Nie od dziś wiadomo, że filarem zdrowia jest odpowiednio dobrana i dobra jakościowo dieta, dlatego nie dziwi to, że opiekunowie zwierząt poszukują składników, które mogą stanowić dodatkowe wsparcie dla utrzymania prawidłowego funkcjonowania ich zwierząt. Drożdże to organizmy jednokomórkowe, należące do królestwa grzybów. Istnieje wiele gatunków drożdży, ich liczba wynosi ok. 500 gatunków, ale głównie Saccharomces cerevisiae znalazł zastosowanie w żywieniu. Powszechnie wykorzystuje się je do wypieku chlebów i ciast oraz w browarnictwie. Czyste drożdże browarnicze znalazły szerokie zastosowanie również w żywieniu zwierząt, w tym psów i kotów. Stanowią doskonałe źródło witamin i składników mineralnych. Są również dobrym źródłem białka.
Tekst: Adrianna Iwan
Wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego
Coraz liczniejsze badania naukowe pokazują, że równowaga w składzie mikrobioty ma ogromne znaczenie dla zdrowia zwierzęcia, zwłaszcza dla prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. Sugeruje się, że drożdże wykazują działanie probiotyczne i prebiotyczne, dzięki czemu mogą powodować zmiany w składzie mikrobioty przewodu pokarmowego. W przypadku drożdży badane są ich różne formy, począwszy od żywych komórek po oczyszczone składniki ściany komórkowej. Aktywne suche drożdże powstają z żywych komórek drożdży i działają jako probiotyk, zdefiniowany przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Naukowe ds. Probiotyków i Prebiotyków (ISAPP) jako „żywe mikroorganizmy, które podane w odpowiednich ilościach przynoszą korzyści zdrowotne gospodarzowi”. Niektóre badania wykazały, że beta-glukany i mannooligosacharydy (MOS) drożdży mogą zwiększać populację Bifidobacterium. Mimo że mechanizmy, dzięki którym probiotyki drożdżowe mogą przyczyniać się do poprawy funkcjonowania układu pokarmowego nie zostały jeszcze do końca poznane, to ich dobroczynny wpływ jest zauważalny. Saccharomyces cerevisiae może więc pozytywnie wpływać na pracę jelit.
Brazylijscy naukowcy przeprowadzili badanie, w którym oceniali wpływ probiotyków drożdżowych na strawność diety, metabolity fermentacyjne i mikrobiotę kałową psów, którym zmieniano dietę. Grupę 16 psów podzielono na dwa zespoły: bez probiotyku i z probiotykiem. W grupie psów, która otrzymywała probiotyk, zaobserwowano niższy wskaźnik dysbiozy, wyższą liczebność bakterii z rodzaju Bifidobacterium i Turicibacter oraz mniejszą liczebność bakterii z rodzaju Lactobacillus i Escherichia coli. Wyniki badań sugerują więc, że preparaty probiotyczne zawierające S. cerevisiae mogą korzystnie wpływać na funkcjonowanie jelit psów poprzez modulowanie mikrobioty jelitowej oraz poprawianie integralności jelit, powodując mniejszy dyskomfort trawienny przy zmianie diety. Niektórzy badacze uważają, że zmniejszenie liczby bakterii chorobotwórczych wynika ze zdolności ściany komórkowej drożdży do wiązania i inaktywacji tych bakterii. Ponadto istnieją badania, w których u psów suplementowanych drożdżami stwierdzono wyższe stężenie immunoglobuliny A w jelicie cienkim, która odgrywa w jelicie ochronną rolę. Obecne w drożdżach glukany mogą poprawić również strawność składników odżywczych dzięki możliwości modyfikacji szybkości pasażu w jelicie cienkim. W efekcie pasaż jest spowolniony, a czas kontaktu treści pokarmowej z enzymami jest wydłużony, dzięki czemu strawność składników odżywczych może być wyższa. Ponadto drożdże produkują enzymy, takie jak amylazy, proteazy i lipazy, dzięki którym mogą modulować strawność składników odżywczych. Aspekty te wymagają jednak dalszych badań z większą liczbą powtórzeń, które potwierdzą potencjalny wpływ S. cerevisiae na jelita zwierząt. Wyniki badań w literaturze są zmienne, czasem wręcz sprzeczne. Warto podkreślić, że w przypadku psów drożdże mogą poprawiać smakowitość posiłków, dzięki czemu zwierzęta będą chętniej je spożywały.
