Chomik syryjski należy do najpopularniejszych domowych gryzoni. Niestety, ta popularność sprawiła, że wokół tego sympatycznego zwierzęcia narosło wiele mitów. Sporo z nich dotyczy kwestii doboru optymalnej klatki oraz jej wyposażenia. Początkujący opiekunowie często w najlepszej wierze popełniają błędy, które rzutują negatywnie na późniejszy dobrostan pupila. W tym artykule podpowiemy, na co zwrócić uwagę, polecając klatkę i pozostałą część wyprawki dla chomika, tak aby zapewnić mu doskonałe warunki i sprawić, że jego opiekunowie unikną niepotrzebnych problemów behawioralnych.
Jakiej klatki potrzebuje chomik?
Zacznijmy od klatki. Po pierwsze dlatego, że to najważniejsze i największe akcesorium konieczne dla dobrego samopoczucia chomika. Po drugie, ponieważ przyszli opiekunowie tego zwierzęcia popełniają chyba najwięcej błędów, jeśli chodzi o wybór właśnie tego produktu. Chomik jest z natury samotnikiem i należy pielęgnować go wyłącznie pojedynczo. Pewnie dlatego wciąż, niestety, pokutuje mit, że to zwierzę zadowala się już bardzo małym pomieszczeniem. Tymczasem pamiętajmy, że chomik syryjski, zwłaszcza w porównaniu z innymi chomikami, jest całkiem pokaźnym gryzoniem. Niektóre okazy tych sympatycznych zwierząt mogą osiągać masę ciała ponad 150 g (a sporadycznie nawet więcej). Są przy tym stosunkowo ruchliwe i wymagają dużo miejsca, ponieważ potrzebują osobnej przestrzeni do biegania, jedzenia, zabawy oraz załatwiania swoich potrzeb fizjologicznych. Tymczasem wielu producentów, a także niedoświadczonych doradców w sklepach zoologicznych wciąż proponuje jako „idealne” dla tego gatunku klatki o długości 50–60 cm, a niekiedy – o zgrozo – nawet 40 cm. Należy wyraźnie podkreślić, że próby przetrzymywania chomika w tak malutkim pomieszczeniu są zwykłym barbarzyństwem i w żaden sposób nie zapewniają mu odpowiednich warunków do życia! Jak duża powinna być zatem klatka dla tego gryzonia? Większość specjalistów jest tutaj zgodna i podkreśla, że minimalna powierzchnia dna klatki dla chomika syryjskiego powinna być nie mniejsza niż 5000 cm2. Warunki te spełnia na przykład pomieszczenie o wymiarach 100 x 50 cm. To absolutnie minimum, jednak oczywiście im więcej, tym lepiej. Niestety, w tym momencie pojawia się dość istotny problem. Na rynku jest bowiem stosunkowo niewiele klatek o takich wymiarach, które są w 100 procentach odpowiednie dla chomików. Chodzi tutaj głównie o konstrukcję i zabezpieczenie plastikowej kuwety, tak aby chomik nie mógł jej podgryzać oraz – przede wszystkim – odstępy między prętami. Większość klatek dla gryzoni o tych wymiarach ma bowiem pręty o rozstawie co najmniej kilkunastu milimetrów, a to w przypadku chomika zdecydowanie za wiele. Pamiętajmy, że to zwierzę jest bardzo sprawne, potrafi spłaszczyć swoje ciało, z łatwością przecisnąć się między prętami klatki i uciec (albo – co gorsza – zaklinować się między nimi). Aby tego uniknąć, rozstaw prętów powinien być nie większy niż 7–10 mm. Pręty powinny być ocynkowane lub chromowane, a nie malowane kolorowymi farbami. Chomik ma bowiem ostre zęby i z łatwością ogryza farbę z prętów, co może spowodować zatrucie delikatnego zwierzęcia toksyczną farbą oraz znacząco obniża walory estetyczne samej klatki.
Niezmiernie ważna jest również budowa kuwety stanowiącej dno klatki. Powinna być ona tak skonstruowana, aby chomik nie mógł jej nadgryźć i wygryźć w niej dziury, przez którą może uciec. Niestety, wiele chomików ma do tego wyraźne tendencje. Zdecydowanie należy więc unikać klatek, w których kuweta ma krawędzie mogące ułatwić zwierzęciu jej nadgryzienie. Poza tym powinna być odpowiednio głęboka. Pamiętajmy, że minimalna grubość warstwy ściółki, jaką należy zapewnić chomikowi, to 10 cm, a wielu opiekunów preferuje grubość ściółki nawet powyżej 20 cm. Chomiki syryjskie z upodobaniem kopią bowiem nory i jest to ich naturalna potrzeba, którą należy uszanować. Im wyższa kuweta, tym lepiej, ponieważ pozwala na zastosowanie grubszej warstwy ściółki oraz zapobiega jej wysypywaniu na zewnątrz. Pod tym względem idealne są klatki oferowane przez niektórych producentów, których dolna część jest wykonana ze szkła i stanowi rodzaj akwarium, zaś górna część jest wykonana z metalowej kratki. W takich klatkach może zapewnić chomikowi nawet 30-centymetrową warstwę ściółki, co pozwala mu na swobodne kopanie nor i ułatwia utrzymanie czystości. Przy tak grubej warstwie ściółki można bowiem wymieniać ją w całości nawet raz na 2–3 miesiące, ograniczając się do usuwania na bieżąco odchodów zwierzęcia gromadzących się z reguły w jednym narożniku klatki.
