Zdrowa skóra, ale jak? Suplementy na skórę i sierść

Autor dr inż. Jacek Wilczak

Zakład Dietetyki, Katedra Nauk Fizjologicznych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

W ostatnich latach w żywieniu zwierząt towarzyszących człowiekowi pojawiły się takie same tendencje jak w przypadku żywienia człowieka. Duży nacisk jest przede wszystkim kładziony na stosowanie takich strategii i programów żywieniowych, które ograniczą powstawanie jednostek chorobowych lub dysfunkcji organizmu spowodowanych źle zbilansowaną dietą – i to niezależnie, czy jest to komercyjna dieta sucha lub mokra, czy pokarm przygotowywany w domu na bazie produktów spożywczych. Właściciele zwierząt najczęściej nie posiadają dostatecznej wiedzy na temat zasad prawidłowego żywienia zwierząt. Stąd też zaufanie do producentów karm gotowych i suplementów diety, którzy – ­dysponując wiedzą – mogą/mogliby wyznaczać trendy w racjonalizacji metod żywieniowych, oraz do lekarzy i dietetyków, którzy poprzez konstruowanie zbilansowanych diet mogą nie dopuszczać do powstawania chorób lub objawów np. ze strony skóry spowodowanych niedoborem lub nadmiarem składników odżywczych. 

W żywieniu zwierząt ze względu na nieuregulowane dotychczas zasady stosowania związków biologicznie czynnych dopuszcza się możliwość ich wykorzystania zarówno w przygotowywaniu gotowych karm, jak i w suplementach pokarmowych. Takie normy występują w produktach żywieniowych i suplementach wykorzystywanych w żywieniu człowieka. W krajach członkowskich UE status prawny żywności spełniającej specyficzne potrzeby żywieniowe jest regulowany obowiązującą dotychczas Dyrektywą 89/398 EEC. Zawiera ona definicję środków spożywczych specjalnego żywieniowego przeznaczenia, wymienia grupy środków spożywczych, które mogą być określane jako „dietetyczne”, oraz określa grupy żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego, dla których przepisy szczególne zostaną ustanowione w dyrektywach szczegółowych.

Specjalnym rodzajem produktu niebędącym żywnością, a zawierającym substancje zarówno odżywcze, jak i biologiczne czynne, są suplementy diety. Suplementy diety początkowo w swoim składzie mogły mieć tylko witaminy, sole mineralne, aminokwasy i białka, ale obecnie ich skład rozszerzono o surowce roślinne, wyciągi z nich przygotowane oraz wyizolowane składniki bioaktywne. Surowce roślinne zawierają bardzo dużo różnych składników i nie wszystkie zostały dotychczas poznane, dlatego też pojawiają się pewne wątpliwości, czy wprowadzenie na szeroką skalę tego typu produktów będzie bezpieczne.

Mimo wielu zalet suplementów diety, nie ma dotychczas wystarczających danych dotyczących skutków odległych stosowania tego typu preparatów. Nie ma dostatecznych danych na temat ich biodostępności czy interakcji z innymi składnikami pożywienia lub lekami syntetycznymi. Zalecane dzienne spożycie w celach profilaktycznych określono jak dotąd jedynie dla niektórych produktów naturalnych.

Szczególnie dużą popularnością wśród właścicieli psów i kotów cieszą się te suplementy, których deklaracja marketingowa skupia sią na poprawie funkcjonowania skóry i wyglądu sierści.

Dla zapewnienia prawidłowego wyglądu pokrywy włosowej psów i kotów niezmiernie ważne jest prawidłowe funkcjonowanie skóry jako tkanki, której wytworami są włosy i pazury. Jeżeli na skórę będą działały czynniki uszkadzające jej funkcje, to jest duże prawdopodobieństwo, że wystąpią dysfunkcje w wyglądzie włosów, sierści i pazurów. Dodatkowo dla właściciela psa wygląd pokrywy włosowej może świadczyć o niedoborach pokarmowych wybranych składników diety lub o toczącym się procesie chorobowym wewnątrz organizmu.

Składnikami diety, które mogą być elementem suplementów diety, a które posiadają udowodniony wpływ na funkcje skóry i pośrednio na kondycję jej przydatków, są:

1) białka, ze szczególnym wskazaniem na aminokwasy siarkowe

2) niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, szczególnie te z rodziny n-6 (właściwie ważny jest prawidłowy stosunek między kwasami n-6 a n-3)

3) składniki mineralne (cynk, siarka, miedź, wapń)

4) witaminy (szczególnie te, które regulują metabolizm białek oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach – A, E, karotenoidy)

5) związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego (polifenole, flawonoidy, fitostanole, lignany).

