiększył udział karmy mokrej – na rynku są dostępne specjalne karmy mokre +12/senior/ageing (różne smaki). Często to właśnie problemy stomatologiczne ograniczają pobieranie pokarmu u starszych kotów.
W karmach zapewniony jest dodatek witamin i związków mineralnych. Granule karmy są przygotowane tak, aby było je łatwo rozgryzać. Formuła karm zachęca do ich pobierania. Wysoka strawność ogranicza ilość/objętość odchodów. Niektórzy klienci będą zapewne zainteresowani informacjami czy dana karma jest jednobiałkowa, bezzbożowa, nie zawiera glutenu, dosmaczaczy, konserwantów.

Kotom starszym trzeba zapewnić spokój. Dbać o to, aby miały łatwy dostęp do miski z wodą i jedzeniem. Starajmy się wciąż je aktywizować – przydadzą się zabawki (otyłość skraca życie). Koty starsze bardzo lubią wylegiwać się – warto zadbać o miękkie legowiska w nasłonecznionych i ciepłych miejscach. Wspomagajmy też higienę kota przez regularne zabiegi pielęgnacyjne.

www.zolux.com.