Karmy „human grade” czyli marketing w pogoni za bogatym klientem

Nowe trendy w żywieniu psów i kotów – skąd się biorą?

Bez wątpienia trendy te są nieco inne w Europie Zachodniej niż w Europie Środkowej i Wschodniej, co wynika ze stopnia nasycenia rynku karmami komercyjnymi i zamożności właścicieli zwierząt. Europa Zachodnia powoli nastawia się na produkty, które można połączyć przymiotnikiem „naturalne” i w przypadku których klienci dokładnie wiedzą, co jest w opakowaniu. Innymi słowy, zmienia się zupełnie sposób postrzegania karm dla zwierząt towarzyszących: to już nie jest tylko i wyłącznie produkt, który spełnia potrzeby żywieniowe psów czy kotów, ale ma posiadać te wszystkie właściwości, jakie są typowe dla pokarmu dla ludzi. Karmy muszą więc zawierać składniki pokarmowe o najwyższej jakości, mają dostarczać odpowiednich ilości składników odżywczych i energii, mają zapewniać zwierzętom odpowiednie (choć nie do końca wiadomo jakie) doznania sensoryczne i najlepiej byłoby, aby zwierzę jedząc taką karmę miało świadomość przeżywania „wyjątkowych chwil”. Niestety, w przypadku podawania suchej karmy wcale nie jest łatwo taki efekt osiągnąć, ponieważ ekstrudowana karma sucha w większości przypadków jest do siebie bardzo podobna, zaś najważniejsze różnice między różnymi produktami polegają na kształcie i wielkości krokieta karmy oraz ewentualnie zapachu gotowego produktu. Dlatego marketing większości marek karm stawia sobie za cel, aby pokazać to, czego nie da się zobaczyć gołym okiem, czyli odwołuje się do rzeczy, które stoją za sposobem wyprodukowania karmy – wyborem surowców, sposobem ich przygotowania do produkcji i sposobem zbilansowania, oczywiście dostosowanym do potrzeb zwierzęcia. Dlatego, patrząc na ogromną ilość karm naturalnych czy holistycznych, bardzo łatwo można zauważyć, że kluczem do tego rodzaju strategii marketingowych jest przede wszystkim odpowiedni dobór surowców – bez właściwych surowców w karmie nie da się skonstruować odpowiedniego przekazu dla potencjalnego klienta.

Surowce w karmach dla psów i kotów

Historycznie rzecz ujmując produkcja komercyjnych karm dla psów i kotów była od samego początku sposobem zagospodarowania wartościowych odpadów pochodzących z produkcji żywności dla ludzi (produkty pochodzenia zarówno zwierzęcego jak i roślinnego) jak również sposobem wykorzystania tej żywności, która nie była już zdatna do spożycia przez ludzi, ale była jeszcze bezpieczna i mogła być spożyta przez zwierzęta. Dlatego początkowo duże marki karm komercyjnych powstawały często jako odnogi wielkich koncernów produkujących żywność dla ludzi. Z czasem to się jednak zmieniło – ludzie zaczęli wydawać na karmy coraz więcej pieniędzy, ich produkcja przestała być już formą zagospodarowania odpadów, a stała się osobną branżą przemysłu. I wtedy też producenci zaczęli się interesować surowcami o coraz wyższej jakości, które do tej pory były stosowane wyłącznie w produkcji żywności dla ludzi. Po prostu cena karmy wzrosła na tyle, że można było zacząć wykorzystywać przy tworzeniu receptur surowce znacznie droższe. A ponieważ świadomość klientów także stawała się coraz większa okazało się, że jest na rynku zainteresowanie produktami przygotowanymi nie tylko z surowców „egzotycznych” (np. mięso z kangura), ale także surowców klasycznych o bardzo wysokiej jakości. Tego rodzaju zmiany doprowadziły do momentu, w którym niektórzy producenci zaczęli podkreślać w swoim przekazie marketingowym, że oferowane przez nich produkty zawierają surowce o tzw. human grade – czyli o jakości typowej dla surowców przeznaczonych do spożycia przez ludzi. Tego rodzaju deklaracja jednoznacznie ma sugerować, że produkty human grade są jakościowo lepsze, ponieważ zawierają dokładnie to samo, co zawiera pokarm dla ludzi, a z drugiej strony daje do zrozumienia, że produkty nie będące human grade zawierają surowce, których nikt by nigdy nie dopuścił do produkcji pokarmów przeznaczonych dla ludzi, czyli w domyśle jakościowo gorsze. Niekiedy producenci powołują się nawet na przepisy prawne, które jednoznacznie klasyfikują surowce pochodzenia zwierzęcego na trzy kategorie, przy czym pierwsza kategoria jest przeznaczona dla spożycia przez ludzi i przez zwierzęta, kategoria druga jest przeznaczona wyłącznie do utylizacji, zaś trzecia może być wykorzystywana przy zachowaniu pewnych zasad do spożycia przez zwierzęta domowe, ale nie jest dopuszczana do spożycia przez ludzi. W efekcie bardzo blisko jest już do stwierdzenia, że jeżeli użyjemy do produkcji karmy dla zwierząt surowców kategorii pierwszej to jest to dokładnie taki sam pokarm jak dla ludzi, podczas gdy w przypadku przygotowania karmy z wykorzystaniem surowców kategorii trzeciej, to jest to karma z odpadów. Tak oczywiście nie jest, choć faktycznie prawnie nikt nie wymaga od producentów karm deklarowania z jakiego rodzaju surowców wyprodukowali oferowaną karmę. Zasada jest jednak prosta – im lepszą chcesz wyprodukować karmę, tym lepszych surowców musisz użyć – tego się nie da przeskoczyć.

Zainteresowanie surowcami human grade zwiększyła także znacznie możliwość produkcji karm ze znaczącą ilością składników świeżych. Wynika to z faktu, że faktycznie nikt na świecie nie produkuje mączki z kurczaka wykorzystując do tego celu wyłącznie np. piersi z kurczaka. W efekcie oczywiste jest, że mączka z kurczaka znajdująca się w karmie suchej zawiera mięso pochodzące z różnych fragmentów tuszki kurzej. Czy to jednak oznacza, że jest ona gorsza pod względem żywieniowym niż surowe piersi drobiowe? Nie będziemy mieli jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, dopóki nie porównamy ze sobą oryginalnych surowców, a tego nie jest w stanie zrobić żaden właściciel psa czy kota mając w ręku worek z gotowym produktem. Pytanie pozostaje więc otwarte. Ale dodatek surowców świeżych ma tę zaletę, że dodawany produkt zawiera kilkadziesiąt procent wody, jest stosunkowo ciężki i zawsze wagowo będzie wymieniany na początku listy składników w karmie. To ważne, bo właściciele zwierząt często zwracają uwagę na to, aby na liście składników pojawiły się na pierwszych miejscach surowce pochodzenia zwierzęcego. Wielu właścicieli analizuje bardzo dokładnie listy składników, z jakich wyprodukowano karmy, a od kilku lat na rynku widoczny jest trend zgodny z koncepcją tzw. clean label – czystej etykiety, według której produkt oferowany na rynku ma mieć łatwą do zrozumienia etykietę, a na której znajduje się krótka lista składników o znanych dla klienta nazwach, bez żadnych dodatkowych i niepotrzebnych substancji.