Prawidłowe żywienie kota jest najważniejszym filarem gwarantującym mu zdrowie i długowieczność. Jego wymagania w tym względzie dość znacznie zmieniają się jednak na każdym z poszczególnych etapów życia, począwszy od kocięcia, poprzez juniora, kota dorosłego, aż po kociego seniora. Odpowiedzialny opiekun powinien więc tak dobrać dietę swojego pupila, aby korespondowała ona z jego potrzebami w zależności od wieku. Jakie elementy jadłospisu należy uwzględnić na każdym etapie życia kota? I jak dobrać odpowiednią dietę tak, aby nasz „domowy tygrys” był zdrowy i szczęśliwy od kocięcia aż po późną starość?
mgr Berenika Niesłuchowska
Dyplomowana behawiorystka kotów, specjalista żywienia zwierząt, autorka edukacyjnego bloga Kotuszkowo.pl
Jak powinna się zmieniać dieta kota na każdym etapie jego życia?
Kociak. Małe kociaki po urodzeniu są zupełnie bezbronnymi istotami. Są w pełni zdane na opiekę matki lub, w razie jej utraty, człowieka. Dla zdrowia i odporności maluchów najważniejszych jest pierwsze 12 godzin po porodzie. W tym czasie kotka produkuje siarę dostarczającą potrzebne przeciwciała, hormony i enzymy. Przez kolejne 2–4 tygodnie jedynym kompletnym pokarmem dla kociąt jest mleko matki. Jeśli z jakichś względów nie ma do niego dostępu albo kotka produkuje go zbyt mało, podaje się specjalne mleko zastępcze dla kociąt. Niedopuszczalne jest natomiast stosowanie na dłuższą metę mleka krowiego lub mleka modyfikowanego dla dzieci, ponieważ spowodują znaczące niedobory oraz mogą doprowadzić do znacznych nieprawidłowości ze strony układu pokarmowego.
Do drugiego tygodnia życia kociąt opiekun zastępczy musi karmić maluchy co 2–4 godziny przez całą dobę. Podgrzane mleko podaje się w specjalnej butelce do odchowu kociąt albo za pomocą pipety. Należy zwracać dużą uwagę na ułożenie kociaka. W tym celu kładzie się kotka na brzuchu, delikatnie odchyla jego głowę do góry, a następnie umieszcza końcówkę do ssania w pyszczku. Ogranicza to ryzyko zachłyśnięcia. Oprócz regularnego karmienia niezbędne jest dogrzewanie osieroconego malucha, np. za pomocą termofora, oraz pobudzanie układu wydalniczego do oddawania kału i moczu. Po ukończeniu drugiego tygodnia można stopniowo wydłużać przerwę w karmieniu.
Junior. Mniej więcej w okolicach trzeciego tygodnia życia kociaka następuje pierwsza próba rozszerzenia diety. Nie należy robić tego jednak zbyt gwałtownie. Nowy pokarm powinien mieć konsystencję wilgotnej papki. Na początek można spróbować podać mokrą karmę dla kociąt rozdrobnioną widelcem i podlaną dodatkowo wodą. Dobrze sprawdzi się także zmielona gotowana lub surowa wołowina wymieszana z żółtkiem. Między 6. i 8. tygodniem życia dochodzi do dietetycznego odsadzenia kociąt od matki. Oznacza to, że kocica przestaje produkować mleko, a jej potomstwo w pełni przechodzi na inny pokarm. Maluchy mają ogromne zapotrzebowanie energetyczne. Karmienie należy podzielić na kilka posiłków (4–6 w ciągu doby). Mówi się, że kocięta mogą jeść do woli. Chodzi o to, że rosnący organizm potrzebuje dużej ilości pokarmu, dlatego należy bacznie obserwować kociego juniora. W obrębie wyznaczonych posiłków nakłada się do jego miseczki porcję karmy, ale jeśli maluch ewidentnie domaga się jeszcze, serwuje się mu dokładkę. U niektórych kociaków dochodzi jednak do wymiotów z przejedzenia i w tej sytuacji konieczne jest ograniczenie porcji.