Wzmocnienie układu odpornościowego – beta-glukany
Beta-glukany to znane stymulatory odporności. Są to bioaktywne naturalne polisacharydy, które znajdują się w ścianach komórkowych drożdży, roślin i bakterii. Działanie immunomodulujące zaobserwowano w przypadku 1,3/1,6 beta-glukanów pochodzących od drożdży. Wykazano, że beta-glukany mogą modulować zmiany w odporności, dzięki którym podatność na infekcje zmniejsza się. Wielu autorów badań naukowych wykazało, że produkty drożdżowe mogą wpływać na stężenie płytek krwi oraz populację białych krwinek, a nawet na zdolność komórek do fagocytozy, wydzielanie cytokin pro- i przeciwzapalnych oraz stężenie białek ostrej fazy. Modulujące działanie drożdży na układ immunologiczny może być pomocne w leczeniu niektórych chorób. Przypuszcza się również, że suplementacja beta-glukanów pochodzących z S. cerevisiae może wpływać na odpowiedź humoralną na szczepienie, wpływając na IgA i IgM. Liczba badań oceniających modulację układu odpornościowego u psów i kotów jest jednak ograniczona, więc tak jak w przypadku wpływu drożdży na funkcjonowanie układu pokarmowego potrzeba więcej prac naukowych, które będą potwierdzały uzyskane do tej pory wyniki.
Drożdże – bomba nie tylko witaminowa
Drożdże niewątpliwie stanowią bogactwo witamin, zwłaszcza B1, B2, B5, B6, B9 i B12. Zawierają też wiele substancji mineralnych, takich jak fosfor, chrom, magnez, cynk, żelazo, potas. Są także źródłem selenu, który jest niezbędny do prawidłowego przebiegu szlaków metabolicznych i potrzebny m.in. do prawidłowego metabolizowania hormonów tarczycy. Jego niedobór prowadzi także do osłabienia układu odpornościowego oraz nerwowego.
Kiedy warto podawać zwierzętom drożdże?
Drożdże mogą stanowić dodatek do diety psa i kota niezależnie od wieku i wielkości. Należy bezwzględnie pamiętać o tym, że nie powinno się używać w suplementacji drożdży żywych, ponieważ ich stosowanie może powodować niepożądane objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak wzdęcia, niestrawności, a nawet skręt jelit. Stąd też drożdże, które powszechnie można spotkać w sklepach spożywczych nie nadają się do suplementacji dla zwierząt, ponieważ są to właśnie drożdże aktywne. Ponadto należy wybierać preparaty dedykowane dla danego gatunku zwierzęcia. Suplementacja drożdżami browarniczymi jest szczególnie zalecana czworonogom będącym na diecie BARF oraz zwierzętom z obniżoną odpornością lub problemami z okrywą włosową. Z tego względu suplementacją drożdżami warto zainteresować się, gdy u psa lub kota zaobserwuje się matową sierść, która może wypadać. Drożdże mogą być również pomocne przy leczeniu ropnych, nawracających zapaleń skóry.
Przeciwwskazania
Drożdże browarnicze są bezpiecznym suplementem, jednak istnieją sytuacje, w których ich stosowanie jest nie zalecane. Jednym z przeciwwskazań jest alergia lub nietolerancja pokarmowa na drożdże. Przeciwwskazanie stanowią również niektóre choroby wymagające specjalistycznej diety. Wysuszone drożdże browarnicze są bogate w białko, z tego względu należy uważać z ich suplementacją. Takie sytuacje należy skonsultować z lekarzem weterynarii lub dietetykiem zwierzęcym.
