Bardzo wiele sklepów zoologicznych ogranicza w swojej ofercie wybór drobnych gryzoni do chomików, myszoskoczków i myszy. Tymczasem współczesny rynek oferuje również wiele innych ciekawych gatunków o przystępnej cenie, oryginalnym wyglądzie i zachowaniu. Poniżej przedstawimy dwa z nich: tłustogona afrykańskiego i suwaka egipskiego oraz wskazujemy produkty, które warto wraz z nimi polecać.
Tłustogon afrykański
(Pachyuromys duprasi)
Pochodzenie: północna część Afryki od Algierii po zachodni brzeg Nilu. Preferuje tereny piaszczyste lub skaliste stepowe i półpustynne z ubogą szatą roślinną.
Długość: do 10 cm (plus ogon 5-6 cm).
Wygląd: przypomina dużą, masywną szarą mysz pozbawioną szyi. Charakterystyczny jest niezbyt długi, gruby ogon (zwierzę odkłada w nim zapasy tłuszczu stanowiące rezerwę energetyczną oraz wody i soli mineralnych) oraz ogromne, czarne oczy. Kończyny są słabo owłosione, nieproporcjonalnie chude. Podobnie jak u innych gryzoni samce można odróżnić od samic po wyglądzie ich zewnętrznych otworów płciowych.
Charakterystyka: w naturze zwierzęta te żyją w małych koloniach zamieszkując wykopane przez siebie głębokie na ok. 1 m nory. Wykazują aktywność nocną, ale żerują również rankiem i po południu. W przerwach między aktywnością zapadają w głęboki sen. W niewoli najlepiej pielęgnować je pojedynczo, gdyż potencjalne utarczki między poszczególnymi członkami stada mogą zakończyć się poważnymi obrażeniami ciała. Zwierzęta te są łagodne i łatwo przyzwyczajają się do człowieka. Uczą się też kojarzyć fakty (np. otwieranie drzwiczek z karmieniem). Potrafią też nauczyć się prostych sztuczek.
Pomieszczenie: dla pojedynczego osobnika wystarczy klatka lub terrarium o wymiarach dna 50×40 cm. Wysokość nie ma znaczenia ponieważ tłustogony słabo się wspinają. Podłoże może stanowić piasek, drobny pelet drzewny, trociny lub mieszanina trocin i siana (ściółka musi dobrze chłonąć mocz). Pomieszczenie należy zaopatrzyć w poidło, miskę na pokarm oraz domek (najlepiej drewniany). Można też umieścić w nim niewielki kołowrotek, koniecznie o pełnej bieżni. Wystrój mogą stanowić tekturowe rurki w których zwierzak będzie się z upodobaniem chował. Jeśli chcemy pielęgnować więcej niż jednego osobnika (ryzykowne) pomieszczenie musi mieć co najmniej 100 cm długości i obfitować w liczne kryjówki w których słabszy okaz będzie mógł znaleźć schronienie przed nadmierną agresją współmieszkańców.
Pokarm: te wszystkożerne gryzonie w naturze żywią się drobnymi bezkręgowcami, takimi jak owady i pajęczaki, na które z zapałem polują oraz nasionami i suchymi częściami roślin. W warunkach hodowli należy podawać im suchy pokarm dla gryzoni (mieszaninę ziaren dla chomików, myszoskoczków lub myszy) oraz duże ilości owadów karmowych, takich jak larwy mącznika lub drewnojada, świerszcze, karaczany a nawet szarańczę. Dodatkowo można podawać niewielkie ilości suchej karmy dla psów (najlepiej w wersji „light”) oraz susze roślinne (koniczyna, lucerna) i niewielkie ilości zielonych roślin oraz warzyw i owoców (marchew, jabłko, kapusta pekińska, cykoria). Zwierzęta są bardzo żarłoczne, zwłaszcza jeśli chodzi o żywe owady, ale nie należy ich przekarmiać! Nie wolno zapominać o stałym dostępie do świeżej, często zmienianej wody.
Rozmnażanie: gryzonie te bezproblemowo mnożą się w niewoli. W celu uzyskania młodych należy połączyć samca i samicę w jednym pomieszczeniu. Ze względu na możliwość wystąpienia agresywnego zachowania należy kontrolować sytuację i w razie potrzeby interweniować. Nowo połączone osobniki wykonują charakterystyczny taniec stając na tylnych łapkach i wydając piskliwe dźwięki. Po kopulacji samicę najlepiej odseparować od samca. Ciąża trwa ok. 3 tygodni i świadczy o niej szybko powiększający się brzuch samicy. Dorodna samica może urodzić nawet 9 młodych. Są one bardzo drobne, nagie i ślepe. Pierwsze dwa tygodnie spędzają w gnieździe, a następnie zaczynają z niego wychodzić. Ponieważ zaniepokojona matka może zjeść w stresie swoje młode terrarium powinno stać w zacisznym miejscu, przez pierwsze dwa tygodnie po porodzie nie należy wymieniać w nim ściółki, a wszelkie czynności pielęgnacyjne ograniczyć do minimum. Samicy należy zapewnić wartościowy, wysokokaloryczny pokarm. Po 5-6 tygodniach młode są już samodzielne i można je oddzielić od matki. Niestety, tłustogony należą do zwierząt krótkowiecznych. W naturze żyją nie dłużej niż 2 lata – w niewoli do 4 lat.