Kot dorosły. O kotach dorosłych mówimy przeważnie po ukończeniu przez nie 12. miesiąca życia. Aby zrozumieć, na czym polega prawidłowe żywienie kota, należy przyjrzeć się jego naturalnym zachowaniom pokarmowym. Koty jako drapieżcy w ciągu doby podejmują wielokrotne próby upolowania swoich zdobyczy. Oznacza to dla nas, że podobnie jak w karmieniu kocich juniorów powinniśmy dzielić pokarm na kilka mniejszych posiłków (4–6). Można zaplanować np. dwa posiłki rano, po południu i wieczorem. Jeśli opiekun wychodzi regularnie na dłuższy czas z domu, warto rozważyć zakup automatycznych podajników do karmy. Miski z timerem ustawia się na konkretne godziny, mają one wkłady chłodzące, dzięki czemu karma pozostaje świeża. W przypadku domów, w których mieszka kilka kotów, dobrze sprawdzają się miski otwierane na czip. Ogranicza to ryzyko wyjadania karmy przez jednego osobnika.
Koty określa się mianem zwierząt neofilnych. W celu zapewnienia sobie różnorodności i odpowiedniego zbilansowania diety zmieniają repertuar ofiar, na które polują. Nie trzeba się zatem dziwić, że koty najczęściej nie chcą jeść cały czas tej samej karmy i smaku. Dlatego też dobrze przetestować z nimi kilka opcji i urozmaicać menu. Mruczki mają jedynie około 500 kubków smakowych. Nie występuje u nich białko TAS1R2, w związku z czym nie wyczuwają smaku słodkiego. Istotny jest dla nich natomiast smak słony. Mówiąc o diecie kota, nie można zapomnieć o roli wody, która jest niezbędnym do życia składnikiem pokarmowym. Zapotrzebowanie dorosłego kota na wodę wynosi około 40 ml na kilogram masy ciała na dobę. Mruczki pobierają większość płynów z pokarmu. Dlatego też karma mokra o wilgotności 70–80% jest dla nich korzystniejszą opcją niż karma sucha o wilgotności nieprzekraczającej 10%.
Senior. Kot senior to osobnik, który wykazuje już oznaki starości i zostało mu około 20% przewidywanej długości życia. Często towarzyszą mu choroby związane z wiekiem, takie jak: choroby nerek, cukrzyca, nadczynność tarczycy oraz problemy z układem ruchu. Starsze koty wymagają jeszcze więcej opieki i troski. Każda zmiana w ich zachowaniu, np. zwiększone pragnienie, brak apetytu, wymioty, powinna być niezwłocznie skonsultowana z lekarzem weterynarii. U kotów starszych zmienia się zapotrzebowanie energetyczne i obserwuje się spadek beztłuszczowej masy ciała i niedowagę. Ponieważ z wiekiem zmysł węchu i smaku zaczyna być przytłumiony, część zwierząt nie je już karmy z takim samym apetytem, jak wcześniej. Sposobem na to jest dolewanie do karmy odrobiny ciepłej wody, zmienianie jej konsystencji oraz stosowanie dosmaczaczy w postaci posypki z suszonego mięsa, żółtka albo pokruszonych przysmaków. Niekiedy przy dużym spadku apetytu niezbędne jest zastosowanie zaleconego przez lekarza weterynarii preparatu zwiększającego łaknienie albo wprowadzenie odżywek do rekonwalescencji.
W przypadku gdy znajdziemy kocięta bez opieki kotki, np. w garażu, możemy w pierwszych godzinach sprawdzić, czy kotka odwiedza je i karmi. Jeśli nie, małe oseski należy samemu wychować. Najlepszym sposobem będzie podawanie im 5–6 razy dziennie posiłków z mleka zastępczego. W naszej ofercie znajdą Państwo Beaphar mleko zastępcze dla kociąt, na którym wychowałem sam swojego pupila, dodatkowo stosowałem butelkę do mleka również tejże marki. Następnie po dwóch miesiącach można zacząć stosować karmę dla kociąt, która została specjalnie opracowana dla małego zwierzęcia. Na naszej platformie można otrzymać Purina Cat Chow Kitten, która została specjalnie przygotowana z 50% całkowitego białka pochodzenia zwierzęcego, oraz naturalne dodatki, które koty zjedzą. Klient może też zakupić Josera Kitten, karmę zawierającą wysokowartościowe składniki, które nie są genetycznie modyfikowane (ilość białka 35%). Kolejną opcją będzie FITMIN Cat Purity Kitten, która posiada aż 38% białka oraz ciekawy skład, w tym dużą ilość mięsa. Dodatkowo można stosować APPLAWS CAT Kitten, mokrą karmę z różnymi dodatkami, które kocięta chętnie zjedzą. W późniejszym stadium po 12 miesiącach możemy przejść do innej karmy dla kotów, w moim przypadku jest to niezmiennie karma Carnilova, która nie zawiera zbóż i ma bardzo bogaty skład białkowy oraz witaminowo-mineralny. Dodatkowo można dawać kotu różne przysmaki i mokrą karmę np. marki Brit lub wielu innych marek, które dostępne są na naszej platformie zakupowej.
