Tajemniczy skrót „CBD” oznacza kannabidiol – substancję aktywną zawartą w konopiach, która robi ostatnio zawrotną karierę w suplementacji zwierząt domowych, w tym psów i kotów. Wykazuje ona szerokie działanie antystresowe, uspokajające i uśmierzające ból. Wiele osób odnosi się jednak do kannabidiolu z rezerwą ze względu na jego pochodzenie, niesłusznie posądzając go o właściwości niemal narkotyczne. Tymczasem środek ten jest całkowicie bezpieczny, a jego prawidłowe stosowanie w wielu przypadkach może pomóc w leczeniu rozmaitych problemów behawioralnych oraz zdrowotnych występujących u pupili naszych klientów…
Autor dr n. wet. Joanna Zarzyńska
Redaktor naczelna magazynu „ZooBranża”
Nie tylko „zioło”
Konopie siewne (Cannabis sativa) to nie tylko przysłowiowe „zioło” budzące najwięcej skojarzeń u ludzi. Z rośliny tej bowiem pozyskuje się wiele substancji aktywnych, które mają funkcje prozdrowotne. Na przykład z nasion można wytłaczać olej, który jest bogaty w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza n-6. Jak wiadomo jednak, psy, a zwłaszcza koty, lepiej przyswajają NNKT ze źródeł pochodzenia zwierzęcego, więc olej konopny nie ma dużego zastosowania (czy też przewagi prozdrowotnej) w suplementacji żywienia zwierząt towarzyszących. Dużo większe znaczenie mają substancje chemiczne z grupy fitokannabidionów zawarte w żywicy pozyskiwanej z kwiatostanów. Wyciągi z żywicy są rozpuszczane w oleju (aby poprawić ich konsystencję oraz trwałość), zatem warto zawsze zapoznać się z informacjami zawartymi na etykiecie produktu, który chcemy użyć. Po pierwsze, sprawdzić, z czego jest wytworzony „olej konopny”, czy zawiera fitokannabinoidy oraz jakie. Lepiej unikać podawania zwierzętom produktów o nieznanym składzie czy zawierających sztuczne aromaty, czy też syntetyczne CBD. Preparaty dla ludzi mogą zawierać szkodliwą dla zwierząt kofeinę czy teobrominę.
Czym jest kannabidiol?
W konopnej żywicy oznaczono niemal 200 różnych fitokannabinoidów. Na organizmy ssaków działają szczególnie THC (delta-9-tetrahydrokannabinol), CBD (kannabidiol) oraz CBN (kanabinol). THC jest przypisywane działanie psychoaktywne – bogate są w niego marihuana i haszysz, których u zwierząt stosować nie wolno, zarówno ze względów prawnych, jak i zdrowotnych – ryzyko zatrucia, ponieważ np. psy mają w mózgu dużą liczbę receptorów dla THC powiązanych ze szlakami dla innych neuromediatorów, mogą niezwykle silnie reagować na THC (dawka śmiertelna THC dla psa to 3000 mg/kg). Najbezpieczniejsze jest stosowanie u zwierząt preparatów z CBD (z ew. niewielkim udziałem THC, maksymalnie 0,2% dla psów). THC jest także toksyczne dla kotów! Nie należy więc podawać kotom liści konopnych do podgryzania.
Jak działa CBD?
Działanie CBD nie jest psychoaktywne, natomiast jego korzystne efekty zostały potwierdzone naukowo w badaniach na zwierzętach laboratoryjnych. Wykazano, że CBD działa przeciwlękowo, uspokajająco, przeciwbólowo, przeciwzapalnie. Ogranicza także drgawki epileptyczne (jak również efekty uboczne napadów drgawkowych), zmniejsza objawy cukrzycy i jej powikłań czy ogranicza zmiany w niedokrwieniu mięśnia sercowego. U psów potwierdzono działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe w problemach kostno-stawowych oraz działanie przeciwlękowe (lęki separacyjne i społeczne oraz fobie dźwiękowe) oraz uspokajające. Łagodzi nadpobudliwość mózgu, pobudza aktywność GABAergiczną. Poprawia nastrój. CBD z powodzeniem stosuje się też w chorobach nowotworowych dla uśmierzenia bólu (a także ograniczenia efektów ubocznych). Poleca się je również dla seniorów, dla poprawy komfortu ich życia. Starsze zwierzęta często doznają chronicznego bólu, a także pojawiają się u nich lęki, niepokój (np. bezcelowe chodzenie nocne). Dzięki zastosowaniu CBD psy łatwiej zasypiają i relaksują się. Olej z CBD podaje się także przy zespole jelita drażliwego (IBD). Dodatkowo wskazuje się jego efektywne działanie w podróży (ułatwia zasypianie), zrelaksowanie w sytuacjach stresowych (np. wizyta u groomera, w gabinecie weterynaryjnym, pobyt w hotelu), obniżenie reakcji skórnych przy alergiach, poprawę stanu suchej i podrażnionej skóry, wspomaganie funkcjonowania przewodu pokarmowego.
