Rośliny akwariowe in vitro – dlaczego warto polecać je klientom?

Rośliny in vitro – co to takiego?
Rośliny akwariowe in vitro – w żelu można już nabyć w dużej części sklepów zoologicznych. Są świetną alternatywą dla roślin w koszyczkach z wełną mineralną. Tak jak można było przypuszczać, zyskują coraz większe grono zwolenników, zarówno wśród sprzedawców jak i klientów. W czym tkwi ich fenomen? Są to rośliny, które ułatwiają pracę sprzedawcom oraz zachęcają swoimi zaletami kupujących. Pomimo że dla wielu rośliny w żelu są nowością to historia ich produkcji sięga daleko w przeszłość. Technologia in vitro zaczęła być wykorzystywana do produkcji komercyjnej roślin w drugiej połowie XX wieku. Rozmnażane były głównie rośliny ozdobne i uprawne. Komórki, z których są zbudowane rośliny charakteryzują się ogromnym potencjałem regeneracyjnym. Teoretycznie z każdej pojedynczej komórki można otrzymać kompletną roślinę! Umieszczając sterylny fragment rośliny (pozbawiony za pomocą odpowiednich technik wszelkich bakterii, grzybów i wirusów) w żelu możemy uzyskiwać od kilku do kilkudziesięciu nowych pędów. Jest to wynik nie do osiągnięcia w akwarium, czy na plantacji. Żel jest mieszaniną makro- i mikroelementów, roślinnych regulatorów wzrostu, agaru oraz innych substancji niezbędnych do wzrostu roślin. Dla poszczególnych gatunków trzeba dobrać indywidualną recepturę żelu. Jest to dość żmudna praca, ale efekty dają powody do dumy, kiedy z kawałka łodygi lub liścia po miesiącu otrzymujemy kilkadziesiąt roślin gotowych do posadzenia w akwarium. Uzyskane rośliny są genetycznie wiernymi kopiami rośliny rodzicielskiej. Do rozmnażania in vitro wybierane są tylko najlepsze osobniki z populacji, tak aby namnażać tylko elitę. Muszą to być rośliny zdrowe, charakteryzujące się silnym wzrostem, odpornością na choroby. Tą metodą można otrzymać w bardzo krótkim czasie ogromną liczbę kopii wybranej rośliny.

Korzyści dla sklepów
Przede wszystkim rośliny in vitro w stosunku do roślin w koszyczkach wygrywają pod kątem przechowywania, formy w jakiej są sprzedawane oraz zmniejszenia zaangażowania sprzedawcy! Rośliny te są łatwe w przechowywaniu i ekspozycji na półce sklepowej. Stosując się do kilku prostych wskazówek można przechowywać je nawet kilka tygodni bez strat na jakości! Najważniejsza jest temperatura. Generalnie można powiedzieć, że im chłodniejsze jest miejsce przechowywania roślin, tym ich żywotność jest dłuższa. Wiąże się to ze zwolnieniem metabolizmu roślin. Pomimo że są w plastikowym kubeczku i praktycznie już nie rosną to cały czas przeprowadzają podstawowe procesy życiowe, w tym oddychanie, wydalanie do pożywki – żelu metabolitów wtórnych, które w dużej koncentracji prowadzą do brązowienia żelu. Jeżeli temperatura jest niska to rośliny o wiele wolniej metabolizują i wolniej wydalają metabolity do pożywki. Czas przechowywania wydłuża się. Optymalna temperatura to 18-20°C. Rośliny powinny mieć też zapewnioną odpowiednią ilość światła. Zaleca się użycie źródła światła ok. 3250 lumenów na metr kwadratowy półki. Zwykła świetlówka przemysłowa, czy LEDy również spełnią to zadanie.
Jest pewne grono roślin dość trudnych w uprawie, które oferowane są wyłącznie w żelu. Dlaczego? W kaskadzie rośliny te bardzo szybko by się „zepsuły” ze względu na zazwyczaj kiepskie nawożenie, brak podawania CO2 oraz zbyt słabe oświetlenie. Proste i trudne gatunki w formie żelowej przechowują się tak samo łatwo! Gatunki o skrajnie przeciwnych wymaganiach w akwarium w in vitro mogą być przechowywane na tej samej półce. Kubeczków z roślinami nie można otwierać. Jeżeli do środka dostanie się powietrze z zewnątrz wraz z bakteriami, grzybami to w rezultacie zaczną wykorzystywać substancje odżywcze w żelu do własnego wzrostu. Należy pamiętać, że komórki roślinne dzielą się znacznie wolniej niż komórki grzybów i bakterii. Przez to grzyby bardzo łatwo wygrywają konkurencję o substancje odżywcze i zawartość pojemniczka może po prostu spleśnieć. Roślin w żelu nie trzeba podlewać. Nie trzeba ich czyścić z glonów ponieważ ich nie mają i dopóki nie włoży się ich do wody nie mają prawa pojawić się na nich glony. Raz postawione na półce mogą czekać na zakup podobnie jak pokarm dla ryb, nawóz lub inne produkty. Przechowywanie roślin w koszyczkach w tradycyjny sposób w „kaskadzie” jest dość kosztowne i czasochłonne. Wymaga ono znacznych nakładów na opłaty za elektryczność (oświetlenie, filtracja zbiorników), a także zużycia dużych ilości wody oraz prac serwisowych przy czyszczeniu zbiorników ekspozycyjnych. Bardzo często rośliny układane są gęsto, a w takich warunkach dostęp światła do niższych partii roślin jest ograniczony. Rośliny zaczynają tracić liście, stają się mało atrakcyjne dla klientów i ostatecznie generują straty. Przezroczyste opakowanie, w którym sprzedaje się rośliny in vitro umożliwia kupującemu obejrzenie i ocenę jakości towaru, a następnie podjęcie decyzji o zakupie najładniejszych okazów. W przypadku roślin w koszyczku klient nie ma możliwości obejrzenia konkretnego egzemplarza. Musi prosić o pomoc sprzedawcę. Pomimo że rośliny w koszyczkach są zaopatrzone w etykiety to opis z reguły znajduje się na odwrocie. Klient nie jest w stanie odczytać z etykiety informacji na temat wymagań rośliny bez proszenia sprzedawcy. Etykiety umieszczone na opakowaniach roślin in vitro zawierają niezbędne informacje, które w znaczącym stopniu ułatwiają akwaryście proces decyzyjny. Dodatkowo stopień trudności oznaczany jest różnymi kolorami. Zaangażowanie sprzedawcy sprowadza się do minimum, a zaoszczędzony czas można przeznaczyć na inne czynności. Koszty związane z przechowywaniem roślin akwariowych w żelu ograniczają się tylko do zużycia energii elektrycznej do oświetlenia. Redukujemy koszty zużycia wody, pracy sprzedawcy przy serwisie kaskady, doradzaniu odpowiedniej rośliny dla klienta, wyciąganiu roślin z wody, pakowaniu w worki foliowe. Roślina w żelu może sprzedać się sama!