Katarzyna Cencelewicz
Sales Manager
Zawartość jakich składników odżywczych należy uwzględnić w sposób szczególny?
Junior. Koty niezależnie od etapu życia są zwierzętami w pełni mięsożernymi. Oznacza to, że ich cały układ pokarmowy został przygotowany przez naturę do spożywania mięsa. Koci juniorzy mają wyższe zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze, aby osiągnąć odpowiednie przyrosty. Potrzebują pokarmu bogatego w białko zwierzęce wysokiej jakości. Minimalna jego zawartość w suchej masie nie powinna schodzić poniżej 28% (FEDIAF 2021 r.). Jednak faktycznie oczekiwany poziom białka w karmach dla kociąt jest znacznie wyższy i oscyluje w granicach 50% w suchej masie. Tłuszcze w pokarmie dla rosnącego organizmu powinny się mieścić w przedziale 18–35%. Warto pamiętać, że tak jak i na pozostałych etapach życia u kociąt nie określono minimalnego zapotrzebowania na węglowodany w diecie i ich zwiększony udział nie ma żadnego uzasadnienia.
Kot dorosły. U dorosłych kotów w dalszym ciągu kluczowym elementem diety są białka, a mówiąc dokładniej, zawarte w nich aminokwasy, takie jak arginina, metionina, tryptofan, cysteina i wiele innych. Białka pełnią między innymi funkcję budulcową, transportową i regulacyjną. Białko pokarmowe jest wykorzystywane u dorosłych osobników do stałej przebudowy masy mięśniowej i narządów wewnętrznych. Co istotne koty nie są w stanie zatrzymać procesu spalania białek, nawet jeśli w ich diecie znajdują się węglowodany. Dla kotów szczególnie istotne jest białko pochodzenia zwierzęcego, czyli to zawarte w mięsie, podrobach, rybach i jajkach. Natomiast białka mogą mieć również pochodzenie roślinne, np. z roślin strączkowych, takich jak groch czy soczewica. Warto mieć to z tyłu głowy, sprawdzając skład analityczny danej karmy. Drugim niezbędnym elementem prawidłowej kociej diety są tłuszcze. Oprócz tego, że również stanowią one źródło energii i pełnią funkcje metaboliczne, są potrzebne do procesu wchłaniania witamin A, D, E i K. Ponadto tłuszcze wpływają na smakowitość pożywienia.
Senior. W normach żywieniowych NRC oraz FEDIAF nie ma osobnych wytycznych dla kotów starszych. Dlatego też karmy senior są interpretacją poszczególnych producentów i miewają odmienne wartości. Żywienie dopasowujemy do indywidualnego stanu zdrowia i ewentualnych chorób. U kocich seniorów bez wskazań zdrowotnych nie obniżamy białka. Jego obcięcie i zbyt mała ilość w stosunku do przyjmowanych kalorii spowoduje utratę masy mięśniowej. Dobrze jest natomiast nie przesadzać z ilością tłuszczów ze względu na obniżoną z wiekiem zdolność do ich trawienia. Koniecznie trzeba zwracać też uwagę na wapń i fosfor. Koci seniorzy są narażeni na problemy z nerkami i powinni dostawać karmy z obniżonym poziomem fosforu.
Karmy mokre dla kota od Animal Island to doskonały wybór dla kociąt i dorosłych kotów.
Jedna karma, która jest dostosowana dla kociaków na każdym etapie ich życia. Karmy dostępne są w trzech wybornych miksach mięsnych: przepiórka z indykiem, kurczak z kaczką i kurczak z łososiem. Przepyszna kompozycja tych soczystych mięs to gwarancja królewskiej uczty.