Należy pamiętać, że preparaty z CBD wspomagają postępowanie lecznicze, ale nie są lekami samymi w sobie, nie można zatem oczekiwać, że samodzielnie wyleczą choroby. Jednocześnie nie obserwuje się efektów szkodliwych podawania CBD w bezpiecznych dawkach.
Typowe efekty uboczne przedawkowania to: biegunka, wymioty, senność, zaburzenia równowagi czy swędząca skóra. Przy obecności THC w preparacie można zaobserwować zwiększony apetyt.
Olej z CBD można także stosować u koni, również w celu redukcji reakcji bólowych, przeciwzapalnie, przeciwlękowo, do zwalczania chronicznego stresu oraz zesztywnień i bolesności mięśniowych. CBD wspomaga również apetyt i metabolizm, wspiera trawienie i system odpornościowy, może pomagać w problemach skórnych. Konie wymagają niższych dawek podawanych z mniejszą częstotliwością.
CBD w oleju
CBD działa lepiej w połączeniu z olejem bogatym w kwasy nienasycone, ponieważ jest to związane z endogennymi substancjami oddziałującymi na receptory CB, a są one pochodnymi kwasu arachidonowego. Obecność kwasów poprawia także wchłanianie CBD z przewodu pokarmowego. Olej rybny poprawi suplementację kwasami n-3. Często stosuje się także oliwę z oliwek (bogatą w kwasy mononienasycone n-9). CBD utrzymuje się długo w organizmie, więc oleje z CBD można podawać raz dziennie, ale lepiej podzielić dawkę na dwie mniejsze. Co ciekawe, nawet niewielkie wchłanianie powoduje, że CBD skutecznie dociera do mózgu i osiąga tam wysokie stężenia.
Jak podawać CBD?
Zawartość CBD w preparatach podaje się najczęściej na całe opakowanie, np. jako „olej CBD 100” (100 mg w opakowaniu). Producenci podają stężenie CBD w kropli preparatu i w mililitrze – ułatwia to dozowanie (zazwyczaj wskazuje się, ile kropli należy podać – aplikator pipetor dostosowany do dozowania kropli). Dawki dla zwierząt zależą od ich wielkości (od 0,2–0,5 mg/kg), najlepiej zawsze zaczynać od dawki najmniejszej i stopniowo w kolejnym tygodniu stosowania ją zwiększać, aż do uzyskania pożądanych efektów. Przy długotrwałym stosowaniu również należy używać mniejszych dawek.
Olej z CBD można podać pupilom z jedzeniem bądź bezpośrednio do pyszczka. Inną formą podawania CBD zwierzętom są ciasteczka z CBD (nie z marihuaną!) bądź pastylki smakowe (np. dla kotów). Na zmienione miejsca na skórze olej można zastosować w postaci wcierki.
Trzeba pamiętać, że efekt po zastosowaniu oleju z CBD nie będzie natychmiastowy, nie należy się szybko zniechęcać, warto przeprowadzić kurację przez kilka tygodni, z zastosowaniem wzrastających dawek, jak wskazano wyżej – obserwując reakcje zwierzęcia.
Uwaga! Wbrew powszechnemu mniemaniu dostępne w sprzedaży konopne szarpaki nie zawierają oleju CBD, są wykonane z naturalnych włókien konopi i dzięki temu są bardzo trwałe.