Uwaga! Ogon tłustogona jest kruchy i wrażliwy na uszkodzenie lub oderwanie dlatego nie należy za niego chwytać.
CITES: nie wymaga.
Wraz z tłustogonem klient kupuje: terrarium lub klatkę, domek, kołowrotek o pełnej bieżni, poidło, miskę.
Klient wraca po: pokarm (dla chomików, myszoskoczków lub myszy), owady karmowe, podłoże, siano, suszone zioła.
Suwak egipski
(Gerbillus perpallidus)
Pochodzenie: gatunek endemiczny zamieszkujący tzw. Depresję Kattara do Damietty nad wschodnim ramieniem Nilu w północno-zachodnim Egipcie.
Długość: do 10 cm (plus ogon 13-15 cm).
Wygląd: przypomina nieco popularne w sklepach myszoskoczki mongolskie. Różni się od nich posiadaniem bardzo długiego, nagiego, cienkiego ogona. Grzbiet i boki są płoworude, zaś brzuch, łapy i obwódki oczu śnieżnobiałe. Podeszwy łap, dla ochrony przed gorącym piaskiem, pokrywają włosy.
Charakterystyka: o zwyczajach tych gryzoni w naturze wiadomo stosunkowo niewiele. Przypuszcza się, że prowadzą stadny tryb życia w grupach złożonych z jednego samca i kilku samic. Charakteryzują się nocną aktywnością. W niewoli najlepiej pielęgnować je w parach lub haremach składających się z jednego samca i dwóch lub więcej samic. Nie należy łączyć ze sobą dwóch samców, bowiem prowadzi to do krwawych walk. Zwierzęta te są bardzo łagodne i przyjacielskie względem człowieka i szybko się oswajają. Lubią być brane na ręce i głaskane, typowym zachowaniem jest wtedy delikatne podszczypywanie skóry rąk opiekuna mające imitować zabieg czyszczenia futerka.
Pomieszczenie: dla pary suwaków wystarczy klatka lub terrarium o wymiarach dna 50 na 40 cm, dla grypy haremowej musi mieć min. 80 cm długości. Podłoże powinny stanowić trociny lub dobrej jakości drobny pelet drzewny. Pomieszczenie należy wyposażyć w poidło smoczkowe oraz miseczkę na pokarm. Wystrój pomieszczenia mogą stanowić gałęzie oraz tekturowe rurki zapewniające gryzoniom kryjówki. W klatce lub terrarium można też umieścić niewielki kołowrotek, ale koniecznie o pełnej bieżni.
Pokarm: suwaki egipskie są wszystkożerne, ale z przewagą pokarmu roślinnego. W naturze żywią się głównie nasionami i suchymi częściami roślin uzupełniając jarską dietę chwytanymi drobnymi bezkręgowcami. W warunkach hodowlanych podstawę jadłospisu powinna stanowić dobrej jakości mieszanka ziaren (dla chomików, myszoskoczków lub myszy/szczurów). Jako uzupełnienie można podawać świeże zioła, takie jak mniszek lekarski czy bazylia, a także kapustę pekińską i cykorię. Niezbędny jest dodatek niewielkiej ilości białka zwierzęcego w postaci żywych owadów i ich larw (larwy mącznika, drewnojada, świerszcze, szarańcza). W zastępstwie można podać niedużą porcję suchej karmy dla kotów, psów lub fretek.
Rozmnażanie: w naturze suwaki rozmnażają się raz w roku w kwietniu i maju. Bezproblemowo mnożą się w niewoli. Ciąża trwa 20-22 dni. Młodych w miocie bywa od 1 do 8 (przeważnie 4-5). Rodzą się bardzo małe, nagie i ślepe. Po ok. 16 dniach otwierają oczy i są już porośnięte sierścią. Samica karmi je do ok. 30 dnia życia. Młode w pełni usamodzielniają się w wieku ok. 2 miesięcy. Gryzonie te w naturze żyją przypuszczalnie nie dłużej niż 3-3,5 roku – w niewoli nawet 5,5 roku.
Uwaga! Ponieważ suwaki pochodzą z gorących terenów pustynnych są stosunkowo wrażliwe na niskie temperatury. Dlatego klatka lub terrarium powinny stać w ciepłym pomieszczeniu i z dala od przeciągów. Zignorowanie tego zalecenia naraża zwierzęta na przeziębienie!
CITES: nie wymaga.
Wraz z suwakiem klient kupuje: terrarium lub klatkę, kołowrotek o pełnej bieżni, poidło, miskę, gałęzie do wystroju pomieszczenia.
Klient wraca po: pokarm (dla chomików, myszoskoczków lub myszy), owady karmowe, podłoże, siano.
