Wielu opiekunów w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie swoich podopiecznych chce stosować dodatkową suplementację. Dbanie o zdrowie zwierząt zaczyna się od ich wnętrza – dosłownie. Jelita to nie tylko centrum trawienia, lecz też główny ośrodek odporności i regulacji metabolizmu. A zawdzięczamy to mikrobiomowi, czyli wyjątkowemu ekosystemowi miliardów mikroorganizmów zasiedlających jelita. Każdy organizm ma unikalną niczym odcisk palca mikrobiotę jelitową.
Tekst: dr inż. Martyna Wilk
Mikrobiom – fundament zdrowia zwierząt
To mikrobiocie jelitowej przypisywana jest coraz większa rola w utrzymaniu zdrowia i równowagi całego organizmu. Zaburzenia równowagi mikrobioty lub niekorzystne zmiany w profilu bakteryjnym jelit mogą prowadzić do problemów trawiennych, alergii, osłabienia odporności, a nawet problemów behawioralnych. Kluczowe jest więc wsparcie mikrobiomu, które może się opierać na stosowaniu probiotyków, prebiotyków i postbiotyków. Przyjrzyjmy się im bliżej.
Probiotyki – czy żywe bakterie zawsze pomagają?
Probiotyki to żywe szczepy bakterii, takie jak Lactobacillus czy Bifidobacterium, które reprezentują korzystną, „dobrą” biotę jelitową i mają zdolność kolonizacji jelit. Żeby jednak mogły tego dokonać, muszą przeżyć w niesprzyjających warunkach przewodu pokarmowego i dotrzeć do jelit żywe, w dużej ilości. Dodatkowo reakcja na szczepy probiotyczne jest indywidualna, nie zawsze wyraźnie widoczna, co bywa frustrujące dla opiekuna. Warto też pamiętać, że długotrwałe stosowanie probiotyków może wpływać na zaburzenie różnorodności mikrobioty.
Prebiotyki – pożywka dla dobrych bakterii
Prebiotyki, takie jak inulina czy fruktooligosacharydy, to niestrawne włókna roślinne, które stymulują rozwój korzystnych bakterii. Ich naturalne źródła to cykoria, karczochy czy szparagi. Prebiotyki pomagają w utrzymaniu zdrowego mikrobiomu. Jednak u wrażliwych zwierząt fermentacja węglowodanów może prowadzić do problemów z przewodem pokarmowym, gazów, wzdęć czy biegunek, co bywa kłopotliwe dla opiekuna.
Postbiotyki – przełom w suplementacji zdrowotnej
Najbardziej obiecującym odkryciem w dietetyce zwierząt są postbiotyki – metabolity i komponenty ścian komórkowych bakterii probiotycznych. Są niekatywne, nie zawierają żywych mikroorganizmów, dzięki czemu są stabilne i bezpieczne. Ich działanie jest przewidywalne niezależnie od warunków przechowywania czy indywidualnych różnic mikrobiomu zwierzęcia. Postbiotyki mają więc podobny cel działania jak probiotyki, lecz bez ryzyka związanego z obecnością żywych bakterii. Dla zwierząt o wrażliwym układzie pokarmowym oznacza to mniej problemów trawiennych, lepszy apetyt i wyższą tolerancję różnych składników pokarmowych. Metabolity bakteryjne zawarte w postbiotykach regenerują komórki wyściełające jelita i optymalizują ich funkcje absorpcyjne. Dzięki temu organizm lepiej przyswaja witaminy, minerały i inne składniki odżywcze z pożywienia. Efekty to lepszy stan odżywienia, wyższa witalność i lepsza kondycja zwierzęcia.
Korzyści postbiotyków dla psów i kotów:
Silniejsza odporność – stymulacja komórek odpornościowych w jelitach.
Lepsze trawienie – regeneracja nabłonka jelit i poprawa wchłaniania składników odżywczych.
Redukcja stanów zapalnych – wzmacnianie bariery jelitowej, co zmniejsza objawy alergii.
Poprawa zdrowia jamy ustnej – zmniejszenie gromadzenia się płytki nazębnej i stabilizacja mikrobiomu jamy ustnej
Szybsza regeneracja – pomoc w rekonwalescencji po chorobach i zabiegach.
Więcej energii – stabilizacja metabolizmu i poprawa apetytu.
Postbiotyki – innowacyjna przyszłość w profilaktyce zdrowotnej psów i kotów
Podczas gdy probiotyki i prebiotyki mają swoje zalety, postbiotyki stanowią bezpieczniejszą i bardziej skuteczną alternatywę. Ich stabilność, przewidywalne działanie i brak skutków ubocznych sprawiają, że stają się kluczowym elementem kompleksowego dbania o zdrowie zwierząt. W świecie, w którym coraz większą rolę odgrywają profilaktyka i zdrowe żywienie, postbiotyki zdecydowanie są innowacyjnym rozwiązaniem, które warto mieć w ofercie sklepu zoologicznego.
Bibliografia:
Degnan F.H., The US Food and Drug Administration and probiotics: regulatory categorization, Clin Infect Dis 2008; 46 (2):S133–S136, S144–S151.
Garcia-Mazcorro J.F., Lanerie D.J., Dowd S.E. et al., Effect of a multi-species synbiotic formulation on fecal bacterial microbiota of healthy cats and dogs as evaluated by pyrosequencing, FEMS Microbiol Ecol 2011; 78:542–554.
Salminen S., Collado M.C., Endo A., Hill C., Lebeer S., Quigley E.M.M., Sanders M.E., Shamir R., Swann J.R., Szajewska H., Vinderola G., The International Scientific Association of Probiotics and Prebiotics (ISAPP) consensus statement on the definition and scope of postbiotics, Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2021 Sep;18(9):649-667. doi: 10.1038/s41575-021-00440-6. Epub 2021 May 4. Erratum in: Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2021 Sep;18(9):671. doi: 10.1038/s41575-021-00481-x. Erratum in: Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2022 Aug;19(8):551. doi: 10.1038/s41575-022-00628-4.
Wall T., 2024, Postbiotics are dead, but help dogs live healthier, Pet Food Industry, Rockford, Illinois, USA.
Perini M.P., Pedrinelli V., Marchi P.H., Henríquez L.B.F., Zafalon R.V.A., Vendramini T.H.A., Balieiro J.C.C., Brunetto M.A., Potential Effects of Prebiotics on Gastrointestinal and Immunological Modulation in the Feeding of Healthy Dogs: A Review, Fermentation 2023, 9, 693. https://doi.org/10.3390/fermentation9070693
Stillwell N., 2018, Immune-Stimulating Properties of Probiotics, American Veterinarian 3 (7).www.dvm360.com
