Pies: Czas na kąpiel!

Tekst: dr n. wet. Joanna Zarzyńska – Redaktor Naczelna.

Czas na kąpiel!

Lato i ciepła pogoda za oknem to czas sprzyjający zadbaniu o czystość psa. I dotyczy to nie tylko regularnie kąpanych psów wystawowych, ale również podwórkowych czworonogów spędzających większą część czasu na świeżym powietrzu. Wielu niedoświadczonych w dziedzinie kąpania właścicieli staje wtedy przed nie lada dylematem. W jaki sposób wykąpać psa? Jakiego szamponu użyć? Czy przydatna będzie też odżywka do sierści? Oczywiście, po radę udadzą się do nas. Aby ułatwić udzielenie im skutecznej porady zamieszczamy swoisty „samouczek” psich kąpieli oraz podpowiadamy, jakie produkty z oferty sklepu zoologicznego warto do tego celu polecić.

Niegdysiejsze teorie o szkodliwym wpływie kąpieli na kondycję skóry i szaty psa dawno odeszły już do lamusa. Dziś wiemy, że na psim włosie gromadzą się zanieczyszczenia, kurz, przykre zapachy, pozostałości kosmetyków, drobnoustroje, złuszcza się naskórek. Pod zbitym i skołtunionym włosem może dochodzić do odparzeń. A brudny włos gorzej rośnie. Rynek psich kosmetyków cały czas się rozwija, powstaje coraz więcej specjalistycznych linii odpowiadających zróżnicowanym potrzebom poszczególych ras, grup wiekowych i typów włosa. Duże firmy przygotowują ofertę całych linii kosmetyków (szampon, odżywka, płyn do rozczesywania itp.). Także właściciele coraz częściej dbając o wygląd psów korzystają z usług psich salonów fryzjerskich/groomerskich, których liczba stale rośnie. To pokazuje, że nie tylko opiekunowie psów rasowych/wystawowych inwestują w estetykę psa, ale także „zwykli” domowi pupile zażywają przyjemności „psiego spa”.

Do kąpieli, jak do innych zabiegów pielęgnacyjnych psa trzeba przyzwyczajać od wieku szczenięcego. Kąpiemy zwierzę tak często, jak to konieczne, dostosowując ilość zabiegów do indywidualnych potrzeb czworonoga. Rzadziej oczywiście psy podwórzowe, dużo częściej psy wystawowe, zwłaszcza długowłose (nawet co 2 tygodnie; jak prawidłowo kąpać, w jakich kosmetykach, z pewnością doradzi hodowca). Przeciwwskazaniem do kąpieli jest wiek poniżej 6 tygodni oraz poważne stany chorobowe. Z małych 6-8 tygodniowych szczeniąt najlepiej usuwać miejscowe zabrudzenia, np. przy użyciu gąbki. Jako wiek bezpieczny do kąpieli wskazuje się 8-9. tydzień życia, a dla wrażliwszych ras 12-ty.

Kąpiąc psa po raz pierwszy pamiętajmy, aby było to doświadczenie przyjemne dla niego i nie powodowało reakcji stresowych. W pierwszych próbach jedynie zaznajamiamy czworonoga z łazienką, płynącą wodą itd. stopniowo wydłużając czas treningu i nagradzając pupila za dobre zachowanie.

