Autor dr n. wet. Joanna Zarzyńska

,,Zbliża się sylwester i okres karnawału, w którym codziennością będzie huk eksplodujących petard i fajerwerków. To trudny okres dla wielu psów instynktownie obawiających się hałasu. Pirotechniczne gadżety to jednak nie jedyne źródło stresu dla czworonogów. Niektóre psy nie lubią burzy z piorunami, obawiają się przelatujących samolotów itp. Podobnie jest z kotami. Na szczęście w sukurs idzie nam dzisiaj farmakologia. Na rynku jest wiele preparatów opartych często na naturalnych składnikach, które w łagodny sposób wyciszają zwierzaka i pomagają mu przetrwać trudny czas. Zupełnie odwrotnie działają preparaty… pobudzające ze słynną kocimiętką na czele. A zatem co, kiedy i komu polecać?”

Wiedza na temat zachowań zwierząt i ich zaburzeń jest stale poszerzana. Coraz większa liczba osób interesuje się behawiorystyką, można skorzystać z pomocy lekarzy weterynarii zajmujących się terapią behawioralną, zwłaszcza jeśli mamy zwierzęta po przejściach, np. adoptowane ze schronisk, czy przygarnięte gdzieś z ulicy. Stres towarzyszy każdemu zwierzęciu i na normalnym poziomie jest łatwy do opanowania, utrzymuje organizm w stanie stymulacji, pobudza do działania. Natomiast nadmierny i długotrwały stres jest szkodliwy, obniża jakość życia, zmniejsza odporność, pogarsza nastrój i sprzyja stanom chorobowym (np. większa skłonność do problemów trawiennych oraz skórnych). Stosunkowo najczęściej wspomina się lęki i fobie dźwiękowe – których to objawy szczególnie nasilają się w okresie świąteczno-sylwestrowym, a przyczyniają się do tego wszelkiego rodzaju wystrzały i petardy. Ale gama dźwięków bodźcowych może być znacznie szersza. Zwierzęta boją się też np. burzy, przelatujących samolotów itd. Często wymienianym czynnikiem stresowym jest też separacja z opiekunem, a u kotów wprowadzenie nowego osobnika do domu (inne zwierzę, ale też pojawienie się dziecka w rodzinie), czy przeprowadzka. Zmiany zachowania jakie mogą być obserwowane to podwyższona nerwowość, niepokój czy wręcz ekscytacja, trudności w koncentracji (czyli również w uczeniu się), które mogą wypływać na nieposłuszeństwo u psów. Zaburzenia apetytu, tendencje do zjadania rzeczy niejadalnych, brudzenie w domu (koty załatwiają się poza kuwetą), niszczenie rzeczy. Zachowania kompulsywne. Psy obawiające się dźwięków mogą szukać schronienia (ciemne miejsca, np. łazienka, pod łóżkiem), a niektóre w desperacji próbują wyskakiwać przez okno. Zaniepokojone zwierzę drży, może ziać otwartym pyskiem, często oblizuje wargi i przełyka ślinę. Jego źrenice mogą być silnie rozszerzone. Niektóre osobniki bywają agresywne, bądź nadmiernie wokalizują.
W trosce o dobrostan pupili ich opiekunowie poszukują pomocy specjalistów (terapia behawioralna, farmakoterapia), ale także są zainteresowani preparatami i suplementami diety, które mogą być pomocne w wyciszaniu zwierzęcia i ograniczaniu reakcji stresowej (fobie dźwiękowe, lęki separacyjne, niepokój związany z podróżą). Gama produktowa takich środków stale się poszerza. Część z nich możemy umieścić w ofercie sklepu zoologicznego.
Większość produktów zawiera dwa aktywne składniki, alfa kazozepina oraz L-tryptofan. Alfa kazozepina to bioaktywny peptyd izolowany z mleka – jej wykorzystanie oparto na obserwacjach, że noworodki pijące mleko matki są wyraźnie spokojniejsze. Alfa kazozepina ma działanie uspokajające i redukuje stres. Nie wykazuje żadnych negatywnych działań ubocznych u zwierząt domowych (mięsożerne, psy i koty). L-tryptofan natomiast jest aminokwasem egzogennym. W organizmie jest przetwarzany w neurotransmiter – serotoninę („hormon szczęścia”) o kluczowej roli w kontrolowaniu lęku, niepokoju, snu oraz łaknienia.
Preparaty i suplementy diety o działaniu uspokajającym/pobudzającym można podzielić na:
1. Feromony; syntetyczne substancje zapachowe, które naśladują naturalne substancje wydzielane przez zwierzęta (analogi). Można nabyć je w formie sprayu, dyfuzora do kontaktu elektrycznego lub obroży nasączonej feromonami. Uwalniają przez określony czas feromony uspokajające, kojące (np. analogi feromonów listwy mlecznej), wysycając nimi powietrze i zwiększając poczucie bezpieczeństwa u zwierząt. Dyfuzory działają długo, kilka tygodni. Świetne dla kotów. Sprayem można spryskać określone miejsca, kąty pomieszczenia lub legowisko zwierzęcia, czy kontener. Działają u psów dorosłych i szczeniąt, uspokajają i poprawiają efekty szkolenia. Ułatwiają adaptację w nowym otoczeniu.