Kocią satysfakcję zapewniają:
– Aż 99% mięsa i podrobów (bez zbędnych wypełniaczy oraz sosu i bulionu – samo mięso!).
– Mięso jakości human grade (mogłoby znaleźć się na Twoim talerzu), soczyste, świeże, aromatyczne.
– W 100% naturalne i zdrowe składniki.
– Krótki, prosty i czytelny skład.
– Karma jest uzupełniona o wszystkie witaminy, minerały oraz taurynę.
– Wyborna smakowitość, idealne dla kocich niejadków i wybrednych smakoszy!
W karmach Animal Island dla są jest tylko mięso i podroby, nie ma dodatków zbożowych, owocowych i warzywnych. Kot to bezwzględny mięsożerca i taki posiłek mięsny dla kotów proponuje Animal Island. Wszystkie smaki są doskonale zbilansowane, uzupełnione tauryną tak, aby zapewnić kociakom w każdym wieku prawidłowy i zdrowy rozwój.
W Animal Island traktujemy wszystkie zwierzaki z szacunkiem, więc nie oszukujemy: nasze karmy dla kotów produkowane są z lokalnych składników i nie zawierają zbóż, sztucznych barwników, sztucznych zagęstników oraz konserwantów ani polepszaczy smaku i zapachu.
Mokre karmy dla kota Animal Island zostały nagrodzone przez Kapitułę plebiscytu Sfinksy za produkt Must Have 2022.
Skład karmy ma znaczenie!
Jak prawidłowo dobierać karmy dla kota w zależności od wieku?
Junior. Karmy przeznaczone dla kociąt powinny być zgodne z wytycznymi ustalonymi przez Europejską Federację Przemysłu Żywieniowego Zwierząt Domowych (FEDIAF). Poza poziomem białka różnią się one przede wszystkim od tych przeznaczonych do żywienia kotów dorosłych poziomem pewnych makroelementów. Karmy kitten mają najczęściej zwiększoną zawartość wapnia, fosforu i sodu oraz witamin A i D. Istotny jest również odpowiedni dodatek tauryny. Niedostateczna ilość tego aminokwasu może zahamować wzrost i skutkować nieprawidłowym rozwojem układu nerwowego oraz uszkodzeniem mięśnia sercowego. Dla kociąt wskazane są przede wszystkim dwa modele żywienia: wysokiej jakości karmy mokre lub BARF.
Kot dorosły. Karmy dla dorosłych kotów powinny się cechować wysokim poziomem białka, średnim poziomem tłuszczu i małą ilością węglowodanów. Koniecznie trzeba zwracać uwagę na to, czy dany produkt jest pokarmem pełnoporcjowym, czy uzupełniającym. Tylko karmy pełnoporcjowe nadają się do codziennego stosowania, ponieważ ich dzienna dawka dostarczy wszystkich niezbędnych składników odżywczych i energii w odpowiednich proporcjach i ilościach. Alternatywą dla podawania dorosłym kotom karm komercyjnych jest przygotowywana przez opiekuna dieta BARF lub jej gotowany odpowiednik. Wyliczone i zbilansowane przepisy układa się na mięsie i podrobach uzupełnionych suplementami takimi, jak: oleje z ryb, hemoglobina, tauryna, algi, drożdże browarnicze, jajka, sól, a także suplement wapnia (ewentualnie kości). Karmienie BARFem wymaga od opiekuna świadomości i zaangażowania, ale jednocześnie daje możliwość kontroli jakości posiłku, modyfikacji poszczególnych parametrów i żywienia pupila w zgodzie z jego biologicznymi potrzebami.
Senior. U starszych kotów nie jest konieczne podawanie karm oznaczonych konkretnymi przedziałami wiekowymi typu +7, +12. Ważne jest natomiast, aby karma była dopasowana do stanu zdrowia zwierzaka. Dla starszych osobników lepszym wyborem będą karmy o dużej wilgotności i delikatnej konsystencji. Dobrze sprawdzają się musy i mielonki z dodatkiem galaretki, które dodatkowo można podlać wodą albo kocim bulionem. Niektórzy producenci oferują dla seniorów karmy ze zwiększoną ilością błonnika, kwasów omega-3, antyoksydantów oraz dodatkiem składników wspierających stawy. Starsze zwierzęta, podobnie jak na wcześniejszych etapach życia, powinny mieć podawane preparaty wspomagające odkłaczenie, aby nie dopuścić do zbicia się w żołądku pilobezoarów.