Teoretycznie, stosując w żywieniu psa, na każdym etapie jego życia, karmę zapewniającą pokrycie wszystkich składników odżywczych, nie powinniśmy obserwować zmian w wyglądzie pokrywy włosowej. Natomiast trzeba też pamiętać, że w życiu psa, np. w czasie różnych pór roku, wygląd sierści może ulegać zmianom. Wraz z tymi okresami może zmieniać się zapotrzebowanie na wybrane składniki odżywcze. Na przykład w czasie wymiany pokrywy włosowej ulega zwiększeniu zapotrzebowanie na białko ogólne – ze szczególnym nastawieniem na zawartość aminokwasów siarkowych oraz powinno się zwiększyć albo zacząć podawać wraz z dietą wielonienasycone kwasy tłuszczowe w postaci cennych bioolejów: oleju z nasion wiesiołka, ogórecznika czy rokitnika.

Należy jednak pamiętać, że efekt w postaci poprawy wyglądu sierści nie będzie natychmiastowy, gdyż składniki pożywienia, aby mogły wpływać na funkcje skóry, podlegają takim samym przemianom metabolicznym i biochemicznym, jak każde inne składniki odżywcze. Trzeba też wspomnieć, że wchłanianie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych jest bardziej zrównoważone, jeżeli będą one pochodziły z hydrolizy trójglicerydów, w skład których wchodzą kwasy tłuszczowe. Źródłem trójglicerydów są z kolei tylko i wyłącznie mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Ale jeśli traktować suplementację diety jako rozwiązanie doraźne w poprawie funkcji skóry, wolne kwasy tłuszczowe pochodzące z olejów powinny być rozpatrywane łącznie z tymi pochodzącymi z diety. Dodatkowo muszą być podawane systematycznie przez dłuższy czas po to, aby miały szanse wpłynąć na fizjologię i biochemię skóry. Na przykład suplementacja diety kwasami tłuszczowymi wielonienasyconymi powinna być prowadzona minimum przez 6–8 tygodni po to, aby zaobserwować pozytywny efekt i utrwalić efekt działania tych składników.

Jeżeli stosując w żywieniu psa konkretną karmę (bez względu na jej rodzaj), zaobserwujemy jakiekolwiek zmiany w wyglądzie sierści, pies zacznie nietypowo się zachowywać (drapać, ocierać itp.), powinno się zmienić karmę na inną, gdyż istnieje prawdopodobieństwo, że dana karma jest deficytowa w ważne dla funkcjonowania skóry składniki lub zawiera czynniki działające drażniąco.

Rola kwasów tłuszczowych w utrzymaniu prawidłowej funkcji skóry

Skóra, jak każdy organ zbudowana jest z podstawowej jednostki strukturalnej, jaką jest komórka. Warstwę zewnętrzną każdej komórki stanowi błona komórkowa, która ogranicza zarówno całą komórkę, jak i poszczególne przedziały komórkowe (np. jądro, mitochondria, lizosomy). Działa ona jako selektywnie przepuszczalna bariera, umożliwiając zróżnicowanie wewnętrznego środowiska komórki lub organelli w stosunku do otoczenia.

Dwoma podstawowymi składnikami budującymi błonę są białka i lipidy, a ich proporcje różnią się w poszczególnych typach komórek. Błona komórkowa tkanki nabłonkowej (z której składa się skóra) jest zbudowana tak, aby stanowić szczelną barierę przed działaniem czynników środowiskowych. Komórka buduje swoje struktury z takich kwasów, jakie są dostarczane w pożywieniu. Błony komórkowe zbudowane z wielonienasyconych kwasów tłuszczowych są płynne, elastyczne, nie pękają i dzięki temu prawidłowo funkcjonują. Gdy dieta składa się głównie lub wyłącznie ze zwierzęcych tłuszczów nasyconych, wówczas błony są cieńsze, mniej płynne, sztywne i mało elastyczne, utrudnia to prawidłowy przepływ substancji z i do komórki.

