Tekst: Katarzyna Jodkowska, Joanna Zarzyńska
Popularne powiedzenie „pachnieć jak psu z pyska” nie wzięło się znikąd. Wiele psów, a zwłaszcza zwierzaków starszych lub borykających się z niektórymi chorobami jest dotkniętych przykrą przypadłością nieświeżego oddechu. Aby tego uniknąć, niezmiernie ważna jest regularna profilaktyka jamy ustnej pupila, a w szczególności systematyczne mycie psich zębów.
W psim pysku…
Coraz powszechniej zwraca się uwagę na problemy z higieną jamy ustnej u psów – schorzenia przyzębia (w różnym stopniu zaawansowania) dotyczą właściwie ponad 90% populacji dorosłych psów. Nie można zapominać, że nie jest to problem jedynie estetyczny – czyli wspomniany wyżej przykry zapach z pyska, ale może odzwierciedlać poważniejsze problemy zdrowotne albo te problemy inicjować. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że schorzenia przyzębia mogą powodować infekcje wtórne, jak np. nawracające stany zapalne gardła i górnych dróg oddechowych czy niewydolność narządów wewnętrznych. Wynika to z faktu, że jeden miligram płytki nazębnej może zawierać milion bakterii. Bakterie z osadu nazębnego oraz ich metabolity czy toksyny mogą być połykane i dostawać się dalej do organizmu, powodować wyżej wspomniane obciążania narządów wewnętrznych (np. przewlekłe choroby serca, niewydolność nerek, mikroropnie wątroby czy nawet posocznicę).
Do czynników predylekcyjnych sprzyjających powstawaniu płytki nazębnej zaliczamy: wady zgryzu, specyfikę żywienia (np. duża ilość pokarmów miękkich), słabą kondycję organizmu (zwierzęta zaniedbane, ze złych warunków często prezentują bardzo kiepski stan uzębienia), a także brak regularnych zabiegów profilaktycznych (np. wspomnianego mycia zębów). Mogą one powodować wystąpienie płytki nazębnej, kamienia, zapalenia przyzębia i dziąseł, wyczuwalnego przykrego zapachu z pyska czy trudności z przyjmowaniem i rozgryzaniem pokarmu. Długotrwałe zaniedbania mogą prowadzić do wczesnego wypadania zębów. Ślina niektórych osobników jest bogata w związki mineralne, m.in. w wapń, który ma tendencję do osadzania się na zębach (mineralizacja płytki nazębnej). Co ciekawe, biofilm bakteryjny (cienka warstwa z bakterii i ich metabolitów) na powierzchni zębów powstaje już w sześć godzin po ich oczyszczeniu, a kamień nazębny może się wytworzyć w ciągu miesiąca.
lek. wet. Ewelina Kassner
Product Manager
,,Płytka bakteryjna to lepka i cienka warstwa bakterii i resztek pożywienia, która stale odkłada się na zębach. Jeśli pierwsze, miękkie złogi nie zostaną usunięte, z czasem ulegają zmineralizowaniu, tworząc kamień nazębny. Nieleczone zapalenie przyzębia pogłębia się, prowadząc nie tylko do utraty zębów, lecz także przyczynia się do wielu infekcji wtórnych w organizmie. Plaque Off firmy VetExpert to naturalna substancja uzyskiwana z algi morskiej, przeciwdziałająca powstawaniu kamienia nazębnego i płytki bakteryjnej na powierzchni zębów. Skutecznie redukuje ilość bakterii w jamie ustnej, zmniejszając tym samym nieprzyjemny zapach. Preparat podczas trawienia uwalnia substancje, które powodują, że ślina zyskuje właściwości naruszające kamień nazębny, nie dając oparcia nowym złogom.”
Jak rozpoznać problem?
Kiedy możemy zasugerować klientowi w sklepie, że jego pupil ma problemy z higieną jamy ustnej i zębów?
Na pewno niepokojące powinny być takie oznaki, jak:
• dyskomfort podczas jedzenia, niechęć do pobierania pokarmu, trudności z rozgryzaniem,
• zaczerwienienie, obrzęk i stan zapalny dziąseł, krwawienie,
• osad i kamień nazębny,
• przykra woń z pyszczka (halitoza),
• zmiana zabarwienia zębów,
• rozchwianie zębów,
• paradontoza,
• ropnie zębodołowe,
• nadmierne ślinienie się i cuchnąca ślina,
• apatia i spadek apetytu.
