Autor dr n. wet. Joanna Zarzyńska
W nowoczesnych kosmetykach dla psów stosuje się przede wszystkim naturalne składniki pochodzące głównie ze źródeł roślinnych, np. rozmaite oleje roślinne. Wiele osób uważa, że służą one głównie do nabłyszczania sierści. Tymczasem ich rola jest o wiele ważniejsza, bowiem przyczyniają się one jednocześnie do odbudowy i regeneracji włosa.
Tak jak i w innych grupach produktowych, również w kosmetykach, mamy do czynienia z modą na różne dodatki funkcjonalne i linie o specjalnych właściwościach. Często kierujemy się właśnie modą i hasłami reklamowymi, nie sprawdzając, jakie faktycznie działanie ma ten czy inny składnik. Obecnie możemy powiedzieć, że w kosmetyce szczególną grupą substancji czynnych są oleje roślinne. Ich obecność zaznacza się także w preparatach dla psów. Czy umiemy wyjaśnić klientom w sklepie, czym różnią się od siebie oleje i jakie mają zastosowanie – i komu co polecać?
Oczywiście z tajemnic kucharskich wiemy, że najlepiej, kiedy oleje są tłoczone na zimno… Jakie oleje najczęściej pojawiają się w kosmetykach dla psów?
Olejek arganowy
Jest jednym z najbardziej cenionych olejów (a także jednym z najdroższych – tzw. płynne złoto), a na cele kosmetyczne jest wytwarzany z nieparzonych nasion marokańskiej arganii żelaznej (Argania spinosa, potrzeba aż 30–35 kg owoców na 1 litr olejku), jest to roślina endemiczna. Jest bombą NNKT (n-6 36% oraz n-9 49%) oraz witaminy E (dwa razy więcej niż oliwa z oliwek). Zawiera karoteny, ksantofile (stąd ciemny kolor). Regeneruje naskórek (zawartość stygmasterolu i tirukallolu), wzmacnia skórę i stymuluje komórki (wmasowany w skórę). Rozprowadzany na końcówki włosa, zapobiega ich niszczeniu. Daje efekt nabłyszczenia, wzmacnia i uelastycznia, przyspiesza wzrost włosa, a także chroni przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi, jak promieniowanie słoneczne – skwalen jest antyoksydantem – czy suszenie gorącym powietrzem. Wskazuje się, że nie uczula ludzi, a nawet jest polecany dla skóry atopowej, ma właściwości przeciwzapalne (dzięki beta-amirynie). Nie jest polecany dla włosa silnie zniszczonego – o wysokiej porowatości.
Marketing, Beaphar Polska Sp. z o. o.
,,Beaphar CBD Olej 2,75% Olej Beaphar CBD wspiera utrzymanie dobrej kondycji stawów i mięśni, poprawia naturalny system immunologiczny, podnosi witalność i sprawia, że zwierzęta są mniej podatne na stres. Zawiera olej z nasion konopi oraz wyciąg z kwiatów i liści konopi siewnej. Może być podawany psom i kotom.”
Olej kokosowy
Tłoczony z kopry (twardego miąższu orzecha kokosowego). Zazwyczaj jest poddawany rafinowaniu, odkwaszaniu i wybielaniu. Łatwo można zaobserwować, że w temperaturze pokojowej jest płynny/półpłynny i bardziej żółty. Wychłodzony, staje się bardziej zwarty (konsystencja smalcu) i biały – jest to związane z dużą ilością średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych nasyconych. Podkreśla się jego właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i antyseptyczne. Jest doskonałym emolientem – zatem świetnie nawilża. Nabłyszcza włos i chroni go, ma naturalny filtr przeciwsłoneczny. Szczególnie polecany dla psów długowłosych, aby chronić szatę przed uszkodzeniem (obciąża i natłuszcza). Dobry między sezonami wystawowymi.