Wymagania żywieniowe zmieniają się wraz z wejściem kota w każdy z kolejnych etapów życia. Linia Brit Care zawiera gamę produktów dedykowanych zwierzętom na każdym etapie rozwoju w zależności od aktualnych potrzeb organizmu. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze, makro- oraz mikroelementy w przypadku zwierząt młodych jest inne niż w dorosłości. Żywienie karmami Brit można rozpocząć od pierwszych tygodni życia dzięki Brit Care Kitten, która zaraz po osiągnięciu przez zwierzę dojrzałości może zostać zastąpiona jednym z produktów dedykowanych kotom dorosłym. Wśród nich znajdziemy między innymi karmy dla zwierząt po zabiegu kastracji, będących na diecie czy tych z wrażliwym przewodem pokarmowym lub problemami dermatologicznymi. Dla zwierząt z ostatniej grupy przygotowano wyjątkową karmę o specjalnie skomponowanym składzie opartym między innymi na białku z owadów, dzięki czemu ryzyko pojawienia się niepożądanych reakcji jest znacząco zmniejszone. Ze względu na szeroką dostępność produktów, ich odpowiedni skład oraz możliwości zastosowania na każdym z etapów życia Brit Care to produkty odpowiednie dla każdego opiekuna kota.
lek. wet. Kamil Kowalczyk
ekspert ds. żywienia Brit
Na jakim etapie życia kota warto stosować dodatkową suplementację diety?
Suplementy diety, jeśli są dobrze dobrane, mogą być w każdym okresie życia elementem profilaktyki zdrowotnej i dopełnieniem prawidłowego żywienia. Pierwszym ważnym suplementem są immunostymulatory podnoszące odporność. Bazują one przede wszystkim na beta-glukanie i lizynie. Warto podać je pierwszy raz u kociąt w okresie szczepień i odsadzenia od matki. U kotów dorosłych istotna jest suplementacja kwasów omega w postaci olejów z ryb lub kryla. Przydatne bywają również preparaty z biotyną i cynkiem pozytywnie wpływające na okrywę włosową i skórę. U zwierząt starszych sprawdzają się suplementy zawierające glukozaminę, chondroitynę i kolagen na problemy z układem ruchu. Oprócz tego preparaty wspomagające układ nerwowy i opóźniające zmiany wynikające z procesu starzenia się organizmu.
TOMOJO – monobiałkowe karmy z owadami dla kotów na różnych etapach życia
W fazie szybkiego wzrostu, w okresie „niemowlęcym” organizmy kociąt potrzebują energii oraz składników wspierających rozwój narządów wewnętrznych zwierzęcia, bo to kapitał na całe życie. Karma Tomojo zapewni im i odpowiednią dawkę energii, i prawidłowe funkcjonowanie wszystkich układów, w tym immunologicznego i trawiennego. Ta karma będzie także znakomita dla kotek w ciąży i w okresie karmienia.
Kotom dorosłym, także sterylizowanym, Tomojo proponuje karmę bezzbożową, naturalną, wolną od większości alergenów, która zapewnia prawidłowe trawienie i może być podawana nawet zwierzętom z alergiami pokarmowymi i problemami trawienia.
Bez względu na etap życia podstawą kociej diety musi być dobrej jakości białko. W karmach Tomojo postawiliśmy na białko owadów, które wartością odżywczą przewyższa tradycyjne jego źródła. Co szczególnie ważne, jest ono hypoalergiczne. Owady są też naturalnym źródłem tauryny. Karmy są lekkostrawne i dobrze przyswajalne. Nie zawierają antybiotyków, hormonów ani sztucznych konserwantów. Wszystkie receptury opracowali lekarze weterynarii, specjaliści żywienia zwierząt.
Klienci nastawieni ekologicznie docenią wymiar prośrodowiskowy hodowli owadów i kompostowalne opakowania.
Producent Entomojo SAS, Francja
Dystrybucja w Polsce:
Portica s.c., www.portica.pl, tel. 502 305 165, FB: Portica – psy, koty i my
Hanna Kantor
Dyrektor marketingu