lek. wet. Magdalena Wiśniewska

specjalista chorób psów i kotów

www.scanvet.pl

,,Relaxer Vet Plus – smakowity syrop dla psów, kotów i zwierząt futerkowych, 250 ml. Skuteczna pomoc w problemach behawioralnych – np. lęk separacyjny, fobie dźwiękowe, nadpobudliwość.  Polecany także przed sytuacjami stresowymi – np. podróż, pobyt w hotelu, przeprowadzka, nowi domownicy lub nowe zwierzę w domu. Zawiera naturalne składniki (m.in. biopeptydy, L-tryptofan) wpływające na poprawę nastroju, redukcję lęku i odczuwania stresu.

Relaxer Kęsy – smakowite Kęsy dla psów, 60 kęsów. Zawiera biopeptyd o naturalnym działaniu przeciwlękowym oraz inne składniki sprzyjające poprawie nastroju i zmniejszające objawy stresu u psów (L-teanina, L-tryptofan i witaminy). Produkt polecany w sytuacjach stresowych u psów (np. głośne dźwięki, burze, podróż itp.), szczególnie u psów lękliwych i nadpobudliwych. Stosuje się go także w zaburzeniach zachowania, wspomaga terapię behawioralną.

Relaxer Kot Plus – smakowity żel dla kotów, 100 ml. Skuteczna pomoc w problemach behawioralnych – np. załatwianie poza kuwetą, agresja, lęk. Polecany także przed sytuacjami stresowymi – np. podróż, pobyt w hotelu, przeprowadzka, nowi domownicy lub nowe zwierzę w domu. Zawiera naturalne składniki (m.in. biopeptydy, L-tryptofan) wpływające na poprawę nastroju, redukcję lęku i odczuwania stresu.

KalmAid Kot – smakowity żel dla kotów, 50 ml. Receptura opracowana specjalnie z myślą o kotach. Przywraca równowagę nastroju, sprzyja uzyskaniu relaksu i zmniejsza nadpobudliwość nerwową. Polecany do podawania w sytuacjach takich jak niepokój i stany lękowe (np. remont, zmiany otoczenia, podróż, nowe osobniki w domu), strach (np. głośne dźwięki, burze), problemy behawioralne spowodowane stresem (np. załatwianie się poza kuwetą).

KalmAid – syrop dla nadpobudliwych, niespokojnych i nerwowych kotów, psów, zwierząt futerkowych 250 ml. Sprzyja relaksacji i zmniejsza nadpobudliwość nerwową. Jest przydatny do stosowania w sytuacjach takich jak:  strach (np. burze z piorunami, fajerwerki), niepokój i stany lękowe (spowodowane m.in. nowym otoczeniem lub rozłąką z właścicielem, podróż), problemy behawioralne objawiające się niepożądanym i niewłaściwym zachowaniem. Może być stosowany wspomagająco przy chorobach wywoływanych lub potęgowanych przez stres np. przy idiopatycznym zapaleniu pęcherza u kotów, dermatozach psychogennych u psów i kotów. KalmAid to pierwszy tego typu preparat na rynku. Już od prawie 10 lat pomaga zwalczać skutki stresu.”

