Przygotowania do kupna agamy brodatej nie powinny ograniczać się do wyboru samej odmiany, koloru i płci jaszczurki. Zanim jeszcze zwierzę zagości jako nowy domowy pupil u naszego klienta, powinien on odpowiednio zaplanować jego przyszłe lokum, którym jest terrarium. Jest to bardzo ważne, ponieważ agama brodata wymaga szczególnych warunków, które trzeba spełnić, żeby prawidłowo się rozwijała. Plany posiadania agamy brodatej należy zacząć od zakupu odpowiedniego terrarium oraz niezbędnego wyposażenia, a dopiero potem przejść do wyboru jaszczurki.

Autor Mariusz Politowski
www.gadyzbroda.pl/agama-brodata

Istnieje wiele rodzajów terrariów dla agamy brodatej – dzielimy je według materiału, z którego są wykonane. Najpopularniejsze są terraria szklane oraz z płyty meblowej, które są też najbardziej polecane przez terrarystów. Czasami można też spotkać terraria wykonane z innych materiałów, takich jak np. płyta OSB lub płyta wiórowa, jednak z uwagi na niskie walory estetyczne raczej są rzadziej wybierane.


Terrarium z płyty meblowej
Jest to najpopularniejszy materiał na terrarium, a jedną z jego największych zalet jest to, że z łatwością można je wkomponować w domowe umeblowanie. Kolorystyka terrariów z płyty meblowej jest bardzo bogata, a wiele firm zajmujących się ich produkcją oferuje wykonanie zbiornika pod wytyczne klienta.
Oprócz samego wyglądu, takie terrarium ma także szereg innych korzyści. Jedną z nich jest to, że płyta meblowa jest doskonałym izolatorem ciepła, dzięki czemu na mikroklimat panujący wewnątrz terrarium nie będą wpływać warunki panujące poza zbiornikiem. Oznacza to, że agama brodata będzie miała zapewnioną stałą temperaturę wewnątrz terrarium i jednocześnie wydatki na ogrzewanie będą niższe, ponieważ zapotrzebowanie na energię elektryczną nie będzie tak wysokie.
Jedyną wadą terrarium z płyty meblowej, podobnie jak w przypadku innych drewnianych mebli, jest jego podatność na zawilgocenia. Agama posiadająca dostęp do basenu z wodą może czasami w ferworze zabawy porozlewać wodę. Jej nadmiar może powodować spęcznienia płyty, dlatego warto takie terrarium zabezpieczyć od wewnątrz preparatami takimi, jak np. folia w płynie lub silikon.
Dla osób, które lubią majsterkowanie lub zależy im na obcięciu kosztów jest też opcja wykonania terrarium samodzielnie – wówczas jedynym kosztem będzie to, co zapłacimy za materiały. Niektóre sieci ogólnopolskich sklepów budowlanych oferują usługi przycinania płyt meblowych na wymiar. Można także skorzystać z usług lokalnego stolarza, który przygotuje płyty pod nasze wytyczne, oraz szklarza, który wykona szyby do zbiornika. W sieci istnieje wiele poradników, jak takie terrarium należy wykonać i na co zwrócić uwagę przy jego planowaniu.


Terrarium szklane
Drugim najpopularniejszym rodzajem zbiornika dla agamy brodatej jest terrarium szklane. Na rynku jest dostępnych wiele gotowych modeli oraz działa wielu producentów terrariów szklanych, którzy wykonują je w dowolnym rozmiarze na zamówienie klienta. Do największych zalet tego typu terrarium należy jego odporność na zawilgocenie – w przypadku rozlania wody nie musimy się obawiać, że zbiornik będzie narażony na niszczenie i puchnięcie. Takie terrarium jest też bardziej poręczne i lżejsze do noszenia przy ewentualnej przeprowadzce lub przemeblowaniu.
W przeciwieństwie do drewna szkło jest słabym izolatorem ciepła, więc utrzymanie odpowiedniego nagrzania wewnątrz może być problematyczne, jeśli temperatury na zewnątrz i wewnątrz terrarium będą skrajnie różne. Szkło w bardzo szybki sposób traci ciepło, więc należy się liczyć z większym zapotrzebowaniem na energię elektryczną, a co za tym idzie – również wyższymi rachunkami za prąd. Dodatkowo szkło jest też bardzo podatne na obrażenia – duża różnica temperatur może powodować nieestetyczne pęknięcia, co będzie wiązało się z dodatkowymi kosztami.
Decydując się na terrarium szklane, należy mieć na uwadze, że przynajmniej dwie ściany będzie trzeba zabudować, np. okładając je korkiem. Jeśli tego nie zrobimy, jaszczurka będzie podatna na stres, ponieważ przezroczystość zbiornika sprawi, że wciąż będzie się czuła obserwowana i nie będzie mieć przestrzeni, w której czuje się bezpiecznie, mając na oku najbliższe otoczenie.
Uwaga – NIE należy utożsamiać terrarium szklanego z akwarium, które nie nadaje się na mieszkanie dla agamy brodatej. O ile terraria są najczęściej dostosowane do potrzeb jaszczurki, o tyle akwarium nie posiada wentylacji grawitacyjnej, która jest niezbędna dla tego gatunku. Brak takiej wentylacji sprawia, że w zbiorniku nie ma odpowiedniej cyrkulacji powietrza i warunki wewnątrz mogą doprowadzić do przegrzania. Z kolei nadmierne zawilgocenie może sprzyjać rozwojowi grzybów i prowadzić do chorób zwierzęcia.