Płynność błony warunkuje takie właściwości komórki, jak odkształcalność, stabilność osmotyczna i mechaniczna, dyfuzja tlenu i działanie receptorów błonowych. Utrzymanie stałej, określonej płynności błon jest jedną z najważniejszych funkcji życiowych komórki. Długotrwałe niedobory nienasyconych kwasów tłuszczowych mogą prowadzić do zakłóceń wielu procesów życiowych. Zasadnicze znaczenie dla naszego organizmu mają kwasy zawierające dwa lub więcej wiązań podwójnych. Są to nienasycone kwasy tłuszczowe.

Wyróżnia się trzy znaczące dla funkcji skóry kwasy tłuszczowe: linolowy, linolenowy, arachidonowy i niektóre ich pochodne. Zespół tych kwasów pełni ważną funkcję w gospodarce lipidowej naskórka i produkcji sebum. Stanowią one składnik cementu międzykomórkowego warstwy rogowej. Występują w lipidach skóry i tkance podskórnej. Ich niedobór prowadzi do nadmiernego złuszczania się i przepuszczalności naskórka, zaburzeń procesu keratynizacji. Skóra staje się wysuszona, szorstka, a pazury i włosy łamliwe.

Zmiany skórne dają oznaki pierwszych niedoborów nienasyconych kwasów tłuszczowych. Objawy ich braku są bardziej nasilone u osobników młodych niż u dorosłych. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe pomagają w odbudowie płaszcza lipidowego naskórka, normalizują jego fizjologiczne właściwości ochronne. W naskórku jest też wytwarzany z kwasu linolowego produkt pochodny, który jest regulatorem proliferacji (podział i różnicowanie komórek) naskórka. Hyperproliferacja (nadprodukcja komórek) naskórka prowadzi do łuskowatości skóry. Objaw ten można zlikwidować lub złagodzić, zwiększając w diecie zawartość kwasu linolowego.

Dobrze przyswajalny zespół tłuszczów równoważy poziom nawilżenia i natłuszczenia, co zapobiega zarówno suchości, jak i łojotokowi skóry. Ma to istotne znaczenie w hamowaniu powstawania zmian charakterystycznych dla toczącego się procesu zapalnego. Dzięki utrzymaniu odpowiedniego nawilżenia spowalniają się także procesy starzenia skóry. Nienasycone kwasy tłuszczowe zapobiegają również powstawaniu stanów zapalnych, rumieniowi, uczuciu swędzenia, przyspieszają gojenie się ran. W okresie zimowym zapobiegają pękaniu skóry we wrażliwych okolicach łap.

Wspominając o znaczeniu niezbędnych kwasów tłuszczowych w diecie psa, nie sposób pominąć ich znaczenia w procesie regeneracji tkanek. Niezakłócony przebieg wszystkich zachodzących w komórkach procesów biochemicznych jest ściśle uzależniony od prawidłowej budowy ich błony komórkowej, a dominującą rolę odgrywają tutaj wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Dlatego we wszystkich przypadkach, kiedy doszło do uszkodzenia narządów, nie ma możliwości ich szybszej i prawidłowej regeneracji bez dostarczenia składników niezbędnych dla ich odbudowy.

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe pomagają w leczeniu lub łagodzą objawy różnych schorzeń i chorób skóry, np. łuszczycy, atopowego zapalenia skóry, egzem. Wyniki długoletnich obserwacji wskazują na to, że zastosowanie jako leczenia wspomagającego przy łuszczycy oleju z wiesiołka (kwasy tłuszczowe z rodziny n-6) wraz z adekwatną dawką przeciwutleniaczy prowadzi do znacznie większej poprawy w stanie klinicznym niż inne sposoby postępowania leczniczego. Nie obserwuje się przy tym efektów ubocznych, z których najpoważniejszy problem stanowi uszkodzenie wątroby wywołane stosowaniem dużych dawek retinoidów. Atopowe zapalenie skóry jest najczęstszym chronicznym schorzeniem skóry o charakterze wypryskowym. Mimo że dokładna etiopatogeneza nie jest znana, stosowanie kwasu gamma-linolenowego jest bardzo efektywne w leczeniu.

Niedobory nienasyconych kwasów tłuszczowych prowadzą do stanów chorobowych nie tylko samej skóry, lecz także jej przydatków. Pazury stają się łamliwe, jednocześnie spowolniony jest ich wzrost. Może dojść do rozwarstwiania się płytek oraz powstania plamek. Jeśli chodzi o pokrywę włosową, skutki niedoboru tych kwasów mogą się objawić przez wypadanie, łamliwość, brak połysku, a nawet pojawienie się fragmentów martwego naskórka.