Olejek jojoba
Należy do grupy płynnych wosków, jest tłoczony z nasion krzewu Simmondsia chinensis. Ma barwę żółtawą, jest praktycznie bezzapachowy i bardzo odporny na działanie wysokiej temperatury – praktycznie nie jełczeje (może być długo przechowywany), w temperaturze poniżej 10°C krystalizuje (ale jest to proces odwracalny). W przeciwieństwie do innych olejów zawiera nieznaczną ilość triglicerydów. Nie powoduje podrażnień, nie alergizuje. Łatwo się wchłania. Zawiera fitosterole (stymulują syntezę kolagenu, przyspieszają regenerację naskórka, działają przeciwbakteryjnie), skwalen (węglowodór nasycony) chroni przed utratą wody. Olej chroni przed wolnymi rodnikami, posiada duże dawki witaminy A, F oraz E. Zmiękcza włos (nie jest polecany dla psów o włosie twardym lub kozim), nawilża, wygładza i uelastycznia. Nie daje efektu tłustości sierści. Ułatwia rozczesywanie, zmniejsza elektryzowanie sierści. Sprawdza się w aromaterapii – wydłuża efekt zapachowy olejków eterycznych – a co za tym idzie, utrzymuje np. przyjemny zapach kosmetyku.
Olej z awokado
Wytłaczany z pestek i miąższu, doskonałe źródło związków mineralnych i NNKT (zwłaszcza n-9), a także witamin A, C, D, E, F, H, PP, biotyny (B7) i K oraz swalenu. Luteina i chlorofil są silnymi antyoksydantami. Dobrze sprawdzi się do sierści zniszczonej (pozbawionej witalności i sprężystości, łamliwej) i średnioporowatej – regeneruje, nawilża, wpływa na stan cebulek włosa. Włos zyskuje jedwabistość i gładkość. Co ciekawe, olej z awokado przyda się psom o sierści ciemnej – zapobiega bowiem płowieniu szaty. Można go stosować na suchą i mokrą sierść. Ułatwia stylizowanie szaty wystawowej (tzw. dyscyplinowanie włosa), zabezpiecza przed gorącym powietrzem suszarki (warstwa okluzyjna kwasu oleinowego).
Olej makadamia
Tłoczony z orzechów drzewa makadamii, rosnących w Australii oraz na Hawajach. Ten orzech ma niezwykle twardą skorupę i bardzo delikatny środek oraz dość intensywny zapach orzechów i jasnożółtą barwę. Podobnie jak olejek jojoba, jest odporny na wyższe temperatury. Zawiera duże ilości witamin: A, E, z grupy B. Kwas oleopalmitynowy (n-7) jest przeciwutleniaczem, wspomaga regenerację naskórka. Chroni włos przed promieniami słonecznymi i suszeniem gorącym powietrzem (wspomina się, że może przyspieszać suszenie, zwłaszcza włosa niskoporowatego, gdyż chroni jego powierzchnię przed dostawaniem się dużej ilości wody) wraz ze skwalenem. Szczególnie polecany do włosa zniszczonego, kruchego i obciążonego wieloma zabiegami (czyli choćby dla psów wystawowych). Można skorzystać z formy sprayu bądź mgiełki, nie wywołuje efektu tłustości na sierści. Szybko się wchłania. Może poprawić działanie szamponów intensyfikujących kolor.
Olejek z kiełków pszenicy
Pozyskiwany z zarodków pszenicy (do wyprodukowania 1 litra potrzeba aż półtorej tony pszenicy!), ma intensywnie pomarańczowy kolor i dość specyficzny zapach. Silnie nawilża skórę i wzmacnia. Szczególnie polecany dla sierści przesuszonej. Zawiera duże ilości witaminy E (najwyższe stężenie ze wszystkich olejów) oraz biotynę i ponad 20 innych składników (w tym NNKT: linolenowy, palmitynowy, stearynowy; fitosterole, błonnik). Działa jak emolient, naturalny, domyka łuski włosa i wygładza go, nie obciąża. Stosowany bezpośrednio na skórę, pobudza mikrokrążenie i wspomaga regenerację. Uwaga! Nie jest polecany dla zwierząt z alergią na gluten!