Przed kąpielą dobrze jest zwierzę rozczesać (nie czeszemy na sucho, tylko nawilżamy włos, np. sprayem do rozczesywania). Przygotowujemy wszystkie niezbędne rzeczy, co pozwoli na sprawniejsze przeprowadzenie kąpieli i skrócenie jej czasu, a także ograniczy potrzebę pozostawiania zwierzęcia bez nadzoru. Zabezpieczamy psa przed ślizganiem się, wykładając wannę lub brodzik matą antypoślizgową albo umieszczając psa w misce. Do pierwszej kąpieli najlepiej poprosić kogoś do pomocy, bo pies raczej nie będzie stał spokojnie – można podtrzymywać go delikatnie lecz zdecydowanie pod brzuchem, łagodnie mówiąc do niego, a po kąpieli zawsze dać nagrodę. Trzeba zabezpieczyć uszy, aby nie dostała się do nich woda niektórzy preferują umieszczanie w kanale słuchowym waty. Moczymy zwierzaka ciepłą wodą (temperatura jak dla dzieci 37-38°C), dokładnie nawilżamy całe ciało (upewniając się, że namoczony został włos od samej skóry, nie tylko po wierzchu), delikatnie głowę (jako ostatnią). Pozwoli to na równomierne rozprowadzenie szamponu. Następnie rozpoczynamy fazę mycia z użyciem szamponu (zgodnie z zaleceniami producenta, niektóre wymagają uprzedniego rozcieńczenia – na rynku są specjalne butelki do przygotowywania rozcieńczeń; rozcieńczamy szampon tuż przed kąpielą), tak aby dotarł aż do skóry (szampon nie może się dostać do oczu, uszu, nosa i pyska psa). Nie należy mocno wcierać szamponu, aby nie kołtunić włosa, rozprowadzamy go „z włosem”, nie zapominając o łapach, brzuchu i ogonie. Dokładnie spłukujemy spieniony szampon, powtarzając mycie. Pierwsze mycie usuwa zanieczyszczenia, drugie daje efekty pielęgnacyjne. Niektóre szampony (np. wybielający) trzeba pozostawić na kilka minut zgodnie z zaleceniami producenta. Po spłukaniu drugiej dozy szamponu (trzeba się upewnić, że wszystko zostało dokładnie wypłukane), można nałożyć odpowiednią odżywkę (dla danego typu włosa lub o konkretnych właściwościach, zgodnie z zaleceniami producenta – czasem także uprzednio należy ją rozcieńczyć) i potrzymać na włosie przez określony czas. Należy pamiętać, że odżywka zawsze obciąża włos. Większość odżywek to preparaty do spłukiwania. Po dokładnym wypłukaniu odciskamy włos z nadmiaru wody, pozostawiając psa w wannie, aby woda odciekła. Do wytarcia psa najlepiej nadają się ręczniki z mikrofibry, dobrze odciągające wodę. Nie pocieramy zwierzaka ręcznikiem (dotyczy to głównie psów długowłosych), aby nie skołtunić ani nie uszkodzić szaty, najlepiej zawinąć psa w ręcznik i poczekać, aż nadmiar wody zostanie odciągnięty. Pies usunie też nadmiar wody otrząsając się.

Po kąpieli najlepiej psa wysuszyć (psy krótkowłose bez problemu wyschną same) i chronić przed przeciągami, a także nie wychodzić od razu po kąpieli na spacer (w chłodnych porach roku najlepiej kąpać wieczorem, po ostatnim spacerze). Do suszenia wykorzystujemy suszarkę, narzędzia do rozczesywania – najlepiej szczotkę o szerokim rozstawie pinów, grzebień tylko jako finiszer. Do rozczesywania korzystać można ze spray’ów rozkołtuniających. Suszenie i rozczesywanie musi sięgać aż do skóry – nie tylko „po wierzchu” włosa. Przed strzyżeniem psa też trzeba wykąpać.

Dla profesjonalistów, groomerów, w ofercie produktów znaleźć można specjalistyczne wanny groomerskie, stoły groomerskie, suszarki o dużej mocy i wymiennymi końcówkami oraz stojakami, a także tzw. suszarki-odkurzacze, o mocnym nawiewie powietrza (regulacja temperatury i nawiewu), czy kabiny suszące. Są też dostępne specjalne przyssawki do mocowania w wannie (do przyczepienia smyczy w celu unieruchomienia psa), czy siatki do suszenia psów wystawowych (np. golden retrieverów), aby włos nie odstawał.

Jak już wspomniano, obecnie na rynku można znaleźć szeroką gamę produktów pielęgnacyjnych, warto orientować się, jak dobierać takie specyfiki dla konkretnego zwierzęcia. Przedział cenowy jest dość szeroki, więc bez problemu można zaproponować klientom coś na każdą kieszeń.

Najpopularniejsze linie szamponów:

1. dla szczeniąt – zostały specjalnie opracowane na bazie delikatnych składników, są hipoalergiczne i łagodnie myją, nie uszkadzając delikatnej struktury skóry i włosa. Niektóre posiadają dodatki nawilżające. Cechuje je delikatny zapach, np. pudrowy.

2. dedykowane danej rasie; produkty tajue świetnie się sprzedają, gdyż wielu właścicieli chętniej wybiera towar z podobizną swojego pupila, mając przy tym pewność, że zapewnia mu odpowiednie środki pielęgnacyjne. Najwięcej można znaleźć kosmetyków dla Yorków (mogą być też polecane dla innych psów o włosie jedwabistym, lejącym).