Jakość białka w diecie a zdrowie skóry

Składnikiem diety, którego jakość determinuje funkcje każdej tkanki, w tym skóry, jest białko. Psy jako zwierzęta względnie wszystkożerne spożywają duże ilości tego składnika głównie pochodzenia mięsnego. Jednakże po to, aby zaobserwować pozytywny wpływ białka na tkanki organizmu, jakość białka musi być na wysokim poziomie. Białkiem o wysokiej jakości i wysokim współczynniku strawności i wykorzystania jest białko pochodzenia zwierzęcego niepoddane drastycznej obróbce termicznej. O jakości białka świadczy obecność wszystkich niezbędnych aminokwasów, których organizm nie jest w stanie sam syntetyzować i do których zalicza się następujące:

lizyna (najliczniej występuje w białkach zwierzęcych, niezbędna w okresie wzrostu, występuje w mięśniach, kościach, wpływa na metabolizm tłuszczów, niezbędna do syntezy nukleotydów, potrzebna do wytwarzania hormonów, enzymów, przeciwciał)

leucyna (należy do aminokwasów rozgałęzionych, występuje w większości białek, np. mleko, kiełki)

metionina (aminokwas siarkowy, zawiera siarkę, jednak nie tworzy mostków S-S, brak grup S-H; występuje w kazeinie mlekowej, jajach, niezbędna w okresie rozwoju, wzrostu, posiada grupę CH3 potrzebną do wytworzenia np. kreatyny, co z kolei wpływa na zwiększenie wydolności mięśni; chroni komórki naszej wątroby i przyczynia się do odtruwania naszego organizmu)

fenyloalanina (występuje w większości białek, jednak w małych ilościach, w procesie utleniania z fenyloalaniny powstaje tyrozyna, jej nadmiar jest szkodliwy, obniża serotoninę i dochodzi do stanów depresyjnych)

treonina (podobnie jak fenyloalanina znajduje się w wielu białkach, lecz w niewielkich ilościach; niezbędna do prawidłowego rozwoju mózgu, ułatwia trawienie, wpływa na funkcjonowanie i pracę jelit, wspomaga układ odpornościowy, jest składnikiem kolagenu, a dokładniej składnikiem tkanki łącznej)

tryptofan (dzięki niemu nasz organizm produkuje serotoninę i metioninę, które zapobiegają depresji czy problemom ze snem, wpływa na system odpornościowy, największe ilości możemy znaleźć w białku zbóż)

histydyna (soja, ryby morskie, zboża; bardzo ważny aminokwas w momencie rozwoju, wzrostu niemowląt, bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych i hemoglobiny; powstaje z niej histamina, która odgrywa ważną rolę w działaniu układu nerwowego)

walina (aminokwas rozgałęziony, jest jednym z aminokwasów, które biorą udział w biosyntezie cukrów; metabolizowana przez tkanki poza wątrobowe).

Wśród wszystkich aminokwasów ze względu na wpływ na funkcje skóry należy wymienić aminokwasy siarkowe, czyli metioninę i cysteinę. Cysteina jest aminokwasem endogennym stanowiącym około 17% białek włosa, a metionina stanowiącym 0,5% białek włosa. Wspomniane aminokwasy siarkowe są głównym składnikiem keratyny, która występuje w skórze, włosach i pazurach. Jest to bardzo elastyczne i wytrzymałe białko zawierające w łańcuchach bocznych metioniny i cysteiny siarkę. Keratyna wchodzi w skład łodygi włosa, jej włókna są spiralnie skręcone i połączone wiązaniami siarczkowymi. Wiązania te są odpowiedzialne za sprężystość, konstrukcję włosów, ale nie tylko. Mostki decydują o kształcie włosa. Jest to istotne dla posiadaczy psów z kręconymi włosami. Osłonka włosa również zawiera siarkę, która odpowiada za ich połysk. Ponadto aminokwasy siarkowe działają jak przeciwutleniacze i chronią włosy przed wczesnym siwieniem.