Donata Styczyńska
Technolog w firmie CERTECH
,,Każdy człowiek dba o codzienną higienę jamy ustnej, szczotkując zęby przynajmniej dwa razy dziennie. A jak jest ze zwierzętami? Okazuje się, że również higiena jamy ustnej psa jest bardzo ważna. Zdarza się, że wyczuwamy od swojego czworonoga nieprzyjemny zapach z pyska. Takich oznak nie należy bagatelizować, gdyż może to oznaczać rozpoczęcie procesów chorobotwórczych u zwierząt. Nasi pupile spożywają pokarmy w postaci surowego mięsa, mokrych czy suchych karm. Resztki pożywienia mogą osadzać się na zębach i prowadzić do powstawania osadów i namnażania bakterii. Gdy na początku zaniedbamy te procesy, mogą się one rozwinąć w poważniejsze schorzenia jamy ustnej psa: zapalenie dziąseł, ropne zapalenie jamy ustnej, próchnicę zębów. Na rynku mamy dostęp do różnego rodzaju przysmaków, gryzaków i preparatów, które mają zapobiegać powstawaniu osadu, jednak mogą one nie wystarczyć, aby utrzymać jamę ustną psa w dobrej kondycji. Powinny one być wspomagane czyszczeniem zębów psa różnego typu pastami do zębów, co dodatkowo będzie masować dziąsła psa. Jeżeli mamy do czynienia z dorosłym psem, który nie jest nauczony czyszczenia zębów, możemy mieć problem z właściwą higieną i powinniśmy wtedy zastosować preparaty wspomagające w spreju, zawierające między innymi chlorheksydynę. Substancja ta skutecznie odkaża jamę ustną i dezaktywuje bakterie próchnicotwórcze. Takim preparatem jest np. Płyn do zębów i higieny jamy ustnej w spreju Super Beno.”
Co możemy polecić?
W takich przypadkach konieczna jest wizyta kontrolna w gabinecie weterynaryjnym. Natomiast z poziomu sklepu zoologicznego również możemy zaoferować wsparcie profilaktyki. Wielu właścicieli decyduje się na karmy z czynnikami czyszczącymi. W recepturach stosuje się zarówno innowacyjne technologicznie granule (działanie mechaniczne – ścierające), jak i dodatki aktywne (działanie chemiczne i antybakteryjne). Granule mają specjalną teksturę, elastyczność i kształt (który wymusza żucie) oraz charakterystyczną niską podatność na rozkruszanie, co ułatwia osiągnięcie mechanicznego efektu czyszczącego i spowalnia powstawanie kamienia nazębnego. Związki chelatujące (umiejscawiane na powierzchni granul) wiążą jony wapnia (np. trójpolifosforan sodowy; hydrofilny, łatwo rozprzestrzenia się w jamie ustnej). Dzięki czemu wapń jest uwalniany dopiero w przewodzie pokarmowym, gdzie może zostać przyswojony. Bakteriostatycznie mogą działać polifenole (wyciąg z winogron, zielonej herbaty), zaś antyseptycznie np. cynk organiczny. Ale pamiętajmy że, karma zadziała, jeśli pies będzie ją rozgryzał, a nie po prostu połykał!
Myjmy zęby!
Zdecydowanie warto zachęcać klientów do wdrażania profilaktycznego mycia zębów u psa (również u kota)! Świadomi opiekunowie rozumieją, że tylko dzięki systematycznemu czyszczeniu, tak jak swoich zębów, mogą opanować problemy z płytką nazębną. I że mycie zębów zwierzęciu jest trendy ϑ. Specjalistyczne firmy wychodzą na wprost potrzebom klienta i na rynku możemy znaleźć wiele modeli szczoteczek (nawet elektrycznych) i czyścików do zębów oraz specjalnych past i żeli (nie można używać tych dla ludzi! Zawarty w nich fluor jest niebezpieczny dla psów). Są one niskopieniące, nie wymagają wypłukania i oczywiście nie mają smaku, który przeszkadzałby zwierzęciu, często wręcz kuszą atrakcyjnym smakiem wątróbki czy drobiu. Aktywne substancje w preparatach higienicznych to najczęściej: wyciągi roślinne (działają przeciwzapalnie oraz odświeżają oddech), propolis (działa odkażająco i odświeżająco), kwas foliowy i witamina C (ograniczają stan zapalny i krwawienie z dziąseł), związki neutralizujące.
Tomasz Uhlenberg
Marketing, Beaphar Polska Sp. z o.o.
,,Pasta do zębów dla psa i kota – pasta do zębów Beaphar o smaku mięsa. Zapewnia całodzienną ochronę uzębienia psa i kota. Pasta przeciwdziała powstawaniu płytki bakteryjnej, zapobiega formowaniu kamienia nazębnego, zapewniając świeższy oddech.
Żel do mycia zębów dla psa i kota – żel do mycia zębów o smaku mięsa zapewnia codzienną ochronę zębów Twojego pupila. Przeciwdziała gromadzeniu się płytki bakteryjnej i formowaniu kamienia nazębnego, co w rezultacie zapewnia świeży oddech.”
Systematyczność to podstawa!
