Autor tech. wet. Ewelina Stanclik
Gabinet Weterynaryjny Med Wet
Piękne, idealnie rozczesane futro i lśniąca sierść są pierwszą oznaką stanu zdrowia zwierzęcia. Zdrowy, doskonale odżywiony kot, to piękna sierść godna pozazdroszczenia. Błyszczące futro kocie, zwłaszcza ciemnego koloru potrafi wręcz hipnotycznie skupiać na sobie uwagę. Jednakże nie zawsze jest tak perfekcyjnie jak wszyscy byśmy tego chcieli. Niestety, natura nie zawsze radzi sobie w nowych warunkach, w których to człowiek podejmuje decyzje w kwestii żywienia i dobrostanu zwierząt. I tak też wszelkie zmiany w środowisku, jak i zmiany żywieniowe mogą nieść dla kota problemy ze zdrowiem skóry, które zależne jest od tego co się dzieje we wnętrzu zwierzęcia.
Nasze zwierzęta domowe, w tym koty są podatne na różne problemy, które będą manifestowały się zmianami skórnymi. Do najczęściej występujących dermatoz możemy zaliczać: nietolerancje pokarmowe, alergie pokarmowe, niedobory żywieniowe, zakażenia pasożytnicze (np. nużeniec, świerzbowiec drążący), inwazje ektopasożytów (pcheł, kleszczy), zakażenia grzybicze, bakteryjne, atopowe zapalenie skóry, zmiany hormonalne, choroby autoimmunologiczne oraz – u kotów bardzo istotne – zmiany skórne związane z emocjami.
Zdrowa skóra potrafi sobie w większości poradzić z wyżej wymienionymi problemami, jednakże aby tak mogło się stać muszą zostać spełnione pewne warunki.
Odpowiednia dieta
Pierwsza najważniejsza kwestia to prawidłowe odżywianie. Kluczowe słowo to odżywianie, a nie żywienie. Żywić można „wszystkim”, zaś odżywienie organizmu wymaga od właściciela trochę więcej wiedzy oraz zaangażowania, by dobrać jak najlepszą opcję dla swojego czworonoga. Jest to „temat rzeka”, gdyż obecnie mamy do dyspozycji szeroką gamę teorii (karmy suche, dieta BARF, posiłki przygotowywane w domu, dieta mieszana) mówiących o tym, jak należy dobrze żywić nasze czworonogi. Niezależnie od tego jaką formę diety wybierzemy musimy pamiętać, iż w diecie kota zawsze pierwsze skrzypce musi grać białko pochodzenia zwierzęcego, a dopiero potem cała reszta składników. W związku z tym ogromne znaczenie ma to, co włożymy bądź wsypiemy do kociej miski. Jeżeli decyzja będzie dotyczyła karmy suchej należy dokładnie przeanalizować skład karmy i wybrać taką, która zawiera dużą koncentrację mięsa, natomiast jeżeli posiłki przygotowujemy w domu – podstawą koniecznie musi być kawałek mięsa plus dodatki – warzywa, owoce, suplementy. Tymczasem mamy do wyboru jeszcze BARF i jego odgałęzienia (RAW, whole prey, etc.), z tym że w tej diecie właściciel musi się najpierw przygotować pod względem zgromadzenia odpowiedniej wiedzy by odpowiednio i precyzyjnie skomponować tygodniowy jadłospis. Z pewnością jest to dieta bogata w różnorodność i dostarcza urozmaiconych składników odżywczych każdego dnia. Z dużą pewnością można rzec, iż dla kota będzie to jedna z bardziej atrakcyjnych diet pod względem smakowitości. Dla zdrowych zwierząt wolnych od nietolerancji pokarmowych bądź chorób dietozależnych warto stosować urozmaiconą dietę opartą o mięso, w ten sposób zapewniamy różnorodność składników oraz podaż mikro- jak i makroelementów. Inaczej wygląda sprawa u kotów obarczonych alergiami – zwykle w takich momentach musimy skupić się raczej na monodiecie, która pozwala opanować objawy chorobowe. Kolejną kwestią istotną dla utrzymania skóry w zdrowiu to odporność organizmu. Sprawnie działający system immunologiczny pozwala zwierzętom obronić się przed infekcjami bądź inwazjami pasożytniczymi. Pasożyty, grzybice czy też wirusy atakują zwierzęta, których odporność jest obniżona poprzez między innymi nieprawidłowe żywienie, brak profilaktyki, nieprawidłową pielęgnację, bądź jej całkowity brak.