Każdorazowo, poruszając tematykę związaną w wykorzystaniem suplementów diety, chcę zwrócić uwagę, że tylko prawidłowo zbilansowana dieta jest w stanie dostarczyć wszystkich niezbędnych składników – zarówno tych, o których wiemy stosunkowo dużo, jak i tych, które są nieodzownym elementem diety, a o istnieniu których nie mamy jeszcze wiedzy. Tylko te składniki – pochodzące z diety – dają gwarancję prawidłowej regulacji procesów metabolicznych i biochemicznych. Jednakże jeżeli istnieje konieczność stosowania suplementów diety, należy przestrzegać dobowego zalecanego poziomu spożycia substancji czynnych.

Wśród składników suplementów diety, które można polecić do stosowania w celu poprawy wyglądu skóry i sierści zwierząt, można polecić te, które zawierają:

1) oleje roślinne będące źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych

1a) olej z nasion wiesiołka – Oenothera biennis – jeden z najbardziej wartościowych olei, zawiera kwas gamma-linolenowy, ma zdolność do regulowania produkcji serum, dlatego nadaje się również do skór atopowych

1b) olej z nasion ogórecznika lekarskiego – Borago officinalis – bardzo często stosowany także w kosmetykach, nadaje się do każdego rodzaju skóry, zawiera kwas ­gamma-linolenowy

1c) olej z pestek winogron – Vitis vinifera – zawiera kwas linolenowy, regeneruje naskórek i oczyszcza skórę

1d) olej z owoców rokitnika zwyczajnego – Hippophae rhamnoides – zawiera w swoim składzie oprócz kwasu linolowego duże ilości karatenoidów

2) składniki mineralne, głównie cynk, miedź, wapń, selen; związki te mogą być podawane w postaci preparatów zawierających pojedyncze związki lub w postaci chelatów ze składnikami pokarmowymi, np. białkami, idealnym rozwiązaniem wydaje się być stosowanie suplementów na bazie drożdży browarnianych, selenowych i innych

3) hydrolizaty białek, przez obróbkę termiczną i enzymatyczną białek zawierają łatwostrawne i dobrze przyswajalne peptydy i aminokwasy, które w łatwy i efektywny sposób wbudowują się w białka własne organizmu.

Jakie składniki diety nie powinny się znaleźć w diecie psa z problemami skórnymi?

Chcąc zapewnić psu – na każdym etapie jego wzrostu – prawidłowy rozwój wszystkich tkanek, w tym skóry, najlepszą metodą zawsze jest stosowanie diety pokrywającej zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze w stopniu adekwatnym do obecnej kondycji, stanu fizjologicznego. Jeżeli właściciel psa zauważy jakiekolwiek niepokojące objawy lub pogorszenie kondycji skóry lub pokrywy włosowej, powinien wziąć pod uwagę także rodzaj karmy, którą żywi swojego psa. Mimo braku niepokojących objawów w ciągu całego roku, objawy wskazujące na niedostateczną ilość składników odżywczych mogą manifestować się szczególnie w okresach zwiększonego zapotrzebowania na składniki diety, które mają wpływ na funkcje skóry.

Na przykład w okresie intensywnej wymiany sierści zwiększa się zapotrzebowanie na białko i aminokwasy siarkowe, składniki mineralne (siarkę, miedź, cynk) oraz witaminy z grupy B (szczególnie pirydoksynę i ryboflawinę). Uzupełnienie diety w te składniki w okresie takiego zwiększonego zapotrzebowania powinno dać korzystny efekt.

Jeżeli problem nie ustępuje mimo wzbogacenia diety w ww. składniki, potencjalna przyczyna może leżeć po stronie jakości diety. Komercyjne diety suche przez zawartość przeciwutleniaczy syntetycznych mogą powodować powstawanie lokalnych zmian o charakterze zapalnym. Nieprawidłowy skład kwasów tłuszczowych nienasyconych lub niedostateczne ich zabezpieczenie przed utlenieniem przy jednocześnie wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych nasyconych ma bezpośredni wpływ na funkcje błon komórkowych, w tym tych budujących komórki skóry. Brak płynności błony komórkowej powoduje przerywanie jej ciągłości, przez co skóra nie stanowi tak szczelnej bariery przed szkodliwym działaniem czynników środowiskowych.

Autor dr wet. Joanna Zarzyńska

Nie tylko żywienie

szampony i odżywki dla psów

Nawet najlepsze żywienie psa nie zagwarantuje mu pięknej i lśniącej sierści jeśli – równolegle – nie zadbamy o nią również i od zewnątrz. Służą temu właściwie dobrane zabiegi pielęgnacyjne wśród których na pierwsze miejsce wysuwają się regularnie stosowane kąpiele przy użyciu właściwych dla szaty włosowej danego zwierzęcia kosmetyków.