3. do określonego typu okrywy włosowej; ponieważ każdy typ włosa ma inne cechy i potrzeby, opracowano formuły szamponów dla włosa krótkiego, szorstkiego – tzw. twardy (sznaucer), długiego (lejący, bez podszerstka / z podszerstkiem), długiego puszystego (np. pekińczyk, szpic), szorstkiego-koziego (np. briard), wełnistego – kręcony (np. pudel). Poprawiają one i wzmacniają kondycję sierści i skóry, utrzymują prawidłową strukturę i jakość włosa. Włos krótki potrzebuje połysku. Szorstki utrzymania/poprawienia twardości. Włos długi wymaga nawilżenia, połysku, często zmiękczenia oraz efektu antystatycznego. Włos puszysty podniesienia/odbicia od skóry, nawilżenia i efektu zwiększenia objętości. Włosa koziego nie należy zmiękczać. A dla kręconego podtrzymuje się efekt skrętu. Formuły szamponów wzbogacane są o składniki odżywcze oraz ułatwiające rozczesywanie. Dostępna jest bogata gama zapachowa. Kiedy włos jest bardzo zniszczony, matowy, powinno się zastosować szampon regenerujący.

4. koloryzujące; stworzone dla podstawowej gamy kolorystycznej szaty psiej. Kosmetyki poprawiają intensywność i nasycenie barwy, wzmacniają naturalny kolor. Mamy szampony dla psów białych (sam szampon może mieć barwę niebieską lub fioletową, po nałożeniu trzeba go pozostawić na czas wskazany przez producenta, a następnie dokładnie spłukać; przy zbyt dużej ilości użytego szamponu lub zbyt długim czasie „wybielania” szata może zyskać nienaturalną barwę. Część z tych preparatów to silne środki, z efektem mechanicznym – te powinno się stosować okresowo). Taki szampon usuwa też zażółcenia i zacieki. Inne linie dla psów brązowych/rudych, srebrnych czy czarnych/ciemnych. Szampony dla psów czarnych/ciemnych zawierają ekstrakty z henny i orzecha. Ich zadaniem jest też ochrona przed przebarwieniami spowodowanymi przez promienie słoneczne.

5. suche szampony – nie wymagają tradycyjnego użycia do kąpania. W sytuacji awaryjnej (podróż) lub braku czasu właściciel czworonoga może wykorzystać kosmetyki w proszku bądź sprayu, które po rozprowadzeniu na włosie wyczesuje się. Działają odtłuszczająco, oczyszczająco i redukują przykre zapachy.

6. szampony lecznicze; dla zwierząt z problemami skórnymi stosuje się je profilaktycznie oraz jako wspomaganie leczenia dermatologicznego (tzw szamponoterapia). Pomagają wzmocnić i odbudować naturalną barierę skórną. Łagodzą podrażnienia i świąd. Określane są jako hipoalergiczne, bądź sensitive. Są bardzo delikatne, bezzapachowe. Szampony jodoforowe i z chlorheksydyną zalecane są podczas terapii stanów zapalnych skóry tła bakteryjnego i grzybiczego. Szampony z dziegciem i biosiarką czy algami morskimi wykorzystuje się przy łojotokach tłustych, a selenowe lub cynkowe przy suchych łupieżach. Dodatki aktywne, jak alantoina, ekstrakty z arniki czy kasztanowca działają oczyszczająco i antyseptycznie.

7. Przeciwpchelne – wspomagają profilaktykę przeciwko pasożytom zewnętrznym.

Coraz większa liczba właścicieli zwraca uwagę na jakość kosmetyków, zatem interesują się, czy produkty są wolne od parabenów, jakie ilości mydła, olejów mineralnych, czy sztucznych barwników zawierają. Sprawdzają też czy były testowane na zwierzętach (informacja na opakowaniu). Nowoczesne preparaty wyrównują odczyn pH skóry, a także wzbogacane są o substancje aktywne. Przykładowo poprawiające kondycję okrywy włosowej: keratyna, jedwab, lanolina, gliceryna, kolagen, oleje (norkowy, arganowy, makadamia), NNKT, witaminy, czy ekstrakty roślinne (aloes, kokos, avocado, acai, olejek herbaciany, masło shea, hydrolizat pszenicy, owsa). Do ich stosowania właścicieli zachęcają przyjemne, często owocowe zapachy, utrzymujące się także na włosie psa. Dodatki olejków eterycznych mają działanie aromaterapeutyczne.

Formuły szamponów są tak opracowane, żeby nie powodują łzawienia podczas kąpania.

Czasem u różnych psów dany kosmetyk daje zupełnie inny efekt, więc to co się sprawdza u jednego zwierzęcia może nie spełnić oczekiwań u innego, zwłaszcza z innym typem szaty. Stąd szampony z wyższych pólek cenowych często są oferowane w pojemnikach o małej objętości, jednorazowych saszetkach lub próbkach – aby móc sprawdzić ich efekt.

Odżywki dobiera się do typu włosa lub efektu, jak się chce osiągnąć. Zawierają wiele dodatków aktywnych. Mogą mieć również formę maski albo spray’u, którego nie trzeba spłukiwać (nie obciążają wówczas włosa). Często w danej linii kosmetyków oferowany jest i szampon i odżywka.