2. Syropy/żele uspokajające; zmniejszają pobudliwość nerwową. Działają stosunkowo szybko. Dedykowane dla psów i kotów, w tym także dla osobników młodych. Dozowanie jest zależne od masy ciała i stopnia pobudzenia. Można podawać bezpośrednio do pyska lub mieszać z karmą. Składnikami aktywnymi są witaminy z grupy B (poprawiające funkcjonowanie układu nerwowego) oraz aminokwasy, w tym tryptofan, prekursor serotoniny („hormonu szczęścia”), oraz melatoniny (regulator cyklu dobowego – tzw. zegar biologiczny). Preparaty nie odurzają, ani nie powodują uzależnienia. Mogą być podawane przez dłuższy czas lub jednorazowo przed konkretnym stresującym wydarzeniem (jak np. podróż, sylwester, wizyta w gabinecie weterynaryjnym), najlepiej w pewnym odstępie czasu przed zdarzeniem (min. około godziny), wtedy warto też podwoić dawkę preparatu. Wersja w żelu dedykowana jest szczególnie kotom, gdyż im ciężko jest podać jakiekolwiek preparaty – żel może zostać zlizany (atrakcyjny smakowo).

EUROWET Sp. z o.o.

ul. Poznańska 10 D, 62-811 Kościelna Wieś, tel. +48 62 753 05 75

e-mail: eurowet@eurowet.pl, www.eurowet.pl

,,STRESNAL 125 ml – wpływa uspokajająco na zwierzęta. Osłabia stany niepokoju, strachu i agresji. Pomaga zmniejszyć napięcie mięśniowe. Wpływa korzystnie na psy i koty w czasie nieobecności właściciela, podczas pokazów fajerwerków, podróży, w okresie depresji u szczeniąt. Stresnal dzięki formie płynnej jest łatwy w podawaniu. Jako jedyny na rynku zawiera w swoim składzie Maczek kalifornijski. Preparat nie wywołuje efektów ubocznych i jest bezpieczny w stosowaniu. Ilość netto: 125 ml”

3. Kapsułki/tabletki; składniki aktywne to L-tryptofan, melatonina (hormon regulujący rytm dobowy; poprawia jakość snu), GABA (kwas gamma-aminomasłowy; neuroprzekaźnik, pomaga zmniejszyć objawy lękowe, wzmaga uczucie odprężenia, poprawia sen, zmniejsza reakcje bólowe), L-teanina (zawarta w herbacie), tauryna. Kompleksy witamin B, poprawiają funkcjonowanie centralnego układu nerwowego, poprawiają nastrój. Niektóre wzbogacone składnikami naturalnymi (dziurawiec, rumianek). Kapsułki zaleca się podawać z posiłkiem, tabletki dla psów można tez podawać z ręki (smakowe). Dawkowanie zależne od masy ciała. Niektóre mogą być podawane już kociętom i szczeniętom, a także samicom ciężarnym. Najlepiej zacząć podawać przynajmniej na dzień przed stresującym wydarzeniem. Efekty utrzymają się od kilku godzin do 3-4 dni.

www.vetexpert.pl

,,KalmVet z serii VetExpert to preparat wieloskładnikowy o skutecznym działaniu przeciwlękowym u psów i kotów. Zawarte w nim składniki – tryptofan, rumianek i waleriana sprawiają, że zwierzę jest spokojniejsze i bardziej odporne na stres. Preparat jest przeznaczony nie tylko do stosowania u psów w okresie sylwestrowo – noworocznym, ale przede wszystkim dla zwierząt, które wykazują zaburzenia behawioralne spowodowane stresem. Podawany z wyprzedzeniem w naturalny, łagodny, długofalowy i skuteczny sposób przeciwdziała szkodliwym objawom stresu. Zawiera tryptofan (źródło serotoniny, podniesienie jej poziomu w mózgu zmniejsza występowanie agresji, samouszkodzeń i zwiększa odporność psów na stres), rumianek (zawarta w nim apigenina wykazuje działanie przeciwlękowe oraz łagodne działanie uspokajające) i walerianę (wyciąg z kozłka lekarskiego – zawarte w niej kwas walerenowy oraz kwas gamma – aminomasłowy biorą udział w hamowaniu uczucia lęku). Dzięki kapsułce TwistOff i bardzo wysokiej smakowitości dawkowanie preparatu kojarzy się zwierzęciu bardziej z podawaniem smakołyku niż lekarstwem. Zawartość kapsułki wyciskamy i mieszamy z karmą albo podajemy bezpośrednio do pyszczka. Kapsułkę można też podać w całości.”