Teoria, że psa kąpiemy jedynie raz/dwa razy do roku już dawno odeszła do lamusa. Teraz wiemy już wiele więcej o budowie i potrzebach psiej skóry oraz okrywy włosowej. Stąd konieczność regularnego oczyszczania, nawilżania i wspomagania pielęgnacyjnego. Bez odpowiedniej pielęgnacji i nawilżenia włos szybciej się brudzi, jest bardziej kruchy i łamliwy. Co więcej, udowodniono, że brudny włos nie rośnie! Odpowiednio dobrane kosmetyki będą wsparciem dla suplementów „na sierść“ podawanych zwierzęciu. Trening zabiegów pielęgnacyjnych rozpoczynamy wraz ze sprowadzeniem do domu szczenięcia – dla maluchów przygotowane są specjalne linie delikatnych kosmetyków, o niższej koncentracji składników czynnych, stosowane w odpowiednich rozcieńczeniach. Mają dodatki pielęgnujące, dbają o uelastycznienie skóry. Mogą zawierać substancje łagodzące podrażnienia i przeciwzapalne, np. alantoinę.

Druga wrażliwa grupa docelowa, to psy z tendencjami do alergii skórnych. Dla nich opracowuje się specjalistyczne receptury szamponów, które ograniczą podrażnienia, zaczerwienienia skóry i świąd. Stosowane zewnętrznie jako forma wspomagająca leczenie farmakologiczne (np. poprzez odbudowywanie bariery skórnej, łagodzenie podrażnień i świądu). Są bardzo delikatne, często bezzapachowe i nie alergizujące (hipoalergiczne). Szampony jodoforowe i z chlorheksydyną polecane są podczas terapii stanów zapalnych skóry tła bakteryjnego i grzybiczego. Szampony z dziegciem i biosiarką, czy algami morskimi stosuje się przy łojotokach tłustych, a selenowe lub cynkowe przy suchych łupieżach. Alantoina, ekstrakty z arniki czy kasztanowca działają oczyszczająco i antyseptycznie. Oprócz szamponów możemy dobrać preparaty w spray’u łagodzące podrażnienia.

Obecnie kosmetyki do pielęgnacji dobierane są indywidualnie – dla rasy, rodzaju szaty (ten podział jest szczególnie istotny dla zachowania prawidłowej jakości szaty – krótkowłose, szorstkowłose, długowłose, długowłose z obfitym podszerstkiem), czy też jej barwy. Kompleksowo polecajmy szampony, odżywki i płyny do rozczesywania. Dla wielu nabywców personalizacja będzie decydującym czynnikiem wyboru. Inni analizują etykiety pod kątem składu chemicznego. Kobiety często kierują się atrakcyjnością opakowania i linią zapachową produktu. Podobnie jak w kosmetykach ludzkich, w nowoczesnych, markowych szamponach dla psów ogranicza się ilość mydła, olejów mineralnych, sztucznych barwników, parabenów, czy innych szkodliwych substancji – nabywca może o to pytać dobierając szampon, dlatego zawczasu warto zapoznać się z ich składem zamieszczonym na etykietach tak, aby móc polecić te bardziej naturalne. Dla części właścicieli ważna jest również informacja, czy preparat był testowany na zwierzętach.

Do kąpieli dla psów dorosłych, oprócz tzw. szamponów uniwersalnych rynek oferuje również preparaty dedykowane danej rasie. Po części jest to chwyt marketingowy, ponieważ każdy właściciel lubi identyfikować produkt z wizerunkiem swojego pupila i po prostu chętniej po niego sięga. To korzyść również dla nas, bo taki wyrób najzwyczajniej w świecie łatwiej jest sprzedać. Najwięcej można znaleźć kosmetyków dla Yorków. Można je polecać też właścicielom innych psów o włosie jedwabistym, lejącym.