Ochrona przed pasożytami
Następną ważną kwestią jest zabezpieczenie skóry przed inwazjami pasożytniczymi – cały rok kalendarzowy mogą towarzyszyć zwierzętom pchły, natomiast w okresie wiosenno-jesiennym dbamy o ochronę przed kleszczami. Niektóre zwierzęta cierpią na atopowe pchle zapalenie skóry. Choć pchła, sama w sobie, nie zagraża kotu, to zwierzę uczulone na ślinę pchlą ugryzione nawet przez jedną pchłę, czeka długa walka o powrót skóry do zdrowia.
Konsultacje u lekarza weterynarii
Dermatologia jest dziedziną dosyć zawiłą, a zmiany skórne potrafią bardzo łatwo zmylić. W większości przypadków, kiedy tylko zauważymy drobne zmiany na skórze warto się kontaktować z lekarzem weterynarii, który poprzez badanie kliniczne, bądź jeżeli będzie taka konieczność dodatkową diagnostykę pomoże ustalić jakie jest źródło problemu. Niekiedy opiekunowi może być trudno ocenić skąd się biorą niepokojące objawy, począwszy od łagodnych, takich jak wzmożone wypadanie sierści, matowienie włosa, tłusta sierść, łupież, poprzez wyłysienia, krosty, wykwity skórne, a skończywszy na nadmiernym wylizywaniu, powinny zawsze zostać konsultowane z lekarzem weterynarii. W dermatologii istotną zasadą jest działać zanim choroba się rozwinie. Im bardziej zaawansowane zmiany na skórze, tym dłuższa i wyczerpująca droga leczenia. Terapia zwykle jest złożona obejmująca wiele etapów, takich jak: ustalenie prawidłowej diety, suplementacja preparatami regenerującymi barierę ochronną skóry, w razie wystąpienia konieczności stosuje się leki (antybiotyki, leki przeciwzapalne, leki ograniczające świąd, etc.), szamponoterapie, zabezpieczenie przed inwazjami pasożytniczymi. Z ogólnego punktu widzenia pozostają jeszcze objawy występujące na skórze, ale będące efektem chorób wewnętrznych, zmian hormonalnych, bądź zaburzeń behawioralnych. Częstokroć u kotów wrażliwych psychicznie możemy zaobserwować zjawisko nadmiernej pielęgnacji futra, która skutkuje pojawieniem się zmian z wylizywania (przerzedzenia sierści, nadmiernie wydrapane łyse placki, zapalenia skóry wywołane podrażnieniem wylizywaniem bądź drapaniem). Bardzo często takie objawy mają głębsze źródło, nadmierne wylizywanie może być powodowane występowaniem bólu i tutaj w zależności od umiejscowienia (wylizywanie łap – bóle stawów i kości, wylizywanie brzucha – ból trzewny, problemy urologiczne), natomiast nadmierne wydrapywanie na zmianę z wylizywaniem może wynikać z problemów behawioralnych. Koty, które nie potrafią radzić sobie z emocjami często odreagowują stres, lęk, niepokój właśnie poprzez drapanie się lub wylizywanie. Tutaj niezbędna jest zawsze konsultacja z lekarzem weterynarii, który poprzez odpowiednio poprowadzony wywiad i badanie kliniczne pomoże zrozumieć problem i znaleźć sposób na jego wykluczenie.
Niemniej jednak niezależnie od tego jakie jest źródło choroby objawiającej się zmianami dermatologicznymi możemy poprzez modyfikację diety, bądź dodatkową suplementację przyspieszyć proces leczenia oraz gojenia się zmian. W związku z tym powinniśmy zastanowić się przede wszystkim nad tym, co kot dostaje do miski każdego dnia (zastosowanie diety leczniczej najlepiej zawsze skonsultować z lekarzem weterynarii) – pamiętamy by dieta była bogata w mięso, w wypadku zmian dermatologicznych można zastanowić się nad wprowadzeniem diety opartej o białko ryb (wysoka koncentracja nienasyconych kwasów tłuszczowych) lub dołączenie do aktualnej diety produktu zawierającego NNKT – np. oleje rybne, kryl arktyczny, algi morskie. Ponadto dla regeneracji skóry oraz opanowania zmian skórnych korzystne są witaminy, takie jak witaminy z grupy B, biotyna, oraz minerały – cynk – suplementy dermatologiczne zwykle są komponowane tak aby zawierały wszystkie czynniki aktywne. Pozostaje jeszcze temat dotyczący dbania o układ immunologiczny, dobroczynne właściwości znajdziemy przede wszystkim w produktach zawierających wysoką koncentrację witaminy C, beta glukan oraz probiotyki. Z uwagi na problem jaki niesie za sobą leczenie dermatologiczne warto zacząć działać zanim choroba się zaostrzy. W razie wystąpienia niepokojących objawów na skórze kota warto zawsze zasięgnąć konsultacji u lekarza weterynarii oraz wspólnie z nim przeanalizować ewentualne kwestie dotyczące modyfikacji diety lub wprowadzenie konkretnej suplementacji.