Podsumowanie
Drożdże stanowią wartościowy dodatek w diecie psów i kotów. W literaturze naukowej uzyskano obiecujące wyniki, w tym stwierdzono modulację mikrobioty jelitowej z potencjalnym wzrostem liczby bakterii z rodzaju Bifidobacterium lub Lactobacillus, zmniejszenie liczby bakterii potencjalnie chorobotwórczych oraz wzmocnienie układu odpornościowego. Ich regularna suplementacja może więc podnieść odporność zwierzęcia oraz poprawić kondycję okrywy włosowej. Rynek zoologiczny obecnie oferuje wiele suplementów zawierających drożdże. Szeroka gama produktów na bazie drożdży, które można wykorzystać jako prebiotyk, probiotyk lub postbiotyk cieszy się dużym zainteresowaniem. Wiele badań opiera się na ludziach i zwierzętach gospodarskich, więc potrzebne są badania z udziałem zwierząt domowych, których wyniki pozwolą zrozumieć sposób działania S. cerevisiae na ich organizmy.
Bibliografia:
Bastos T.S., Menezes Souza C.M., Legendre H., Richard N., Pilla R., Suchodolski J.S., de Oliveira S.G., Lesaux A., Felix A.P. (2023), Effect of yeast Saccharomyces cerevisiae as a probiotic on diet digestability, fermentative metabolites and composition and functional potential of the fecal microbiota of dogs submitted to an abrupt dietary change, Microorganisms; 11(2): 506.
Davenport G.M., Block S.S., Adolphe J.L. (2023), Effects of extruded pet foods containing dried yeast (Saccharomyces cerevisiae) on palatability, nutrient digestibility, and fecal quality in dogs and cats, Translational Animal Science, 7(1), txad107.
Gibson G.R., Hutkins R., Sanders M.E, Prescott S.L., Reimer R.A., Salminem S.J. et all. (2017), Expert consensus document: the international scientific association for probiotics and prebiotics (ISAPP) consensus statement on the definitione and scope of prebiotics, Nat Rev Gastroenterol Hepatol.; 14: 491–502.
Haladová E., Mojžišová J., Smrčo P., Ondrejková A., Vojtek B., Prokeš M., Petrovová E. (2011), Immunomodulatory effect of glucan on specific and nonspecific immunity after vaccination in puppies, Acta Vet Hung.; 59(1): 77–86.
Lin C.Y., Carroll M.Q., Miller M.J., Rabot R., Swanson K.S. (2020), Supplementation of yeast Cell Wall fraction tends to improve intestinal health in adult dogs undergoing an abrupt diet transition, Front. Vet. Sci., 7, 597939.
Lin C.Y., Alexander C., Steelman A.J., Warzecha C.M., De Godoy M.R., Swanson K.S. (2019), Effects of a Saccharomyces cerevisiae fermentation product on fecal characteristics, nutrient digestibility, fecal fermentative end-products, fecal microbial populations, immune function, and diet palatability in adult dogs, Journal of animal science, 97(4), 1586–1599.
Maturna M., Castillejos L., Martin-Orue S.M., Minel A., Chetty O., Felix A.P., Lesaux A.A. (2023), Potential benefits of yeast Saccharomyces and their derivatives in dogs and cats: a review, Frontiers in Veterinary Science; 10: 1279506.
Nguyen T.H., Fleet G.H., Rogers P.L. (1998), Composition of the cell walls of several yeast species, Appl Microbiol Biotechnol.; 50: 206–212.
Rychlik A., Nieradka R., Kander M., Nowicki M., Wdowiak M., Kołodziejska-Sawerska M. (2013), The effectiveness of natural and synthetic immunomodulators in the treatment of inflammatory bowel disease in dogs, Acta Vet Hung.; 61(3): 297–308.