Olejek migdałowy
Zwany olejem ze słodkich migdałów (bez toksycznego glikozydu cyjanogennego). Migdałowiec (Prunus amygdalus) rośnie w Azji, północnej Afryce, w rejonie Morza Śródziemnego. Olej ma bursztynowy kolor i dość charakterystyczny zapach oraz oleistą konsystencję. Polecany dla sierści zniszczonej i przesuszonej (np. w szamponach regeneracyjnych). Szybko się wchłania. Zawiera sole mineralne (magnezu, potasu, cynku, manganu, fosforu), białka, witaminy A, E, D i z grupy B. Dobrze nawilża. Można dodać nawet kilka kropli do wody do kąpania (jeśli kąpiemy psa w wannie). Dość szybko jełczeje.
Olejek rycynowy
Otrzymywany z nasion rącznika (Ricinus communis). Ma gęstą konsystencję. Bogaty w liczne witaminy i kwasy n-9. Dodatek olejku rycynowego zapobiega nadmiernemu odparowywaniu wody z włosa i skóry, zmiękcza i wygładza, zapobiega przesuszeniu. Polecany przy wypadaniu włosa. Działa przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie – często składnik szamponów leczniczych na problemy skórne związane z wypadaniem sierści.
Olej z wiesiołka
Można stosować wspomagająco przy znacznej utracie włosa i stymulowaniu jego odrostu (duże ilości n-3, n-6 i n-9, GLA, witamina E, fitosterole, aminokwasy siarkowe, cynk, magnez, selen). W efekcie regeneracyjnym olej z wiesiołka przyda się zwłaszcza do włosa o wysokiej porowatości. Dzięki tworzeniu okluzyjnej warstwy (rola n-6) na włosie chroni sierść podczas suszenia przed efektami wysokotemperaturowymi i skraca czas suszenia. Jeśli nałożymy olejek ochronnie na suchy włos, nie trzeba go spłukiwać, nie obciąża i nie „tłuści”. Powinien dobrze sprawdzać się u zwierząt podatnych na alergie skórne.
Olejek z drzewa herbacianego
Odnajdziemy go w kosmetykach leczniczych. Wykazuje silne działania antybakteryjne, przeciwgrzybicze, łagodzi świąd, reguluje pracę gruczołów łojowych. Stymuluje wzrost włosa.
Masło shea (Karite)
Otrzymywane z orzeszków afrykańskiego drzewa masłowego, ma żółty kolor i stałą konsystencję. Należy do grupy olejów wielonienasyconych, z przewagą kwasów tłuszczowych nasyconych, znajdziemy w nim kwasy: oleinowy, stearynowy 42%, palmitynowy i linolenowy, allantoinę, witaminę A, E i F. Świetny dla sierści zniszczonej, przesuszonej (też kręconej) czy włosa niskoporowatego, ale wymagającego połysku i nawilżenia. Dobrze nawilża, wygładza i uelastycznia. Działa jak naturalny filtr przeciwsłoneczny. Dla ludzi dobrze tolerowane u atopików i osób z dermatozami.
Jeśli interesuje nas efekt kosmetyczny dla włosa, to wcieramy kosmetyki jedynie we włos, w pewnej odległości od skóry (olej migdałowy można na całość). Podczas suszenia łuski włosa otwierają się i składniki czynne mogą wnikać do wnętrza. Jeśli stosujemy oleje na dłuższy czas (tzw. olejowanie), koniecznie trzeba je potem dobrze i skutecznie zmyć z włosa (szampony organiczne bez SLS). Pamiętajmy, że oleje mogą dawać efekt obciążania. Nie powinno się przesadzać z ilością nakładanego preparatu. Jeśli chcemy używać czystych olejów, te wrażliwe na światło powinny być przechowywane w ciemnych buteleczkach (a te szybko jełczejące trzeba dość szybko zużyć – zazwyczaj ok. 4–6 miesięcy po otwarciu).
Oleje znaleźć można praktycznie w każdej formie psich kosmetyków, w szamponach, mydłach, odżywkach do spłukiwania i mgiełkach do rozczesywania (pojedynczo lub kilka w danym kosmetyku). Pamiętajmy tylko, że inną koncentrację składników aktywnych ma serum, gdyż jest koncentratem.