Ważna jest również wysokość klatki dla chomika. Nie powinna być ona zbyt duża, bowiem zwierzę traktuje często ścianki jako drabinki do wspinaczki. Jeżeli spadnie z dużej wysokości, może zrobić sobie krzywdę. Optymalnym rozwiązaniem jest więc taka wysokość klatki, która zapewnia możliwość zainstalowania kołowrotka (patrz niżej), a więc 35 cm lub niewiele więcej.
Klatki wielopoziomowe? Tak, ale…
Wielu producentów oferuje również piętrowe klatki dla chomików. Wyglądają one bardzo atrakcyjnie i z pozoru są korzystne dla zwierzęcia, bowiem zwiększają dostępną dla niego powierzchnię. Niestety, należy podkreślić, że takie rozwiązania są stosunkowo niebezpieczne, ponieważ chomik – choć z pozoru solidnej budowy – jest zwierzęciem bardzo delikatnym i upadek nawet ze stosunkowo niedużej wysokości może spowodować poważne uszkodzenia jego ciała. Dlatego jeżeli oferujemy klatkę wielopoziomową, należy postawić na model, który po pierwsze ma na wszystkich poziomach pełną podłogę umożliwiającą chomikowi komfort, a po drugie – przejścia między poszczególnymi poziomami są w pełni bezpieczne i gwarantują, że zwierzę nie spadnie i nie zrobi sobie krzywdy.
Tunelom mówimy „nie”
Wiele klatek „dla chomików” posiada również kolorowe tunele w założeniu ich producentów mające stanowić imitację nory. Zdecydowanie nie jest to najlepsze rozwiązanie i należy go unikać. Chomik syryjski jest zwierzęciem stosunkowo masywnym i z łatwością może zaklinować się w takim tunelu, co prowadzi nawet do jego śmierci. Poza tym chomiki mają tendencję do traktowania wspomnianych tuneli jako latryn i oddawania tam moczu. W przypadku gdy zwierzę utnie sobie drzemkę w takim tunelu, opary amoniaku unoszące się z nagromadzonych tam pokładów moczu, mogą spowodować jego zatrucie. Dlatego klatki wyposażone w tunele nie są dobrym rozwiązaniem. Problem polega na tym, że często podobają się one klientom, a zwłaszcza dzieciom. Aby uniknąć pokusy, najlepiej po prostu nie mieć ich w swojej ofercie.
Dobrostan i… biznes
Kompletując ofertę klatek dla chomika, warto postarać się, aby były w niej modele odpowiadające powyższym wskazówkom. Coraz więcej opiekunów chomików jest bowiem świadomych potrzeb tych zwierząt i oczekuje od sklepu zapewnienia właściwego pomieszczenia dla ich przyszłego pupila. Jeżeli nie znajdą go u nas, jest wysoce prawdopodobne, że pójdą na zakupy do konkurencji lub dokonają ich w internecie. Poza tym pamiętajmy, że kwestia udanej sprzedaży większej klatki zapewnia nie tylko dobrostan dla chomika (to przede wszystkim), lecz także dodatkowe zyski dla naszego sklepu. Im większą klatkę klient kupi, tym większy będzie paragon przy jej sprzedaży oraz – o czym często zapominamy – większe późniejsze paragony m.in. za podłoże. Dlatego sprzedając klatkę dla chomika, warto postarać się dokładnie przedstawić kupującemu potrzeby tego zwierzęcia i zaoferować mu jak największy model.
A może terrarium?
Klatka nie jest jedynym rozwiązaniem kwestii pomieszczenia dla chomika. Gryzoń ten świetnie czuje się również w dużym, horyzontalnym, odpowiednio urządzonym terrarium. Pod względem wymiarów powinno być ono analogiczne jak opisana wyżej klatka, a więc co najmniej 100 x 50 cm. Terrarium ma tę przewagę nad klatką, że chomik nie jest w stanie wspinać się po jego ściankach, dzięki czemu ograniczamy prawdopodobieństwo upadku i uszkodzenia ciała zwierzęcia do minimum. Należy jednak zadbać o to, żeby terrarium miało odpowiednią wentylację, co jest bardzo istotne z punktu widzenia zapewnienia chomikowi odpowiednich warunków. Z tego powodu do pielęgnacji chomików nie nadają się pozbawione wentylacji akwaria.
Co do klatki?
Prawidłowo dobrana klatka lub terrarium to dopiero połowa sukcesu. Żeby zapewnić chomikowi jak najlepsze warunki, należy je odpowiednio wyposażyć. Co powinno wchodzić w skład „umeblowania” chomiczego lokum?