Wymiary terrarium
Minimalne wymiary terrarium dla agamy brodatej powinny wynosić 120 x 60 x 60 cm dla jednego osobnika. Oczywiście im większe terrarium, tym lepiej – duże rozmiary zbiornika nie przytłoczą jaszczurki, która szczególnie w ciągu pierwszego roku życia będzie bardzo dynamicznie rosła, więc zanim się obejrzymy, zacznie korzystać z całej przestrzeni. Zbyt małe terrarium może prowadzić do chorób, jak również do zahamowania jej wzrostu, dlatego bardzo ważne jest, żeby najpierw zaplanować przestrzeń i terrarium, a dopiero potem decydować się na zakup agamy.
Jeśli mamy więcej miejsca na terrarium, warto w pierwszym rzędzie stawiać na długość i szerokość terrarium niż wysokość. Jeśli zauważymy, że młoda agama ma trudności z zaklimatyzowaniem się w zbyt dużym terrarium, dobrze jest tymczasowo przedzielić je, np. kartonem, i zwiększać dostępną przestrzeń wraz ze wzrostem gada.

Minimalne wymiary terrarium dla agamy brodatej powinny wynosić 120 x 60 x 60 cm dla jednego osobnika. Oczywiście im większe terrarium, tym lepiej – duże rozmiary zbiornika nie przytłoczą jaszczurki, która szczególnie w ciągu pierwszego roku życia będzie bardzo dynamicznie rosła.


Wystrój ścian terrarium
Jeśli mamy już wybrane terrarium dla jaszczurki, należy pomyśleć o tym, w jaki sposób je urządzić, bowiem sam pusty zbiornik z podłożem nie będzie zbyt atrakcyjny dla agamy brodatej. Najczęstszą formą urozmaicenia przestrzeni i jednocześnie zwiększenia powierzchni życiowej gada jest wystrój ścian i stworzenie półek, po których agama może się wspinać i na nich wylegiwać. Większość firm wykonujących terraria na zamówienie zajmuje się tworzeniem ścianek pod konkretne wytyczne, więc warto podczas zamawiania skonsultować się z producentem. Dla osób, które decydują się na zakup samego zbiornika bez wystroju z pomocą przyjdą różnego rodzaju poradniki na forach terrarystycznych, jak taką ściankę wykonać samemu. Do najpopularniejszych materiałów, z których można wykonać ściankę, należy np. styropian przytwierdzony na zaprawę klejową, który następnie formujemy ręcznie w oczekiwany kształt, pokrywamy warstwą kleju do płytek, po wyschnięciu malujemy farbą, i gotowe!
Projektując samodzielną ściankę, należy uwzględnić przede wszystkim potrzeby agamy. Warto wydzielić przestrzeń, gdzie jaszczurka będzie miała chłodniej, jak również zapewnić wyspę ciepła, w której będzie mogła się ogrzać i naświetlić.
Należy pamiętać, żeby po samodzielnym wykonaniu ścianek odstawić terrarium na kilka dni, tak by zdążyło wyschnąć, ponieważ wpuszczenie agamy do niedoschniętego terrarium może skutkować jej zatruciem i śmiercią przez różne związki ulatniające się po ukończeniu konstrukcji.