Aby mycie było skuteczne, musi wejść w kanon rutynowych codziennych czynności wykonywanych przy psie. Przy obecnym stanie wiedzy wskazuje się, że mycie zębów raz w tygodniu nie da spodziewanych efektów. Mycia zębów można nauczyć i szczenię, i psa dorosłego – jak przy wszystkich czynnościach, które wykonujemy regularnie (typu czesanie, obcinanie pazurów), ważne jest odpowiednie podejście – aby psa nie zniechęcić, a wręcz odwrotnie, dać szansę na pozytywną interakcję z opiekunem. Najpierw przyzwyczajamy do dotykania głowy i zębów, odsłaniania fafli i manipulacji przy jamie ustnej (to przydaje się też opiekunom psów wystawowych, które muszą pozwolić na zaglądanie do pyska w celu kontroli uzębienia). Następnie zaznajamiamy psa ze szczoteczką i pastą. Ważna jest cierpliwość i nagradzanie psa za przysłowiowe „dobre zachowanie”. Im bardziej zrelaksowany opiekun, tym pozytywniejsze efekty osiągnie. Można wykorzystać komendę, po której przystępujemy do mycia zębów, np. „zęby”. Pastę można nakładać wciskając ją we włosie szczoteczki lub np. na gazik – jeśli w ten sposób łatwiej jest opiekunowi czyścić.
Jak prawidłowo szczotkować, dowiemy się w gabinecie weterynaryjnym lub z filmów promocyjnych firm produkujących preparaty higieniczne. W badaniach zaobserwowano, że sama czynność szczotkowania ma bardzo pozytywny wpływ na układ obronny jamy ustnej. Trzeba pamiętać, żeby szczotkować powierzchnię od strony policzkowej i językowej. Podobnie jak u ludzi, dodatkowo warto zwrócić uwagę na higienę języka – on też jest pokrywany nalotem bakteryjnym!
Jeśli opiekun zwierzęcia ma wątpliwości, czy poradzi sobie ze szczotkowaniem, można zaproponować środki w żelu lub pasty enzymatyczne, które nie wymagają szczotkowania, a są rozlizywane przez zwierzę. Żel aplikujemy wzdłuż linii zębów na wysokości dziąseł czy do kieszonek policzkowych. W przeciwieństwie do past żele mają uwodnioną konsystencję i neutralny zapach. Niestety nie mają takiej skuteczności jak codzienne mycie zębów… i o tym musimy klienta poinformować.
Tomasz Uhlenberg
Marketing, Beaphar Polska Sp. z o.o.
www.beaphar.com
,,Dwugłowicowa szczoteczka do zębów – szczoteczka do zębów dla psów wszystkich ras, w połączeniu z pastą do zębów to produkty oferujące optymalną ochronę zębów psa. Wcześnie formująca się płytka nazębna musi być usuwana, aby zapobiec brzydkiemu zapachowi i próchnicy zębów. Dwugłowicowa szczoteczka Beaphar może być używana przez psy różnych ras i wielkości. Szczoteczka jest specjalnie ukształtowana tak, aby możliwie jak najlepiej dopasowała się do zębów psa. Poszczególne rzędy włosia pozwalają wyczyścić wszystkie zęby oraz przestrzenie międzyzębowe, dlatego problem z dotarciem do trudno dostępnych miejsc nie istnieje. Gumowany, wzmocniony uchwyt pozwala na bezpieczną obsługę i prowadzenie szczoteczki. Ponadto miękkie i elastyczne włosie zapewnia dokładne czyszczenie zębów i delikatną pielęgnację wrażliwych dziąseł.”
Gryzaki dentystyczne
Gryzaki tzw. dental, dające efekt ścierny oraz pobudzające wydzielanie śliny, mogą wspomagać profilaktykę higieniczną tzw. bierną, ale z pewnością nie zastąpią efektu mycia zębów! Ciekawym dodatkiem w gryzakach, obok polifenoli i tanin z zielonej herbaty, jest chlorofil (stąd często te gryzaki mają kolor zielony – naturalny zielony barwnik jest dodatkiem funkcjonalnym kryjącym się pod kodem E 140). Chlorofil jest silnie alkaliczny – więc ma działanie neutralizujące, wiąże też związki siarki. Hamuje enzymy rozkładające białka. Wspomaga rozwój korzystnej bioty bakteryjnej i łagodzi stany zapalne. Można polecać specjalne tabletki chlorofilowe lub ze spiruliną (cyjanobakterie również są niezmiernie bogate w chlorofil). Dodatek do karmy preparatów na bazie alg morskich przeciwdziała kumulacji płytki nazębnej.
W ramach sprzedaży łączonej można przygotować specjalne zestawy „dental” do higieny jamy ustnej lub dołączać choćby gryzaki czy szczoteczki do zębów do wyprawek dla szczeniąt – tworząc dobre nawyki u klienta.
Z wizytą u lekarza
Niezmiernie ważne są również regularne wizyty z pupilem w gabinecie weterynaryjnym. W razie potrzeby dokonuje się tam zabiegu sanacji jamy ustnej, czyli zdjęcia kamienia nazębnego skalerem, polerowania koron i ewentualnego usunięcia zębów – zabieg w znieczuleniu! (nigdy nie powierzajmy go nieprofesjonalistom, można zwierzęciu bardzo zaszkodzić). Dobrze jest regularnie kontrolować stan uzębienia psa, wtedy uniknie się dramatycznych działań (np. usunięcia wielu rozchwianych zębów czy powstawania groźnych dla zdrowia ropni).