DOMEK – prawidłowo dobrany domek jest niezbędny dla chomika. Służy mu bowiem za schronienie i sypialnię. Najlepiej sprawdzają się domki drewniane. Są one solidne, naturalne i stosunkowo długowieczne. Niestety, nawet domek drewniany będzie najprawdopodobniej podgryzany przez chomika, dlatego z czasem trzeba będzie wymienić go na nowy. Do wyścielenia wnętrza domku konieczna jest specjalna ściółka. Z reguły poleca się w tym celu ściółkę bawełnianą. Ciekawą alternatywą domku są oferowane przez niektóre firmy tekturowe rurki od razu wypełnione wspomnianą ściółką. Chomik po prostu wygryza sobie w nich otwór i sam urządza swoje mieszkanie.
KOŁOWROTEK – jednym z najbardziej istotnych elementów wyposażenia klatki dla chomika jest odpowiednio dobrany kołowrotek. Gryzoń ten na wolności średnio pokonuje podobno nawet 8 km dziennie, dlatego kołowrotek jest niezbędny dla zapewnienia mu koniecznej dla zdrowia dawki ruchu. Powinien być odpowiednio duży – ze względu na jego okrągły kształt korzystające z niego zwierzę z konieczności nienaturalnie wygina bowiem swój kręgosłup. Jeżeli wygięcie to jest zbyt duże (w zbyt małym kołowrotku), może doprowadzić do dyskomfortu, a nawet zdeformowania lub uszkodzenia ciała. Dlatego minimalna średnica kołowrotka dla chomika syryjskiego powinna wynosić 27 cm, a najlepiej 30–35 cm. Należy polecać wyłącznie kołowrotki o pełnej bieżni (to znaczy takie, których obręcz jest zabudowana, a nie złożona z metalowych szczebelków, zapobiega to ugrzęźnięciu między nimi nóżek chomika i zapewnia mu komfort biegania). W przypadku kołowrotków wolno stojących, a więc takich posiadających stelaż, bardzo ważne jest również, aby od strony stelaża były one zabudowane. Inaczej zwierzę, biegnąc w kołowrotku, może wsunąć nogę między kołowrotek a stelaż i doprowadzić do jej obcięcia lub złamania (tzw. efekt nożyc). Kołowrotek powinien być przy tym trwały, aby chomik zbyt szybko go nie zniszczył.
MISKI – chomik potrzebuje co najmniej dwóch miseczek: jednej na pokarm suchy, a drugiej na pokarm wilgotny. W sprzedaży są dostępne miseczki plastikowe i metalowe, ale nie spełniają one swojego zadania, gdyż są za lekkie i zwierzę z łatwością je wywraca, co powoduje zabrudzenie pokarmu (spożycie zabrudzonego pokarmu może być groźne dla zdrowia, a nawet życia gryzonia!) i jego straty. Zdecydowanie lepsze są ciężkie miski ceramiczne lub kamionkowe o szerszej podstawie, na tyle stabilne, aby chomik nie był w stanie ich przewrócić.
POIDŁO – chomiki potrzebują stałego dostępu do wody pitnej. Wielu producentów klatek rozwiązuje ten problem, instalując klasyczne poidełko smoczkowe. Specjaliści podkreślają jednak, że w przypadku chomika syryjskiego nie jest to najlepsze rozwiązanie, ponieważ korzystanie z takiego urządzenia wymusza u tego gryzonia konieczność nienaturalnego wygięcia kręgosłupa. Dlatego wielu doświadczonych opiekunów chomików zamiast poidła smoczkowego poleca niewielką miskę z wodą. Koniecznie musi być ona ciężka (ceramiczna lub kamionkowa), tak aby chomik jej nie wrócił i nie wylał wody.
TOALETA – chomiki to zwierzęta bardzo czyste i z reguły załatwiają swoje potrzeby fizjologiczne w jednym, stałym miejscu, najczęściej w rogu klatki – aby ułatwić sprzątanie chomiczej latryny, najlepiej ustawić tam niewielką, narożną toaletę.
ZABAWKI – ten element wyposażenia chomiczej klatki często stanowi spore zaskoczenie, zwłaszcza wśród początkujących opiekunów. Tymczasem prawidłowo dobrane zabawki są bardzo istotne dla zapewnienia gryzoniowi dobrostanu. Wykonane z drewna służą mu do korekty stale rosnących siekaczy (poprzez ich obgryzanie) oraz zapewniają zwierzęciu niezbędną gimnastykę, utrzymując je w dobrej kondycji. Dlatego w klatce chomika powinny być obecne tego typu akcesoria. Chomiki są przy tym jak dzieci i szczególnie interesują się nowymi zabawkami. Dlatego warto podsunąć opiekunowi pomysł, aby regularnie kupował swojemu podopiecznemu kolejne zabawki.
Oprócz wyżej wymienionych akcesoriów każdy chomik potrzebuje również produktów FMCG, takich jak odpowiednio dobrane podłoże oraz pokarm. To już jednak odrębny temat, którym zajmiemy się w kolejnych wydaniach „ZooBranży”.