Ogrzewanie i oświetlenie terrarium
Planując układ terrarium, należy również zaplanować tzw. wyspę ciepła, czyli miejsce, gdzie agama prawdopodobnie będzie spędzać większą część swojego życia, wygrzewając się.
Ogrzewanie należy dobrać do wielkości terrarium, żeby na wyspie ciepła temperatura wynosiła 40 stopni, a w pozostałej części nie była niższa niż 20 stopni. Lampa grzewcza powinna być zamontowana razem z lampą UVB, tak by wygrzewając się, agama pobierała jednocześnie dawkę promieni UV.
Należy wystrzegać się mat i kamieni grzewczych. Mimo że wielu producentów poleca tego typu rozwiązania dla agam brodatych, to mają one jedną zasadniczą wadę, która nie uwzględnia anatomii jaszczurki. Agama brodata nie odczuwa bowiem ciepła od spodniej części ciała. W związku z tym długie wylegiwanie na tego typu akcesoriach może powodować jej przegrzanie i późniejsze powikłania prowadzące do śmierci. Lepiej stawiać na nagrzewanie z góry – receptory na plecach jaszczurki wyczują, kiedy temperatura jest odpowiednia, i pozwolą jej świadomie decydować, czy chce się ogrzać czy nie.
Jeśli chodzi o oświetlenie UV, to istnieje wiele rozwiązań w tym zakresie, a do najczęstszych źródeł promieni UVB należą świetlówki rurowe T5 i T8, metahalogeny i wysokonapięciowe lampy rtęciowe. Warto zapoznać się z poradnikami terrastycznymi, które opisują właściwości każdej z lamp.

Ogrzewanie należy dobrać do wielkości terrarium, żeby na wyspie ciepła temperatura
wynosiła 40 stopni, a w pozostałej części nie była niższa niż 20 stopni. Lampa grzewcza powinna być zamontowana razem z lampą UVB, tak by wygrzewając się, agama pobierała jednocześnie dawkę promieni UV.

Usprawnienia w terrarium – urządzenia elektroniczne i dodatkowe akcesoria
Agama brodata musi codziennie otrzymywać stałą dawkę promieni UV oraz ciepła. Jeśli prowadzimy nieregularny tryb życia związany np. z pracą, wyjazdami służbowymi lub planujemy urlop poza domem nie zawsze będziemy w stanie zapewnić stałe godziny ogrzewania. W takim przypadku z pomocą przychodzą urządzenia, które mogą usprawnić i w jakimś stopniu zautomatyzować opiekę nad jaszczurką.

Do najpopularniejszych urządzeń elektrycznych należą:

automatyczny wyłącznik światła – podłączamy go do listwy, a następnie podpinamy lampy do gniazda wyłącznika. Najpopularniejsze są wyłączniki czasowe, które pozwalają wskazać godziny, kiedy ma być otwarty i zamknięty dopływ prądu. Dzięki temu możemy sobie określić dokładny przedział czasowy i nie martwić się, że agama ucierpi, jeśli zapomnimy któregoś dnia włączyć lub wyłączyć lampy, bo urządzenie nas wyręczy;

termoregulator – pomaga w sterowaniu temperaturą w terrarium. Jeśli nie mamy pewności, czy w terrarium zakres ciepła jest właściwy, warto zaopatrzyć się w termostat. Będzie on mierzył temperaturę na bieżąco i w przypadku przekroczenia maksymalnej dopuszczalnej temperatury wyłączy lampy grzewcze. Zapobiegnie to przegrzaniu agamy i jednocześnie wpłynie na oszczędności związane z prądem. Urządzenie podobnie postąpi, jeśli temperatura będzie za niska – wówczas lampy się włączą i będą działać, dopóki temperatura nie osiągnie określonego przez nas pułapu;

higrometr – pozwoli sprawdzić, czy w terrarium jest zachowana odpowiednia wilgotność powietrza. Działa na podobnej zasadzie jak higrometry, które są stosowane w mieszkaniach by wyeliminować suche powietrze. Istnieją zarówno higrometry analogowe, które nie wymagają prądu oraz elektroniczne, które są dokładniejsze;

termometr – by mieć pewność, że we wszystkich rejonach terrarium panuje zróżnicowana i odpowiednia temperatura, warto zaopatrzyć się w dwa termometry. Jeden umieszczamy w okolicy wyspy ciepła (będzie on sprawdzał, czy temperatura pod lampami jest właściwa), a drugi na przeciwnym, zimniejszym krańcu terrarium. Dzięki temu będziemy mieli pełen pogląd, jakie spektrum temperatur występuje w zbiorniku. Podobnie jak higrometry, dostępne są zarówno termometry analogowe jak i elektroniczne.

Elementy dekoracyjne
Warto dla uatrakcyjnienia wyglądu terrarium zamontować różnego rodzaju korzenie i kamienie, które będą imitować środowisko naturalne jaszczurki. Oprócz tego wystarczy jedna miska z wodą oraz druga na owady. Jeśli mamy więcej przestrzeni, można wstawić również basen – niektóre z jaszczurek lubią zażywać od czasu do czasu kąpieli.


Więcej na stronie hodowli agam brodatych:
www.gadyzbroda.pl/agama-brodata-hodowla