4. Niektóre firmy wykorzystują też substancje naturalne, jak kocimiętka, chmiel, kozłek lekarski (waleriana), rumianek. Kocimiętka jest byliną z rodziny jasnotowatych. Oszacowano, że 1/3 populacji kotów jest wrażliwa na kocimiętkę (cecha prawdopodobnie dziedziczna), gdyż reaguje na terpeny w niej występujące, imitujące działanie feromonów. Substancją czynną w kocimiętce jest nepetalakton. Preparaty z kocimiętką działają na koty na zasadzie atraktantów (spray-spryskiwanie zabawek – zabawki bywają też aromatyzowane, legowisk – ocieranie się, tarzanie) – czują ja węchem. Jest typowym „antydepresantem”, poprawia nastrój u kota, staje się on bardziej przymilny. Niektóre koty skłania do aktywności fizycznej, zabawy, czy używania drapaka. Waleriana ma na koty wpływ podobny do kocimiętki, stąd często zamiast kocimiętki zabawki dla kotów są wzbogacane walerianą – na nią reagują wszystkie koty. Stąd spraye z walerianą mogą działać pobudzająco i relaksacyjnie. Waleriana jest składnikiem także sprayów adaptacyjnych dla psów, tabletek i kropli typu spot-on – obniża reakcje lękowe i stresowe, ogranicza zachowania negatywne. Krople dozuje się raz w tygodniu, na skórę (nie między łopatkami, gdzie dozujemy preparaty na pasożyty, tylko pomiędzy uszami).

Tomasz Uhlenberg

Specjalista ds. Marketingu,

Beaphar Polska Sp. z o.o.

www.beaphar.pl

,,Nie każdy sposób kociej bądź psiej komunikacji jest przyjemny dla człowieka. Który z właścicieli zwierząt nie miał problemów ze znaczeniem terenu przez swojego pupila, uporczywym miauczeniem bądź szczekaniem czy także niszczeniem przedmiotów. Zwierzęta podobnie jak człowiek mogą mieć podwyższony poziom „ciśnienia” spowodowany stresem, lękiem czy zmianą otoczenia. Aby temu zapobiec należy podać mu krople No Stress Spot On z serii Calming, które ograniczą jego problemy behawioralne, dodatkowo działają antystresowo, pomagają także zwierzęciu zapanować nad lękiem w trudnych sytuacjach. Zawarty w kroplach ekstrakt walerianowy po jednorazowej aplikacji będzie działać relaksująco do 1 tygodnia. Beaphar No Stress Spot On dla psów i kotów redukuje takie nawyki jak : drapanie, niszczenie mebli, znaczenie terenu w mieszkaniu, uciążliwe miauczenie bądź szczekanie oraz nieuzasadnioną napastliwość i agresję. Zapraszamy również do sprawdzenia innych produktów linii Calming takich jak: obroże , tabletki, przysmaki.”

5. Obroże uspokajające; zawierają składniki pochodzenia naturalnego (lawenda, waleriana, melisa, chmiel) lub substancje o charakterze feromonów. Są produktem długodziałającym (kilka tygodni) – także w okresach nasilonego stresu (podróże, święta, pobyty w hotelu, długie pozostawanie samotnie w domu itp.) można je zakładać i substancje aktywne są wydzielane. Dość szybko dają efekt relaksacyjny. Obwód dopasowuje się do obwodu szyi zwierzęcia jak w obrożach przeciwpasożytniczych. Nie zdejmuje się ich przez cały czas działania.
6. Karmy weterynaryjne uspokajające (CALM), linia dla psów i kotów. Receptura karm została specjalnie opracowana, aby regulować pracę przewodu pokarmowego (wysoka strawność, FOS, MOS, kwasy omega) i dostarczać odpowiednią ilość energii. Są smakowite, więc poprawiają apetyt u zwierzęcia. Dieta dostarcza specjalne składniki pokarmowe o efekcie uspokajającym: alfa kazozepinę oraz L-tryptofan, który zwiększa w organizmie produkcję serotoniny. Dodatki funkcjonalne (aminokwasy siarkowe, witaminy) poprawiają barierowość skóry i ograniczają zaburzenia dermatologiczne podłoża stresowego. Karma powinna być podawana minimum 10 dni przed stresującym wydarzeniem, czas terapii średnio 2-3 miesiące, ale zbilansowanie karmy pozwala na jej stosowanie przez całe życie zwierzęcia.

UWAGA! Jeśli zwierzę ma długotrwałe napięcie stresowe i silne reakcje lękowe należy zwrócić się po poradę do lekarza weterynarii behawiorysty!