W szamponach, oprócz substancji myjących, można znaleźć wiele składników aktywnych, jak np.: ekstrakt z aloesu, avocado, proteiny jedwabiu, oleje (np. norkowy, kokosowy, makadamia, jojoba, migdałowy), lanolinę, pantenol, hydrolizaty keratyny i elastyny, kwasy omega, witaminy, wyciąg z kiełków pszenicy, hydrolizaty pszenicy, czy owsa. Przykładowo proteiny jedwabiu działają regenerująco, nawilżają włos i skórę zatrzymując wodę, przywracają szacie miękkość i elastyczność oraz połysk. Aloes również ma właściwości nawilżające, jest bogaty w witaminy, aminokwasy i minerały, stymuluje wzrost włosa. Hydrolizowane proteiny mają zdolność do wnikania w drobne uszkodzenia włosa, znacząco go wygładzając. Proteiny o niskiej masie cząsteczkowej mogą penetrować do korzenia włosa i tym samym wzmacniać włos od wewnątrz. Mamy też dodatki poprawiające optyczne wrażenie włosa (błyszczenie) i chroniące przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. A dla włosów ciemnych – odpowiedni dodatek pigmentów.

Prawidłowa kąpiel czworonoga wymaga pewnej wprawy. Przed tym zabiegiem dobrze jest zwierzę rozczesać (nie czeszemy na sucho, tylko nawilżamy włos, np. sprayem do rozczesywania). Przygotowujemy wszystkie niezbędne rzeczy, co pozwoli na sprawniejsze przeprowadzenie kąpieli i skrócenie jej czasu, a także ograniczy potrzebę pozostawiania zwierzęcia bez nadzoru. Zabezpieczamy psa przed ślizganiem się, wykładając wannę lub brodzik matą antypoślizgową albo umieszczając psa w misce. Należy zabezpieczyć uszy, aby nie dostała się do nich woda. Kąpiel rozpoczynamy od dokładnego zmoczenia psa ciepłą wodą (temperatura jak dla dzieci 37-38°C). Upewniamy się przy tym, że namoczony został włos od samej skóry, nie tylko po wierzchu. Następnie na powierzchni włosa równomiernie rozprowadzamy szampon i rozpoczynamy fazę mycia zgodnie z zaleceniami producenta kosmetyku. Nie należy mocno wcierać szamponu, aby nie kołtunić włosa (jest to szczególnie istotne w przypadku psów długowłosych). Kosmetyk rozprowadzamy „z włosem”, nie zapominając o łapach, brzuchu i ogonie. Dokładnie spłukujemy spieniony szampon, powtarzając mycie. Pierwsze mycie usuwa zanieczyszczenia, drugie daje efekty pielęgnacyjne. Niektóre szampony (np. wybielające) trzeba pozostawić na kilka minut zgodnie z zaleceniami producenta. Po spłukaniu drugiej dozy szamponu (trzeba się upewnić, że wszystko zostało dokładnie wypłukane), można nałożyć odpowiednią odżywkę (dla danego typu włosa lub o konkretnych właściwościach) i potrzymać na włosie przez określony czas, zgodnie z zaleceniami producenta. Należy pamiętać, że odżywka zawsze obciąża włos. Większość odżywek to preparaty do spłukiwania. Po dokładnym wypłukaniu odciskamy włos z nadmiaru wody, pozostawiając psa w wannie, aby woda odciekła. Do wytarcia psa najlepiej nadają się ręczniki z mikrofibry, dobrze chłonące wodę. Aby nie uszkadzać włosa nie należy wycierać psa zbyt mocno – najlepiej zawinąć go w ręcznik i poczekać, aż nadmiar wody zostanie odciągnięty. Pozwólmy również zwierzakowi się otrzepać – usunie w ten sposób nadmiar wody. Następnie przystępujemy do suszenia psa. Długość tego procesu zależy od wielkości zwierzaka oraz od rodzaju jego szaty. Najmniej kłopotów jest z wysuszeniem niedużych psów gładkowłosych, podczas gdy w przypadku okazałego długowłosego pupila zabieg ten często trwa nawet kilka godzin, zwłaszcza w przypadku okazów wystawowych, gdzie jest połączony ze strzyżeniem i modelowaniem włosa.

Przy okazji sprzedaży szamponu warto podpytać klienta o potrzeby związane z akcesoriami o kąpieli i pielęgnacji. Ponieważ wielu klientów naszego sklepu, a zwłaszcza opiekunów psów należących do ras nieco trudniejszych w pielęgnacji szaty włosowej może nie czuć się na siłach samodzielnie kąpać pupila zawsze warto nawiązać współpracę z dobrym salonem groomerskim i polecać im jego profesjonalne usługi.